Sàng lọc ung thư cổ tử cung - căn bệnh ung thư thuộc top phổ biến nhất ở phụ nữ sau tuổi 30 - như thế nào?

Bệnh dễ gặp ở phụ nữ sau tuổi 30

Lãnh đạo Bệnh viện K cho hay, ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ đặc biệt trong độ tuổi 30 trở lên. Đáng nói, phần lớn người bệnh đến khám và điều trị khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Theo các bác sĩ, nguyên nhân ung thư cổ tử cung là do sự tồn tại của virus HPV. HPV được phát hiện trong 99% khối u cổ tử cung, đặc biệt là HPV type 16 và 18.

Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng, đặc biệt là trên 35 tuổi. Người sinh con quá sớm (dưới 17 tuổi) khi cơ quan sinh sản chưa phát triển hết sẽ làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.

Cùng đó, phụ nữ sinh đẻ nhiều lần (từ 3 lần trở lên) thì tỷ lệ mắc bệnh cao gấp hai lần so với những phụ nữ sinh 1 – 2 con. Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác: béo phì, thuốc lá, quan hệ tình dục bừa bãi,…

Nguồn: Bệnh viện K

Theo chuyên gia y tế, với ung thư cổ tử cung, nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, bệnh nhân chỉ cần được khoét chóp là khỏi, chi phí điều trị đơn giản, rẻ tiền. Nếu phát hiện ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân vừa phải phẫu thuật vừa phải xạ trị, chi phí tốn kém, điều trị phức tạp hơn.

Khi đó, khả năng sống thêm của bệnh nhân cũng giảm xuống. Khi phát hiện bệnh giai đoạn 2-3, ước tính tỷ lệ sống thêm sau 5 năm của người bệnh là 60%. Thậm chí nếu muộn hơn, khi ung thư đã di căn rồi, biện pháp cuối cùng là dùng thuốc, không xạ trị, không mổ xẻ được, phối hợp nhiều thuốc thì tỷ lệ sống thêm sau 5 năm dưới 50%.

Sàng lọc ung thư cổ tử cung như thế nào?

Sàng lọc ung thư cổ tử cung rất quan trọng, giúp phát hiện những tổn thương tiền ung thư và nhờ đó điều trị phù hợp những tổn thương này trước khi tiến triển thành ung thư xâm nhập. Các phương pháp sàng lọc ung thư hiện nay gồm có xét nghiệm tế bào học Pap smear, xét nghiệm HPV, khám cổ tử cung với test acetic.

Tư vấn cho chị em tới khám tại Bệnh viện K. Ảnh: BV

Từ nhiều năm trước Pap test là phương pháp tiêu chuẩn để sàng lọc ung thư cổ tử cung, giảm tỷ lệ mắc bệnh 60-90% và giảm tỷ lệ tử vong 90%. Tuy nhiên, giới hạn của test tế bào là độ nhạy 50%. Gần đây, HPV test đã được đưa vào chương trình sàng lọc, DNA của HPV có mặt trong hầu như tất cả ung thư cổ tử cung và độ nhạy cao hơn cho tổn thương CIN 2+ so với xét nghiệm tế bào ở vài nghiên cứu.

Việc kết hợp hai test sàng lọc ung thư cổ tử cung (gồm xét nghiệm HPV và xét nghiệm Pap tế bào học) giúp làm tăng độ nhạy và độ đặc hiệu cho kết quả, hạn chế được bỏ sót bệnh cũng như điều trị quá mức với bệnh nhân, khắc phục được nhược điểm của 2 xét nghiệm.

Các kỹ thuật viên sẽ lấy mẫu tế bào cổ tử cung và mẫu HPV trong quá trình đặt mỏ vịt. Với một số mẫu Pap test, có thể 1 mẫu sử dụng cho cả 2 test, một số khác thì lấy thành hai mẫu riêng biệt.

Xét nghiệm tế bào (Pap test) trong sàng lọc ung thư cổ tử cung: Hiện có 2 loại mẫu xét nghiệm tế bào gồm Pap smear truyền thống và một loại có dung dịch lỏng cố định Thinprep.

Cả 2 phương pháp, tế bào đều được lấy cả ở bề mặt cổ ngoài và cổ trong cổ tử cung để đánh giá vùng chuyển tiếp, vùng có nguy cơ ung thư cổ tử cung cao nhất.

Khám cổ tử cung với test acetic (VIA): Sử dụng việc nhìn bằng mắt kết hợp với test acetic, sau đó điều trị làm giảm tỉ lệ mắc ung thư cổ tử cung so với không sàng lọc.

Khuyến cáo gì với chị em?

Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ dưới 30 tuổi nên sàng lọc Pap test 3 năm/lần. Tuy nhiên với phụ nữ trên 30 tuổi có thể xét nghiệm sàng lọc 1 năm/lần.

Phụ nữ thăm khám, làm xét nghiệm này trong lúc không có kinh nguyệt. Cùng đó, không bôi kem hay đặt thuốc vào âm đạo và không nên sinh hoạt tình dục trong vòng 48 giờ trước khi xét nghiệm Pap.

Ngày nay, để dự phòng ung thư cổ tử cung, đã có 3 loại vaccine được cấp phép và đang được sử dụng: vaccine 2 type HPV (HPV 16 và 18), vaccine 4 type HPV (bao gồm thêm type 5 và 11 gây ra 90% u vùng sinh dục), vaccine 9 type HPV bao gồm thêm HPV31,33,45,52,58 – 15% type HPV gây ung thư ở nữ và 4% type HPV gây ung thư ở nam.

Sử dụng vaccine dự phòng HPV có thể hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm virus và bệnh liên quan đến type virus mà vaccine chống lại.

Thu Nguyên