SGI Capital: Thị trường điều chỉnh là cơ hội cho nhà đầu tư giá trị

“Mặt bằng định giá giảm thêm sẽ mở ra những cơ hội lớn cho đầu tư giá trị dài hạn và chúng ta đã chuẩn bị sẵn sàng cho cơ hội này”, SGI Capital nhận định trong báo cáo mới nhất giữa bối cảnh tài chính toàn cầu và trong nước đang ghi nhận nhiều biến động. Dự báo này dựa trên các đánh giá tổng hợp về lãi suất, thanh khoản, dòng vốn chính sách và diễn biến thị trường Việt Nam cũng như trên toàn cầu.

Theo SGI, chu kỳ “tiền rẻ” kéo dài từ tháng 5/2023 tại thị trường tài chính trong nước đang dần đi tới giới hạn. Thanh khoản trên thị trường trở nên bớt dồi dào trong khi mặt bằng lãi suất có thể phải tăng trở lại.

Trong bối cảnh đó, nhiều kênh tài sản sẽ chịu áp lực điều chỉnh. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ hội cho nhà đầu tư giá trị dài hạn, nếu họ đủ kiên nhẫn và biết chọn lọc. Khi định giá thị trường giảm sâu, những cổ phiếu có nền tảng cơ bản vững, dòng tiền thực và tỷ lệ nợ thấp sẽ trở nên hấp dẫn hơn.

Thị trường trong nước vẫn đối mặt nhiều áp lực

Dù FTSE đã công bố lộ trình nâng hạng thị trường Việt Nam dự kiến vào tháng 9/2026, khối ngoại vẫn duy trì trạng thái bán ròng mạnh, với giá trị khoảng 24.000 tỷ đồng trong tháng 10 và hơn 125.000 tỷ đồng tính từ đầu năm.

Tổ chức này nhấn mạnh một khác biệt đáng chú ý của Việt Nam so với các thị trường đang phát triển khác là việc VND mất giá liên tục khoảng 5% mỗi năm kể từ đầu 2022, khiến các nhà đầu tư ngoại yêu cầu mức chiết khấu cao hơn khi định giá rủi ro.

Dòng vốn nội địa cũng cho thấy dấu hiệu suy yếu. Giá trị giao dịch trên thị trường giảm một nửa so với đỉnh thanh khoản hồi tháng 8, trong khi dư nợ margin tăng mạnh, gấp đôi so với đỉnh năm 2022. SGI cảnh báo, sự kết hợp giữa mức margin kỷ lục và định giá không còn rẻ tiềm ẩn rủi ro đáng kể khi lãi suất tăng.

Trên thị trường ngoại hối, tỷ giá chợ đen liên tục lập đỉnh, duy trì chênh lệch khoảng 6% so với tỷ giá chính thức – mức cao nhất kể từ năm 2011. Dự trữ ngoại hối giảm về tương đương khoảng hai tháng nhập khẩu. Theo SGI, trong bối cảnh này, việc bán ngoại tệ can thiệp trực tiếp không còn là ưu tiên của cơ quan điều hành. Thay vào đó, chính sách điều hành lãi suất VND linh hoạt và vay bù đắp ngoại tệ sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.

Dòng vốn ngoại tệ chảy ra khiến tốc độ huy động trong hệ thống ngân hàng chậm lại trong khi tín dụng vẫn tiếp tục mở rộng. Hệ quả là thanh khoản hệ thống chịu áp lực và mặt bằng lãi suất có xu hướng tăng.

Đặc biệt, SGI chỉ ra nghịch lý hiện nay dù Ngân hàng Nhà nước đang bơm lượng vốn ngắn hạn kỷ lục qua kênh OMO, thanh khoản vẫn căng thẳng, lãi suất liên ngân hàng nhiều thời điểm tăng cao rồi lan sang thị trường 1. Nhiều ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ buộc phải dựa vào nguồn vốn ngắn hạn đắt đỏ để duy trì khả năng thanh khoản và cung ứng tín dụng.

