Sau hỗn loạn chính trị, Taliban mở lại bảo tàng ở Afghanistan

Bảo tàng quốc gia Afghanistan, nằm ở phía tây nam Kabul, là nơi cất giữ các hiện vật từ thời kỳ đồ đá cũ đến thế kỷ 20. Nơi này được mở cửa trở lại lần đầu tiên cách đây hơn một tuần kể từ khi Taliban tiếp quản Afghanistan vào giữa tháng 8.

Giám đốc Mohammad Fahim Rahimi và các nhân viên của ông cho đến nay vẫn được phép tiếp tục giữ chức vụ của mình mặc dù họ, giống như nhiều công chức của Afghanistan, không nhận lương kể từ tháng 8. Rahimi cho biết chỉ có các nhân viên an ninh là bị thay đổi. Taliban hiện thay thế lực lượng cảnh sát từng canh gác tòa nhà và họ cũng triển khai các nhân viên bảo vệ nữ để kiểm tra các du khách nữ. Hiện có khoảng 50-100 người đến thăm bảo tàng mỗi ngày.

Các tay súng Taliban hào hứng đi thăm bảo tàng. Ảnh: AP.

Việc cắt điện diễn ra thường xuyên và máy phát điện của bảo tàng bị hỏng khiến nhiều phòng triển lãm chìm trong bóng tối. Ngày 3/12, một số du khách cùng với một số thành viên của Taliban, với súng trường đeo trên vai, đã sử dụng ánh sáng của điện thoại di động để tham quan tủ trưng bày đồ gốm cổ và vũ khí thế kỷ 18.

Chiến binh Taliban Mansoor Zulfiqar, 29 tuổi, quê ở tỉnh Khost, đông nam Afghanistan, hiện đã được bổ nhiệm làm nhân viên bảo vệ tại cơ quan nội vụ cho biết: "Đây là đồ từ lịch sử của chúng tôi, vì vậy chúng tôi đã đến xem. Tôi rất vui với chuyến đi này".

Zulfiqar cho biết đã ở 12 năm trong nhà tù Pul-e-Charkhi khét tiếng ở Kabul, nhà tù lớn nhất Afghanistan. Khi ở đó, có ai đó đã nói với Zulfiqar về bảo tàng và tay súng này mơ về một ngày Taliban thống trị Afghanistan một lần nữa và Zulfiqar có thể đến thăm bảo tàng.

Khi Zulfiqar mới chỉ là một cậu bé vào năm 2001 thì Taliban đã lục soát bảo tàng này, đập phá những bức tượng vô giá, đặc biệt là những bức tượng không thuộc đạo Hồi. Một trong số đó là tàn tích của bức tượng đá vôi khắc họa một vị vua có niên đại từ thế kỷ thứ 2, nằm ở lối vào tòa nhà bảo tàng. Di sản này hiện được các chuyên gia từ Pháp và bộ phận trùng tu của bảo tàng phục hồi.

Trong cùng năm đó, Taliban đã cho kích nổ hai bức tượng phật khổng lồ có từ thế kỷ 6 được tạc vào vách đá ở Bamiyan, miền trung Afghanistan theo lệnh của thủ lĩnh Taliban Mullah Mohammed Omar. Hành động này đã vấp phải sự phẫn nộ của cộng đồng quốc tế.

Vì vậy, khi Taliban kéo quân di chuyển tới nhiều nơi ở Afghanistan vào mùa hè này, chiếm hết tỉnh này đến tỉnh khác, đã có những lo ngại nghiêm trọng rằng một số phận tương tự đang chờ đợi di sản văn hóa nước này, đặc biệt là những cổ vật từ thời tiền Hồi giáo. Ít nhất cho đến nay, điều này đã không xảy ra.

Có lẽ những nhà cầm quyền mới của Afghanistan hiện đồng ý với dòng chữ được khắc trên tấm bảng bên ngoài lối vào bảo tàng: "Một quốc gia vẫn tồn tại khi nền văn hóa của nó tồn tại."

An Bình