Saudi Arabia cảnh báo Israel về bình thường hóa quan hệ, chỉ trích Mỹ ngó lơ Ten Aviv trong cuộc xung đột ở Gaza
Hoàng tử Saudi Arabia Turki Al-Faisal, cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Saudi Arabia, cảnh báo rằng sẽ không có việc bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel cho đến khi một nhà nước Palestine độc lập được thành lập.
Cờ Palestine. Ảnh: NurPhoto
Theo báo Arab News của Saudi Arabia, trong buổi nói chuyện tại tổ chức tư vấn Chatham House có trụ sở tại London (Anh) ngày 14/9, Hoàng tử Saudi Arabia Turki Al-Faisal đánh giá vai trò của Mỹ trong tiến trình hòa bình hóa quan hệ Saudi Arabia-Israel.
Tuy nhiên, lập trường của Riyadh là "nếu Israel chấp nhận việc thành lập nhà nước Palestine độc lập, Saudi Arabia có thể bàn về việc bình thường hóa quan hệ với Israel".
Ông Turki nói: "Trước ngày 7/10/2023, các cuộc đàm phán đạt được tiến triển. Saudi Arabia còn mời một phái đoàn Palestine đến để thảo luận trực tiếp với người Mỹ về những điều có thể mang lại cho một nhà nước Palestine. Thật không may, cuộc xung đột Gaza đã chấm dứt các cuộc đàm phán đó".
Nhấn mạnh việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập không chỉ quan trọng đối với mối quan hệ của Israel-Saudi Arabia mà còn với phần còn lại của thế giới Hồi giáo, ông Turki nói: "Một nhà nước Palestine là điều kiện tiên quyết để Saudi Arabia có thể bình thường hóa quan hệ với Israel, nhưng về phía Israel, toàn bộ chính phủ nước này đều nói không có nhà nước Palestine".
Và, Saudi Arabia đã đi đầu trong nỗ lực đạt được giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột Israel-Palestine, với Kế hoạch Hòa bình năm 1981 và Sáng kiến Hòa bình Arab năm 2002.
Trong phát biểu của mình, ông Turki cũng chỉ trích Mỹ phương Tây đã không gây thêm áp lực buộc Israel chấm dứt chiến tranh ở Gaza.
"Mỹ có rất nhiều công cụ để tác động đến Israel mà họ không sử dụng, không chỉ đơn giản là từ chối cung cấp vũ khí và nguyên vật liệu cho Israel", ông Turki nói.
Trước đó ngày 15/5, tại Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Arab (AL) ở thủ đô Manama của Bahrain với sự tham dự của Tổng Thư ký AL Ahmed Aboul-Gheit và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, lãnh đạo các quốc gia Arab kêu gọi cộng đồng quốc tế hành động để thiết lập nền độc lập của người Palestine.
Tại hội nghị này, Thủ tướng Saudi Arabia, Thái tử Mohammed bin Salman khẳng định sự ủng hộ của Saudi Arabia đối với việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chặn các hành động tàn bạo chống lại người Palestine.
Trong Tuyên bố chung đưa ra sau hội nghị, các quốc gia Arab kêu gọi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc cũng như các lực lượng bảo vệ quốc tế tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine cho đến khi giải pháp hai nhà nước được thực thi.
Tuyên bố xác nhận một hội nghị hòa bình quốc tế sẽ được tổ chức tại Manama trong những tháng tới nhằm xây dựng lại động lực quốc tế để khôi phục giải pháp hai nhà nước. Các nhà lãnh đạo Arab cũng nhấn mạnh trách nhiệm của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là thực hiện các biện pháp rõ ràng để thực thi giải pháp hai nhà nước cũng như đặt ra mốc thời gian cho tiến trình chính trị.
Tính tới tháng 5/2024, đã có 145 trên tổng số 193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc công nhận Nhà nước Palestine, trong đó có các nước Trung Đông, châu Phi và châu Á, nhưng không bao gồm Mỹ, Canada và hầu hết các nước Tây Âu.
