Sắp trình Quốc hội loạt chính sách đặc biệt về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đang khẩn trương chuẩn bị để tháng 10/2025 trình Quốc hội hàng loạt chính sách đặc biệt, nhằm thúc đẩy phát triển KHCN, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo

Hình thành hệ thống trung tâm đổi mới sáng tạo

Tại ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) Đà Nẵng 2025 (SURF 2025), Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Hoàng Minh cho biết, Luật KHCN & ĐMST vừa được Quốc hội thông qua ngày 27/6/2025 đã chính thức đặt ĐMST ngang hàng với nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; đồng thời quy định nhiều chính sách mạnh mẽ, đột phá, thúc đẩy ĐMST, khởi nghiệp sáng tạo.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh tham quan các gian trưng bày sản phẩm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại SURF 2025.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh tham quan các gian trưng bày sản phẩm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại SURF 2025.

Đáng chú ý, Nhà nước tăng cường bố trí ngân sách cho KHCN, ĐMST không thấp hơn 2% chi ngân sách hàng năm. Lần đầu tiên ĐMST được quy định là một nội dung riêng và bố trí 1% chi ngân sách quốc gia hàng năm. Hiện Bộ KH&CN đang khẩn trương, tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng các văn bản hướng dẫn luật và các văn bản trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10/2025.

Theo đó, sẽ hình thành hệ thống các trung tâm ĐMST, trung tâm hỗ trợ ĐMST từ cấp quốc gia, bộ ngành đến địa phương. Tùy theo năng lực, các địa phương có thể hình thành cả hai tổ chức này để kết nối giữa các bên có công nghệ với bên có nhu cầu. Đây là các tổ chức trung gian nhằm giải quyết vấn đề “thung lũng chết” ở Việt Nam, tức là có rất nhiều kết quả nghiên cứu, rất nhiều công nghệ không thể đưa vào cuộc sống.

Trung ương sẽ thành lập các tổ chức ĐMST; các bộ, ngành sẽ hình thành các trung tâm ĐMST; các địa phương chuyển các tổ chức sự nghiệp KHCN công lập tại các Sở KH&CN thành các trung tâm ĐMST. Qua đó hình thành mạng lưới các tổ chức ĐMST trên toàn quốc, thúc đẩy ứng dụng và đưa công nghệ, đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

“Đây là giải pháp đã được ghi trong luật và chúng tôi đang khẩn trương triển khai. Từ ngày 1/10 sẽ có hiệu lực hình thành các tổ chức này. Trong đó, Đà Nẵng được lựa chọn hình thành một trung tâm ĐMST cấp quốc gia để kết nối, cung cấp các giải pháp công nghệ, hỗ trợ dịch vụ công nghệ cho cộng đồng doanh nghiệp (DN), người dân có thể sử dụng nhanh kết quả nghiên cứu KHCN, ĐMST”, Thứ trưởng Hoàng Minh nói.

Lập quỹ đầu tư mạo hiểm

Đặc biệt, lần đầu tiên Việt Nam sẽ hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm do Nhà nước cấp kinh phí. Quỹ này sẽ có ở cấp trung ương và các địa phương, Nhà nước sẽ bỏ tiền vào các quỹ này, góp vốn với các quỹ và cho phép các quỹ (cả cấp địa phương) được thuê các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để quản lý quỹ.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm của Nhà nước sẽ chấp nhận rủi ro theo chu kỳ đầu tư được xác định, không tính rủi ro theo từng dự án và miễn trừ trách nhiệm trong quá trình thực hiện các rủi ro trong dự án khởi nghiệp. Dự kiến quỹ đầu tư mạo hiểm của Chính phủ và các địa phương sẽ đi vào hoạt động trong năm 2025 để tăng cường, bổ sung nguồn vốn cho khởi nghiệp.

Cũng lần đầu tiên, Việt Nam sẽ tổ chức thị trường chứng khoán chuyên nghiệp dành cho khởi nghiệp sáng tạo. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ có cơ hội tham gia giao dịch cổ phiếu của DN KNĐMST trên sàn giao dịch chứng khoán của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên các DN khởi nghiệp Việt Nam được IPO và cũng là lần đầu tiên Việt Nam chính thức đặt chân vào thị trường quốc tế về khởi nghiệp.

