Sẽ cưỡng chế toàn bộ 50 căn nhà trong vụ án 'xây nhầm' trên đất người khác ở TPHCM

Hàng chục hộ dân trước nguy cơ mất nhà

Ngày 3/12, phóng viên trở lại khu vực gần 50 căn nhà xây dựng trái phép tại phường Tân Khánh, TPHCM và ghi nhận không khí trầm lắng, hoang mang của các hộ dân đã trót mua nhà bằng hình thức lập vi bằng và dọn đến ở.

Là một trong những hộ dân mua nhà xây trái phép nói trên, bà N.T.L. buồn bã cho biết, năm 2020, bà gom góp toàn bộ số tiền tiết kiệm nhiều năm từ đồng lương công nhân và vay mượn thêm để mua căn nhà 1 trệt 1 lầu, diện tích 95 m2 của ông Lê Văn Hoàng với giá gần 1 tỷ đồng.

“Với mong muốn có nơi an cư, gia đình tôi đã mua nhà bằng hình thức vi bằng, không có sổ. Cả gia đình đang rất lo lắng sắp tới sẽ mất nhà, phải đi thuê trọ, trong khi nợ chưa trả hết”- bà L. thở dài.

Quê ở tỉnh Lâm Đồng, anh K.T. (38 tuổi) những ngày qua như "ngồi trên đống lửa". Anh T. chia sẻ: “Hồi đó, thấy nhiều người mua nhà vi bằng, sống yên ổn nên vợ chồng tôi quyết định bỏ ra gần 1 tỷ đồng để mua nhà. Sau khi dọn đến ở, tôi mới biết căn nhà thuộc diện tranh chấp. Mấy ngày qua, công an đến ghi nhận thông tin, tôi mới biết, người bán nhà cho mình đã xây dựng trên đất người khác”- anh T. nói và cho biết hiện còn nợ ngân hàng 400 triệu đồng.

Các hộ dân mua nhà và sinh sống trong khu vực gần 50 căn nhà mà người bán 'xây nhầm' trên đất người khác, đang hoang mang, lo lắng

Tương tự, anh V.A., quê ở tỉnh Ninh Bình, đến TP Dĩ An, Bình Dương (cũ) ở trọ đi làm công nhân. Năm 2019, nghe người quen giới thiệu, anh A. đến phường Tân Phước Khánh, TP Tân Uyên, nay là phường Tân Khánh mua căn nhà gần 100 m2 của ông Lê Văn Hoàng với giá xấp xỉ 800 triệu đồng.

“Tiền mua nhà vay của anh em, bà con ở quê, giờ còn nợ hơn 300 triệu đồng. Gia đình tôi rất lo vì nghe thông tin căn nhà bị cưỡng chế vì xây trái phép”- anh A. chia sẻ.

Sẽ cưỡng chế, tháo dỡ

Đại diện UBND phường Tân Khánh cho biết, vụ việc xảy ra từ nhiều năm trước. Những cán bộ thời điểm đó, hiện tại đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác. Trước đó, trong quá trình cơ quan chức năng điều tra, để tránh trường hợp người dân mua bán, địa phương đã cắm bảng thông báo đất đang tranh chấp, cấm giao dịch. Để đảm bảo an ninh trật tự khu vực, chính quyền địa phương đã chỉ đạo lực lượng chức năng thường xuyên theo dõi, nắm tình hình.

Công an đến từng hộ dân để thu thập thông tin.

Đại diện UBND phường Tân Khánh cho biết, hiện nay Cơ quan CSĐT đã khởi tố vụ án để điều tra. Sau khi kết thúc vụ án, trường hợp xác định hành vi vi phạm, ngành chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế tháo dỡ công trình sai phạm.

"Hiện nay không có quy định hỗ trợ đối với các trường hợp vi phạm xây dựng, đất đai bị xử lý. Do đó, trường hợp bị cưỡng chế, tháo dỡ công trình sẽ không được hỗ trợ" - đại diện UBND phường Tân Khánh cho hay.

Liên quan đến vụ việc này, Cơ quan CSĐT cho biết, trong quá trình thu thập thông tin, điều tra viên sẽ giải thích, thông báo cho người mua nhà biết căn nhà ở họ đang sinh sống đã xây dựng trên đất rừng sản xuất, không có giấy phép xây dựng (xây dựng trái phép trên diện tích đất rừng sản xuất), không đúng quy định của pháp luật về xây dựng nhà ở.

Cơ quan chức năng sẽ xác minh làm rõ và xử lý người đã xây dựng nhà, đồng thời các căn nhà xây dựng trái phép sẽ bị cưỡng chế tháo dỡ vì xây dựng trái phép. Cơ quan chức năng sẽ có quyết định buộc người bán nhà đất phải hoàn trả lại tiền cho các trường hợp đã mua nhà.

Khu vực gần 50 căn nhà 'xây nhầm', bản chất là xây trái phép trên đất người khác.

Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Nguyễn Sa Linh (Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết, việc mua bán nhà đất bằng vi bằng do thừa phát lại lập không làm phát sinh quyền sở hữu đối với bất động sản.

Theo luật sư, vi bằng chỉ ghi nhận việc giao nhận tiền, hiện trạng nhà ở, không có giá trị pháp lý để chứng minh quyền sở hữu nhà hoặc quyền sử dụng đất, không thay thế được hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất được công chứng.

Vì vậy, người mua nhà đất hình thức vi bằng trong các dự án chưa hoàn tất thủ tục pháp lý hoặc xây dựng trái phép sẽ không được Nhà nước công nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất hợp pháp, cũng không được bồi thường nếu công trình bị cưỡng chế tháo dỡ.

Trong trường hợp bị cưỡng chế, người mua chỉ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại từ bên bán thông qua việc khởi kiện dân sự. Tuy nhiên, việc giải quyết có thể phức tạp và mất nhiều thời gian. Trách nhiệm bồi thường (nếu có) sẽ phụ thuộc vào quan hệ dân sự giữa bên mua và bên bán.

Người mua có thể khởi kiện bên bán ra tòa để yêu cầu bồi thường thiệt hại, trả lại tiền, hoặc yêu cầu hủy giao dịch dân sự vô hiệu theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015.

Hương Chi