Bên cạnh đó, quy mô tín dụng (không tính trái phiếu) đã đạt ngưỡng 140% GDP. Tăng trưởng tín dụng năm 2025 ước khoảng 20% – mức cao nhất từ năm 2010, trong đó bất động sản đóng góp tỷ trọng lớn. SGI cảnh báo tính chu kỳ cao của lĩnh vực này cùng với việc nới lỏng cho vay có thể khiến rủi ro nợ xấu gia tăng nếu không được quản trị chặt chẽ.

Việc tín dụng tăng mạnh trong giai đoạn lãi suất thấp đã đẩy giá bất động sản lên mức khó tiếp cận đối với phần lớn hộ gia đình. “Sự cho vay dễ dãi của ngân hàng ở mức giá cao tiềm tàng làm gia tăng nợ xấu ở giai đoạn sau, làm suy giảm thanh khoản hệ thống, tạo áp lực tăng lãi suất và ảnh hưởng tới những ngành nghề khác”, SGI cảnh báo.

Thị trường thế giới đối mặt rủi ro về thanh khoản

Trên bình diện quốc tế, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã giảm lãi suất 0,25% trong tháng 10 vừa qua và để ngỏ khả năng tiếp tục hạ trong tháng 12. Tuy nhiên, lãi suất trái phiếu dài hạn Mỹ lại bật tăng, duy trì trên mức 4%.

Theo SGI, dù lãi suất ngắn hạn có thể giảm, chi phí vốn thực tế trên thị trường nợ vẫn chịu sức ép do nhu cầu phát hành mới và quá trình đảo nợ từ giai đoạn lãi suất thấp. Cùng lúc, FED vẫn tiếp tục hút tiền qua cơ chế thắt chặt định lượng cho đến hết năm.

Trong khi đó, nhiều ngân hàng trung ương khác trên thế giới đã đi trước FED khi hạ mạnh lãi suất, qua đó đẩy giá các tài sản rủi ro lên mức đỉnh lịch sử. SGI cảnh báo những thời điểm quá nóng như vậy trong quá khứ thường đi kèm các đợt điều chỉnh mạnh. Khi định giá ở mức cao kỷ lục và đòn bẩy tài chính lớn, rủi ro sẽ càng tăng nếu thanh khoản thắt lại.

Một chỉ báo quan trọng là chỉ số DXY đang có xu hướng mạnh lên. SGI cho rằng khi DXY vượt ngưỡng tâm lý 100, áp lực với các thị trường mới nổi sẽ trở nên đáng kể. Chu kỳ mở rộng tín dụng tại Mỹ cũng đã tiến gần giới hạn, dòng tiền chảy vào các kênh dưới chuẩn và tài sản rủi ro ngày càng nhiều, trong khi nguồn vốn dư thừa tại FED giảm dần về 0. Nhu cầu vay bổ sung thanh khoản tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2020.

Các khu vực nhạy cảm với lãi suất và thanh khoản như private-lending hay tiền số đã phản ứng tiêu cực, phản ánh dấu hiệu thanh khoản suy giảm lan rộng, bất chấp việc FED vẫn đang trong lộ trình giảm lãi suất ngắn hạn.

Dẫu vậy, bức tranh toàn cầu vẫn có những điểm sáng. Doanh số bán lẻ tại Mỹ duy trì ổn định, đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra động lực tăng trưởng mới. Các tập đoàn công nghệ lớn đẩy mạnh mua lại cổ phiếu quỹ ở quy mô kỷ lục và đa số công bố kết quả kinh doanh quý III tích cực.

Tuy nhiên, định giá cao chưa từng có cùng tỷ lệ vay nợ lớn của nhà đầu tư đã phản ánh kỳ vọng rất cao, khiến nhóm cổ phiếu AI đối mặt rủi ro điều chỉnh mạnh nếu thanh khoản toàn cầu tiếp tục co hẹp.

Dũng Phạm