Shangri-La 2025 đề cao các giải pháp duy trì ổn định, hòa bình và chống bá quyền

Nhiều sáng kiến, đóng góp tại Diễn đàn Shangri-La 2025 mang tính thực tế nhằm duy trì hòa bình, ổn định và quản trị rủi ro an ninh, không chỉ là an ninh xung đột mà còn là trên không gian mạng, không gian vũ trụ và đại dương.

Cảnh sát Singapore bảo vệ khách sạn Shangri-La, nơi tổ chức Đối thoại Shangri-La 2025. Ảnh: Reuters.

Đối thoại Shangri-La năm nay có lịch trình họa động dày đặc nhất từ trước đến nay với rất nhiều nội dung thảo luận, trong đó nổi bật chính là tìm kiếm các giải pháp để duy trì ổn định và quản trị rủi ro trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới có những diễn biến nhanh chóng và khó lường. Thông qua các phiên thảo luận, các diễn giả đều nhận diện rõ được những rủi ro, thách thức trong các mối quan hệ quốc tế cũng như sự chuyển dịch địa chính trị sâu sắc cùng nhiều đề xuất, sáng kiến để duy trì hòa bình ổn định và quản trị rủi ro.

Bà Kaja Kalas, đại diện cấp cao của Liên minh Châu phụ trách an ninh và đối ngoại cho rằng: "Luật pháp quốc tế là sự răn đe tốt nhất cho tất cả các quốc gia, lớn và nhỏ. Trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ cũng là sự đảm bảo duy nhất cho sự an toàn và quyền tự quyết của chúng ta. Khi sức mạnh thay thế quyền, không có biên giới nào an toàn. Trong sự bất ổn lớn, hệ thống này quan trọng hơn bao giờ hết. Nếu có bất cứ điều gì, đây là kỷ nguyên mà nó được xây dựng nhưng chúng ta phải thực thi các quy tắc và củng cố chúng nếu cần."

Cùng chung quan điểm, Bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản Nakatani cho rằng, thượng tôn pháp luật là nền tảng và hợp tác cùng nhau để thực thi mang tính quyết định: “Đại dương - thuật ngữ này cũng tượng trưng cho tầm nhìn của chúng ta về Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương như một. Bây giờ là lúc các quốc gia tham gia Đối thoại Shangri-La đoàn kết theo tinh thần Đại dương, thông qua các cuộc đối thoại liên tục - không để trật tự quốc tế dựa trên luật lệ bị xói mòn, mà khôi phục lại; không bỏ qua trách nhiệm giải trình, mà duy trì trách nhiệm; và không làm suy yếu lợi ích công cộng quốc tế, mà tăng cường lợi ích đó. Và Nhật Bản cam kết sẽ tiếp tục là trung tâm của những nỗ lực này”.

Nhiều diễn giả tại Đối thoại Shangri-La cho rằng, muốn trật tự quốc tế dựa trên luật lệ được thực hiện, chủ nghĩa bá quyền phải được loại bỏ, các quốc gia dân tộc phải có quyền tự quyết. Mà muốn như vậy thì vấn đề tự cường được đặt lên hàng đầu. Trong bài phát biểu tại phiên họp đặc biệt của Đối thoại Shangri-la 2025, Thủ tướng Malaysia Ibrahim Anwa cho rằng, trong một thế giới đang leo thang các cuộc xung đột, leo thang các mối quan hệ giữa các cường quốc, thì sức mạnh nội sinh trở nên cần thiết. Các cơ chế hợp tác đa phương khu vực sẽ phát huy hiệu quả. Đó là cách ASEAN lựa chọn.

"Bảo vệ quyền tự chủ của chúng ta không phải là chống lại người khác. Đó là về việc củng cố bản thân chúng ta. Điều này, về bản chất, đó là những gì mà tính trung tâm của ASEAN hướng đến. Tinh thần tương tự đã định hình nên tuyên bố của các nhà lãnh đạo ASEAN về sự bất ổn toàn cầu và kinh tế và thương mại. Chúng tôi cảnh báo về những nguy cơ của các hành động đơn phương, thuế quan trả đũa và nguy cơ ngày càng tăng của sự phân mảnh toàn cầu. Chúng tôi khẳng định cam kết của ASEAN đối với một hệ thống thương mại cởi mở, có thể dự đoán và dựa trên luật lệ, không phải vì nó là thuận tiện, mà vì nó là cần thiết".

Cũng theo Thủ tướng Malaysia, giữa những phức tạp của địa chính trị, độc lập, tự chủ sẽ tạo ra sự cân bằng trong các mối quan hệ nước lớn và đó cũng là cách quản trị những rủi ro. Cùng đồng thuận với lựa chọn này, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang khẳng định: “Để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển các quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, Hiến chương LHQ đã định rõ các nguyên tắc cơ bản là giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, từ bỏ đe dọa bằng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Đây cũng là nguyên tắc cơ bản trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và chính sách quốc phòng 4 không của Việt Nam”.

Không chỉ đề cập đến các thách thức rủi ro truyền thống, các thách thức phi truyền thống cũng chiếm tới 1/3 thời lượng thảo luận tại Đối thoại Shangri-La năm nay. Đó là thách thức trong không gian mạng, không gian vũ trụ và đại dương... đều là những vấn đề mang tính toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác không chỉ ở châu Á - Thái Bình Dương mà của tất cả các quốc gia.

Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans cho rằng: "Trong thế giới ngày nay, an ninh toàn cầu gắn liền chặt chẽ với nhau. Cho dù chúng ta đang đối mặt với các mối đe dọa phổ biến vũ khí hạt nhân, định hình các quy tắc xung quanh trí tuệ nhân tạo (AI) hay bảo vệ các nguyên tắc chính như quyền tự do hàng hải, chúng ta phải cùng nhau giải quyết những thách thức này. Chúng ta cũng phải đối mặt với một điều gì đó thậm chí còn khó lường hơn. Công nghệ đang phát triển nhanh hơn học thuyết, quy tắc và đạo đức của chúng ta có thể theo kịp. AI đang định hình lại chiến trường. Các thuật toán ảnh hưởng đến thời điểm diễn ra các cuộc tấn công, cách phòng thủ và ai là người đưa ra quyết định cuối cùng."

Đúng như mục tiêu quan trọng của Đối thoại Shangri-La, thông qua các cuộc đối thoại song phương và đa phương, các nước đều có thể công khai quan điểm, chính sách quốc phòng của mình, từ đó giúp giảm hiểu lầm và ngăn ngừa xung đột. Khó có thể đạt được kỳ vọng có được sự đồng thuận quan điểm sâu rộng giữa các bên tham dự diễn đàn về những vấn đề thách thức chung, song với Đối thoại Shangri-La năm nay, những giải pháp đối phó thách thức và rủi ro được đưa ra rất hữu ích và đáng coi trọng.

Châu Anh/VOV1 Đưa tin từ Singapore