Sau Kpop, có một làn sóng 'hốt bạc' khác ở Hàn Quốc

Bà Choi Soon-hwa tại lớp học người mẫu ở Seoul, Hàn Quốc, năm 2019. (Nguồn: AFP)

“Nền kinh tế bạc” (Silver Economy) là thuật ngữ mới, dùng để chỉ tất cả hoạt động kinh tế liên quan việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người cao tuổi. Theo Nikkei Asia, lĩnh vực kinh doanh “nở muộn” này được các nhà phân tích dự đoán sẽ tạo ra giá trị tăng vọt lên hơn 120 tỷ USD vào năm 2030 khi tỷ lệ sinh của Hàn Quốc giảm mạnh.

Khách hàng tiềm năng

Một tuần trước sinh nhật lần thứ 81, bà Choi Soon-hwa trở thành một trong những khách hàng tiềm năng trong “nền kinh tế bạc”.

Khi còn trẻ, bà làm việc quần quật trong nhà máy với mức lương thấp để nuôi hai người con và sau đó tiếp tục chăm sóc ba đứa cháu. Đến năm 72 tuổi, khi bà làm trợ lý điều dưỡng, một bệnh nhân nói rằng, bà trông giống người mẫu và nên sải bước trên sàn diễn thay vì làm công việc vệ sinh cho người bệnh.

Lời nhận xét này thay đổi suy nghĩ của bà Choi, dẫn dắt bà bước vào một con đường mới. Với nỗ lực không ngừng, bà Choi trở thành người mẫu thời trang khi đã ngoài 70 tuổi. Bà xuất hiện trên các tạp chí và tại các buổi trình diễn thời trang trên khắp xứ sở kim chi. Thậm chí, bà mạnh dạn tham gia cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Hàn Quốc 2024 khi ban tổ chức bãi bỏ giới hạn độ tuổi của thí sinh.

Bà cho biết, khi còn trẻ, giống đa số mọi người, bà chấp nhận cuộc sống theo cách nó vốn có và không quan tâm nhiều đến ước mơ của mình. Song, trong khoảnh khắc sải bước trên sàn diễn thời trang trước bao con mắt khán giả, bà đã nghĩ: “Ồ, đây đích thực là cuộc sống mình muốn! Dù đã già, tôi vẫn có thể làm được!”.

Trở thành người mẫu không chỉ là bước ngoặt trong cuộc đời vất vả của bà Choi, mà cũng là niềm cảm hứng với nhiều người lớn tuổi tại Hàn Quốc tìm kiếm đam mê, bắt đầu cuộc sống mới. Bà Choi đã gửi đi thông điệp đến những người cùng thế hệ: “Chìa khóa cho cuộc sống lý tưởng là tìm thấy sự tự tin trong những năm tháng cuối đời”.

Câu chuyện của bà Choi là minh chứng sống động cho “nền kinh tế bạc” đang phát triển mạnh mẽ ở Hàn Quốc, khi nhiều doanh nghiệp nhận ra tiềm năng tiếp thị các loại hàng hóa và dịch vụ cho người cao tuổi - đối tượng chiếm tỷ lệ ngày càng tăng trong dân số thế giới, đặc biệt những người muốn thay đổi quan điểm, lối sống trước đây của mình.

Động lực tăng trưởng mới

Hàn Quốc, với dân số gần 52 triệu người, hiện đang đối mặt với tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Ngày càng nhiều người trẻ chọn không sinh con do áp lực kinh tế, do giá nhà tăng cao và sự cạnh tranh khốc liệt để có được công việc ổn định, lương cao tại các tập đoàn lớn. Năm 2023, tỷ lệ sinh của nước này giảm xuống mức kỷ lục 0,72 ca/phụ nữ, thấp hơn rất nhiều so với mức 2,1 ca cần thiết để duy trì dân số ổn định.

Theo Cơ quan Thống kê Hàn Quốc, năm 2022, người từ 65 tuổi trở lên chiếm 17,4% dân số. Dự báo, con số này sẽ tăng lên 30,9% vào năm 2036 và đạt 40% vào năm 2050. Sự gia tăng nhanh chóng của nhóm người cao tuổi đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tập trung khai thác thị trường tiềm năng này, đồng thời thúc đẩy sự thay đổi trong chiến lược kinh doanh để thích ứng với xu hướng nhân khẩu học.

Bà Choi Soon-hwa. (Nguồn: AFP)

Trong những năm gần đây, nhiều công ty khởi nghiệp đã xuất hiện để phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng lớn tuổi. Tiêu biểu là Athler, nền tảng thời trang trực tuyến dành cho nam giới cao tuổi bước vào “cuộc sống thứ hai” sau tuổi trung niên, hay Onew - nền tảng kết nối người cao tuổi với cộng đồng có chung sở thích. Theo ông Yang Sun-mook, chuyên gia quảng bá thương hiệu và sự kiện liên quan người cao tuổi, các doanh nghiệp Hàn Quốc có thể hướng tới xuất khẩu các sản phẩm chăm sóc người già, như thực phẩm chức năng và sản phẩm làm đẹp, tương tự cách họ đã thành công với K-pop, phim truyền hình, đồ điện tử và mỹ phẩm.

Giáo sư Park Yeong-ran (Đại học Kangnam) cho biết, già hóa dân số đã buộc các doanh nghiệp phải thay đổi nhận thức, coi người cao tuổi là nhóm tiêu dùng năng động. Tuy nhiên, Hàn Quốc vẫn duy trì độ tuổi nghỉ hưu khoảng 60, sớm hơn so với nhiều quốc gia phát triển khác. Đến năm 2022, 36% người từ 65 tuổi trở lên vẫn đang làm việc, tăng 6,1% so với 10 năm trước, đưa Hàn Quốc trở thành quốc gia có tỷ lệ việc làm của người cao tuổi cao nhất trong OECD. Dẫu vậy, chỉ 20,7% trong số này cảm thấy hài lòng với thu nhập của mình, khiến “nền kinh tế bạc” chưa mang lại lợi nhuận như kỳ vọng.

Bên cạnh đó, việc phát triển chậm so với các quốc gia láng giềng cũng là một hạn chế. Nghiên cứu của Giám đốc Viện AgeTech & Silver Economy thuộc Đại học Kyunghee, bà Kim Young-sun, chỉ ra rằng thị trường kinh doanh dành cho người cao tuổi ở Hàn Quốc dự kiến đạt giá trị 128 tỷ USD vào năm 2030, tăng hơn 2,3 lần so với mức 50 tỷ USD năm 2020. Tuy nhiên, con số này thấp hơn nhiều so với Trung Quốc (966 tỷ USD) và Nhật Bản (1,1 nghìn tỷ USD vào năm 2030).

Theo bà Kim Young-sun, các lĩnh vực như du lịch, đào tạo kỹ năng, tư vấn pháp lý và tài chính cho người cao tuổi sẽ là những động lực tăng trưởng mới trong “nền kinh tế bạc” của Hàn Quốc.

“Nền kinh tế bạc” mở ra cơ hội lớn cho Hàn Quốc trong bối cảnh già hóa dân số, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vừa nâng cao vai trò của người cao tuổi trong xã hội. Với chiến lược phù hợp, thị trường này có thể trở thành động lực quan trọng, giúp Hàn Quốc vượt qua thách thức và khai thác hiệu quả tiềm năng từ nhóm dân số đặc biệt trên.

Kha Ninh