Sao lại đặt tên phim là 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt'?

Ngay từ khi lên sóng ngày 7/3, When Life Gives You Tangerines lập tức gây tiếng vang không chỉ ở Hàn Quốc mà vươn tầm quốc tế. Khán giả ca ngợi phim mang thông điệp ý nghĩa về cuộc sống, gia đình và tình yêu của những người bình thường nhất. Triết lý sâu sắc đó không chỉ được thể hiện qua nội dung, mà ngay từ tên phim.

Khi cuộc đời cho bạn quả quýt thu hút ngay từ tên phim.

Tên tiếng Hàn của phim là Pokssak Sogatsuda, cụm từ phương ngữ đảo Jeju mang ý nghĩa "Bạn đã làm việc chăm chỉ”. Khi dịch sang tiếng Anh, thay vì sử dụng nghĩa đen, biên kịch và đạo diễn đổi thành When Life Gives You Tangerines, có nghĩa tiếng Việt là “Khi cuộc đời cho bạn quả quýt”.

Đối với khán giả, tựa đề này là lựa chọn khéo léo, lấy cảm hứng từ câu nói nổi tiếng “When life gives you lemons, make lemonade” (tạm dịch: Khi cuộc đời cho bạn những quả chanh, hãy pha thành nước chanh). Câu nói này truyền tải thông điệp thích nghi với cuộc sống, sẵn sàng đương đầu khi đối mặt với nghịch cảnh.

Lý do “quả quýt” được đưa vào tựa đề thay vì “quả chanh” như câu nói gốc vì nó là loại trái cây đặc trưng trên đảo Jeju - bối cảnh chính của tác phẩm. Sự thay đổi này giúp tên phim chân thực và mang đậm bản sắc địa phương.

Tại buổi họp báo ra mắt phim, IU (đóng vai nữ chính Ae Sun và con gái cô) có đề cập đến ý nghĩa này: “Ngay cả khi cuộc sống mang đến cho chúng ta những quả quýt chua, hãy biến chúng thành mứt quýt ngọt ngào và thưởng thức tách trà quýt ấm áp”.

Tiêu đề phim khi được dịch sang ngôn ngữ khác cũng ưu tiên nắm bắt được bản chất ý nghĩa, hơn là bám sát tên gốc theo nghĩa đen.

Tiêu đề tiếng Tây Ban Nha, Si la vida te da mandarinas..., có nghĩa là "Nếu cuộc đời cho bạn quả quýt". Tiêu đề tiếng Thái được dịch thành "Hãy mỉm cười ngay cả trong những ngày quả quýt không còn ngọt ngào".

Tại Đài Loan (Trung Quốc), Netflix sử dụng thành ngữ bốn chữ được truyền lại qua nhiều thế hệ tại địa phương là "cay đắng kết thúc, ngọt ngào sẽ đến". Tuy nhiên, họ khéo léo thay thế từ "ngọt ngào" bằng "quýt" để gợi lên hình ảnh đảo Jeju.

Bản dịch hay của tên phim được coi là yếu tố quan trọng đối với thành công toàn cầu của nội dung Hàn Quốc và When Life Gives You Tangerines là ví dụ điển hình.

Khi cuộc đời cho bạn quả quýt kể về cuộc sống của những con người bình thường nhất theo cách chân thực và đầy cảm xúc.

"Hầu hết bản dịch tiêu đề tiếng Anh thường khá vụng về, khiến tôi bối rối. Nhưng khi xem loạt phim Hàn Quốc đang hot Netflix, tôi nghĩ họ thành thạo nghệ thuật tạo ra những tiêu đề tiếng Anh hấp dẫn. Tôi nghĩ tiêu đề When Life Gives You Tangerines thực sự thông minh. Nó khéo léo nắm bắt được thông điệp cốt lõi của bộ phim, trong khi vẫn truyền tải hoàn hảo bầu không khí Jeju. Thành thật mà nói, tôi nghĩ điều đó cho thấy phim truyền hình Hàn Quốc tiến xa đến mức nào. Họ sẽ không bận tâm đến việc bỏ nhiều công sức vào việc dịch tên phim nếu chúng không phải là vấn đề quan trọng", Kim Ji Eun, khán giả người Australia gốc Hàn Quốc, đánh giá.

Kim Ji Eun nói thêm với tư cách là người biết song ngữ, cô luôn chú ý đến tiêu đề và phụ đề.

Sự phổ biến ngày càng tăng của các bộ phim truyền hình Hàn Quốc kéo theo sự đầu tư vào cách dịch tiêu đề chương trình. Ví dụ, bộ phim truyền hình năm 2022 của ENA, kể về câu chuyện của nữ luật sư thiên tài nhưng bị tự kỷ, sử dụng tiêu đề tiếng Anh Extraordinary Attorney Woo (Luật sư Woo phi thường), thay vì dịch sát nghĩa tiếng Hàn là "Luật sư kỳ lạ Woo Young Woo" để truyền tải tông điệu tích cực.

Chương trình nấu ăn năm 2024 của Netflix, nếu dịch theo nghĩa đen tiếng Hàn là "Đầu bếp da đen đấu với da trắng", được đổi thành Culinary Class Wars (tạm dịch: Cuộc chiến tầng lớp ẩm thực) nhằm ngăn chặn những hàm ý hoặc hiểu lầm có thể xảy ra về mặt chủng tộc.

Tú Oanh