Sâu ban miêu đang được người dân săn lùng có thể gây ngộ độc chết người
Thời gian gần đây, tại một số địa phương xuất hiện tình trạng người dân săn lùng sâu ban miêu (bọ cánh cứng) bán cho thương lái. Trong khi đây là loài côn trùng cực độc, ăn vào có thể suy đa tạng, tử vong.
Thời gian qua, tại tỉnh Kon Tum và nhiều địa phương xuất hiện việc thương lái thu mua bọ cánh cứng hay còn gọi là sâu đậu, bọ ban miêu với giá cao từ 1-2 triệu đồng/kg. Trước lợi ích kinh tế này, nhiều người bỏ công săn lùng sâu ban miêu bất chấp cảnh báo loại bọ này rất độc.
Ngày 20-8 vừa qua, bé trai A.N. (10 tuổi, trú làng Đăk Môn, xã Đăk K’roong, huyện Đắk Glei) cùng 2 em khác đi vào rẫy lúa trong làng đi săn bắt sâu ban miêu, đã bán được 10.000 đồng chia nhau. Sau đó, A.N. bị nóng, rát, lở loét quanh cổ và miệng, gia đình phải đưa đi cấp cứu tại bệnh viện địa phương.
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), sâu ban miêu có tên khoa học là Cantharis vesicatoria còn gọi là manh trùng, ban manh, ban mao. Đây là loại sâu có cánh cứng, màu xanh lục biếc, dài khoảng 15-20 mm, ngang 4-6 mm, đầu hình tim, có rãnh dọc ở giữa, râu đen hình sợi. Thân có 11 đốt, giữa đầu và thân có một chỗ thắt lại. Phía trên 2 cánh màu đen có các chấm màu vàng hoặc màu đỏ nhạt; hoặc thân màu vàng với các điểm hay các dải ngang màu đen.
Ngộ độc sâu ban miêu tuy gặp không nhiều nhưng rất nặng nề, tỉ lệ tử vong rất cao và gây khó khăn cho hầu hết các bác sĩ cấp cứu ban đầu khi tiếp xúc với loại ngộ độc này. Bệnh nhân ngộ độc sâu ban miêu thường bị tổn thương đa cơ quan, tụt huyết áp, suy hô hấp. Xét nghiệm máu cho thấy trong máu bị nhiễm axit nặng, tổn thương cơ và suy thận, suy gan, tỉ lệ tử vong đến hơn 50%.
Bác sĩ Nguyên cho biết Trung tâm từng tiếp nhận bệnh nhân cấp cứu vì đau bụng rát miệng họng, nôn ra máu, thiểu niệu suy thận do ăn bọ cánh màu vàng đen thường có ở cây ngô, cây đậu. Có trường hợp hai chị em ruột ở Thanh Hóa khi bắt được bọ cánh ở cây ngô đã rang lên ăn, chỉ sau ăn khoảng 20-30 phút xuất hiện đau rát cổ họng, đau bụng, nôn mửa, nôn ra dịch máu, đại tiện phân lỏng. Thậm chí, đã có trường hợp cả gia đình 4 người nhập viện vì ăn sâu ban miêu.
Theo giới chuyên môn, trên thế giới cho tới nay chưa có phác đồ điều trị hiệu quả. Để phòng tránh ngộ độc, bên cạnh một vài dạng sâu đã được biết rõ ràng có thể dùng làm thực phẩm (nhộng tằm), người dân tuyệt đối không được sử dụng bọ xít và sâu làm thực phẩm hoặc cho vào vị thuốc dù chế biến bằng bất kỳ cách nào. Nếu phải đi bắt sâu, người dân chú ý sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động, tránh tiếp xúc trực tiếp với da, đặc biệt là mắt.