“Như vậy các DN, tổ chức, cá nhân khởi nghiệp của Việt Nam sẽ được lên sàn và thu hút nguồn vốn một cách minh bạch, công khai. Các tổ chức, nhà đầu tư trong và ngoài nước cũng sẽ tham gia giao dịch, tăng nguồn vốn cho khởi nghiệp Việt Nam một cách minh bạch. Thay vì từ trước đến nay chưa có công ty khởi nghiệp nào của Việt Nam, kể cả lớn như MoMo và Sky Mavis được IPO”, Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết.

Tổ chức lại Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia để dẫn dắt, cho phép Quỹ phát triển KHCN & ĐMST các địa phương hỗ trợ trực tiếp cho các DN đổi mới công nghệ. Tức là các quỹ này sẽ hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng cho các DN thực hiện đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất; đầu tư mua bản quyền, đào tạo, chuyển giao công nghệ, tăng cường máy móc thiết bị trong các dự án đầu tư đổi mới công nghệ của DN.

Dự kiến thông qua các quỹ này, Nhà nước sẽ mua lại kết quả của một số nghiên cứu hoặc kết quả sản phẩm mới của các tổ chức, DN. Qua đó hỗ trợ thị trường, DN cho ra sản phẩm mới dưới hình thức mua sản phẩm hoặc cung cấp voucher để các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ của các công ty khởi nghiệp. Đây là biện pháp lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam.

Thương mại hóa tài sản trí tuệ

Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết thêm, trong tháng 10, Bộ KH&CN sẽ trình Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) theo hướng tăng cường khai thác SHTT, thương mại hóa tài sản trí tuệ và đưa SHTT, bản quyền thành tài sản cho phép thế chấp, bảo lãnh để các DN, nhất là DN khởi nghiệp có thể mang tài sản trí tuệ của mình đi thế chấp và được bảo lãnh.

Nâng cao bảo hộ quyền SHTT, đặc biệt là quyền khai thác và rút ngắn thời gian đăng ký, bảo hộ quyền tại Việt Nam. Mở rộng sang các loại tài sản phi truyền thống như SHTT trong tài sản số, dữ liệu…

Cùng với đó, Bộ KH&CN sẽ trình Quốc hội sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ, nhằm thúc đẩy năng lực nội sinh; trong đó tập trung vào hoạt động chuyển giao công nghệ giữa các tổ chức và cá nhân Việt Nam với nhau. Dự kiến sẽ trình Quốc hội ban hành các mức độ chuyển giao công nghệ nội sinh, kèm theo đó là các chính sách ưu đãi cho cả bên giao và bên nhận để khuyến khích cả hai bên sớm đưa công nghệ vào cuộc sống.

Đồng thời hình thành các thị trường công nghệ, sàn giao dịch, định giá và tổ chức trung gian định giá giá trị công nghệ nhằm tạo môi trường thuận lợi cho việc xác định giao dịch công nghệ trên thị trường. Đây cũng là giải pháp đột phá để thúc đẩy ứng dụng công nghệ và đưa công nghệ vào sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, hiện Bộ KH&CN đang trình Bộ Chính trị đề án Quốc gia khởi nghiệp để khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc, khuyến khích khát vọng làm giàu, lan truyền văn hóa ĐMST trong toàn dân, cổ vũ dám nghĩ, dám làm, dám đầu tư mạo hiểm để tạo đột phá cho môi trường kinh doanh và tăng trưởng kinh tế.

Trong đó, lần đầu tiên sẽ đưa công nghệ trở thành dịch vụ cho một nền khởi nghiệp. Đề xuất hình thành mô hình “DN một người”, lấy công nghệ, chuyển đổi số chuyển thành các dịch vụ thay cho bộ máy của DN. Một cá nhân có thể hình thành, vận hành DN trên nền tảng số thay cho bộ máy kế toán, văn phòng…

“Như vậy sẽ có rất nhiều hộ cá thể chuyển sang đăng ký kinh doanh. Đồng thời giảm bớt thủ tục hành chính theo hướng một ngày – một cửa và một hồ sơ cho tất cả mọi loại hình hoạt động. Những đột phá trong xây dựng thể chế và chính sách nói trên sẽ tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi để biến tư duy thành nguồn lực, biến hành động thành giá trị”, Thứ trưởng Hoàng Minh nói.

Hải Châu

Nguồn Doanh Nghiệp: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/sap-trinh-quoc-hoi-loat-chinh-sach-dac-biet-ve-khoi-nghiep-doi-moi-sang-tao/20250731072149330