Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen: Hơn 1 tháng trước hạn chót, Nga nói phương Tây vẫn còn thời gian để 'gỡ rào'

Nga nhấn mạnh sự cần thiết phải thực thi thỏa thuận ngũ cốc như đã nhất trí ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào tháng 7/2022. Trong ảnh: Nông dân thu hoạch ngũ cốc ở Odessa, Ukraine. (Nguồn: Reuters)

Ngày 14/4, đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna (Áo) Mikhail Ulyanov cho biết, phương Tây vẫn còn thời gian để tháo gỡ những "rào cản" đối với việc thực thi thỏa thuận Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen trước hạn chót vào ngày 18/5 tới.

Bình luận trên nền tảng Telegram, ông Ulyanov nhấn mạnh sự cần thiết phải thực thi thỏa thuận ngũ cốc như đã nhất trí ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào tháng 7/2022, đồng thời khẳng định vẫn còn thời gian để phương Tây loại bỏ những trở ngại đối với việc thực thi thỏa thuận.

Tháng trước, Nga đã nhất trí gia hạn thỏa thuận thêm 60 ngày. Tuy nhiên, ngày 13/4, Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố, nếu không có tiến triển trong việc giải quyết 5 vấn đề mang tính hệ thống, sẽ không thể đàm phán việc gia hạn thỏa thuận ngũ cốc sau ngày 18/5.

Các vấn đề bao gồm tái kết nối Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) với hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT; nối lại nguồn cung máy móc nông nghiệp, phụ tùng thay thế và các dịch vụ bảo trì; dỡ bỏ các hạn chế về bảo hiểm và tái bảo hiểm đi đôi với bãi bỏ lệnh cấm tiếp cận các cảng; khôi phục hoạt động của đường ống dẫn khí amoniac Tolyatti-Odessa; và gỡ bỏ phong tỏa các tài sản cũng như tài khoản ở nước ngoài của các công ty Nga liên quan đến sản xuất, vận chuyển thực phẩm và phân bón.

Liên quan vấn đề ngũ cốc Ukraine, cùng ngày 14/4, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) tại khu vực Trung và Đông Âu, bao gồm Czech, Slovakia, Ba Lan, Hungary, Romania và Bulgaria, đã nhất trí yêu cầu EU tạo ra một công cụ nhằm hỗ trợ mua ngũ cốc giá rẻ của Ukraine.

Các nước cũng yêu cầu EU áp dụng hạn ngạch thuế quan đối với việc nhập khẩu nông sản của Ukraine vào thị trường chung của khối.

Cụ thể, Bộ trưởng Nông nghiệp Slovakia Samuel Vlcan nhấn mạnh, EU cần phải nhanh chóng hành động vì trong vài tháng nữa vụ thu hoạch ngũ cốc sẽ bắt đầu ở EU. Với tình trạng dư thừa hiện nay trên thị trường, ông cho rằng, các quốc gia EU sẽ không đủ khả năng lưu trữ và bảo quản lúa mì sắp thu hoạch.

Theo Bộ trưởng Vlcan, việc vận chuyển lúa mì Ukraine vào EU được bắt đầu từ năm 2022, tuy nhiên, bất chấp kế hoạch ban đầu, một phần đáng kể số hàng đó đã không đến được các thị trường bên ngoài EU mà vẫn nằm trong các kho ngoại quan trên lãnh thổ EU.

Ngũ cốc giá rẻ của Kiev tràn ngập thị trường đã khiến nông dân các nước nói trên bất bình do không thể bán được sản phẩm làm ra, dẫn đến việc nông dân đồng loạt chặn vận chuyển ngũ cốc Ukraine vào EU.

Lúa mì của Ukraine hiện đã tiếp cận thị trường các quốc gia Trung Âu sau khi Kiev bắt đầu sử dụng các tuyến đường thay thế để xuất khẩu ngũ cốc do các cảng tại Biển Đen bị phong tỏa. Ukraine hiện là một trong những nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới.

Hải An