Sherlock Holmes, Hercule Poirot và những thám tử truyền cảm hứng

Sherlock Holmes và bác sĩ Watson trong phim truyền hình "Sherlock" của Anh. Ảnh: The Conversation.

Saima Mir

Tôi luôn tự hào vì có thể phá án trước khi đọc đến cuối cuốn sách. Tôi đã đọc toàn bộ loạt truyện Nancy Drew, The Hardy Boys, nhưng từ nhỏ, bộ truyện yêu thích nhất của tôi vẫn luôn là Sherlock Holmes.

Hồi học trung học, một giáo viên đã đề cập rằng các kỹ thuật suy luận chi tiết trong tác phẩm của Sir Arthur Conan Doyle đã được khắc họa tốt đến mức chúng ảnh hưởng đến việc trị an thời đó. Một câu chuyện hư cấu có thể thay đổi thế giới là một ý niệm có tác động mạnh mẽ, khiến tôi muốn trở thành một tác giả trinh thám.

Hồi đó, nghĩ về những cuốn Sherlock Holmes là tôi nghĩ về những câu chuyện hay, đầy mưu mô, những kẻ bảnh bao sống ở một nơi lộng lẫy, giải quyết những vụ án gần như siêu nhiên nhưng luôn kết thúc bằng một cái kết hợp lý. Bây giờ, khi đã là một nhà văn chuyên viết tiểu thuyết tội phạm, tôi nhận ra tài năng đặc biệt của Conan Doyle chính là mô tả nhân vật. Holmes là nhân vật chính hoàn hảo và điều đó khiến anh ta trở nên hấp dẫn.

Holmes ám ảnh với việc phá án, suy nghĩ logic và cực kỳ thông minh nhưng kém cỏi trong những quan hệ xã hội. Khả năng suy luận là đặc điểm nổi bật của anh ta. Nhưng anh ấy cũng là một con nghiện. Nhân vật này không phải là một anh hùng, nhưng luôn là người hùng trong lòng người hâm mộ chúng tôi.

Alyssa Cole

Nhân vật thám tử tôi thích nhất là Charlotte Holmes trong loạt truyện Lady Sherlock của Sherry Thomas. Nữ thám tử này là một phụ nữ trẻ lanh lợi, mạnh dạn thoát khỏi cuộc sống quý tộc khắt khe. Để tự thân vận động được trong cuộc đời tự do mới, cô vận đến cái đầu nhạy bén và khả năng quan sát vô song cùng tư duy vượt trội để phá án, sử dụng thủ đoạn lấy một người anh trai ốm yếu tên Sherlock làm bình phong.

Bộ truyện dí dỏm thú vị, khéo léo tung hứng những bí ẩn thú vị, các vấn đề gia đình và các vấn đề xã hội mà phụ nữ phải đối mặt đó giờ. Lại còn có một chuyện tình lãng mạn dần nở giữa đôi bạn từ thời thơ ấu nữa. Nếu bạn là một người hâm mộ Sherlock Holmes lừng danh, chắc chắn bạn sẽ thích nhân vật thông minh này.

Hercule Poirot hay tập hợp nghi phạm lại với nhau để tìm ra thủ phạm. Ảnh: Century Fox France.

Sophie Hannah

Tôi yêu cách ông thanh tra Hercule Poirot của Agatha Christie kết hợp khả năng suy luận xuất sắc và những hiểu biết sâu sắc về mặt tối trong bản chất con người với mong muốn mãnh liệt được biến thế giới thành nơi tươi đẹp hơn. Ông luôn coi trọng những niềm vui nhỏ bé: chút siro ngon ông nếm được, bộ ria ông tỉa tót cho đẹp, quần áo được cắt may cẩn thận, những thứ và nơi chốn đẹp đẽ.

Tôi đồng cảm mạnh mẽ với nỗi ám ảnh sự ngăn nắp của ông cũng như nỗi vui thích được làm bà mối mỗi khi ngửi thấy mùi lãng mạn.

Hơn cả, tôi thích cách ông trình diễn phô trương: tập hợp nghi phạm lại với nhau rồi mang đến một màn trình diễn đáng kinh ngạc khi ông tìm ra thủ phạm.

Kate Mosse

Nhân vật yêu thích của tôi là bà Marple. Hồi tôi mới 13 hay 14 tuổi, trong một kỳ nghỉ hè mưa nhiều ở Devon những năm 1970, tôi tìm thấy một cuốn tiểu thuyết trên giá sách ở căn nhà tranh chúng tôi thuê. Thời tiết mưa ẩm ướt suốt nên tôi cứ ngồi trong nhà và đọc sách. Đọc hết những cuốn đã đem theo kỳ nghỉ, tôi sờ đến cái cuốn sách nọ. Sách bìa mềm do Fontana phát hành, bìa màu xanh lam và xanh lục, in mỗi tên tác giả viết hoa và tựa sách: The body in the Library. Cuộn tròn trên chiếc ghế sát cửa sổ, tôi ngấu nghiến cuốn sách chỉ trong một buổi.

Cuốn tiểu thuyết đặt bối cảnh tại một ngôi làng nhỏ ở Anh, nhân vật chính là một bà thám tử thông minh, kiên định và khác người. Đó là cuốn đầu tiên tôi đọc của Agatha Cristie, cuốn đầu tiên tôi đọc về bà Marple, cuốn đầu tiên tôi tự khám phá ra chứ không phải được người lớn đưa cho. Tuyệt nhất là nhìn vào trang đầu, tôi phát hiện ra Agatha Christie đã xuất bản 1-2 cuốn tiểu thuyết khác.

Đó là khởi đầu cho tình cảm bất diệt của tôi dành cho bà Marple. Bà ấy là một trong những nữ anh hùng thầm lặng vĩ đại nhất của văn học: luôn kỷ luật, kiên cường, gan dạ, và là một phụ nữ lớn tuổi (một điều hiếm hoi trong văn học). Bà là một nhân vật chính độc lập chứ không phải là bà hay mẹ của ai đó.

Xuất hiện lần đầu trong một truyện ngắn xuất bản năm 1927, truyện The Tuesday Night Club, sau đó, bà có 12 tiểu thuyết hoàn chỉnh riêng, bao gồm cuốn Sleeping Murder hay tuyệt.

Jane Marple khôn ngoan và khiêm tốn, dù hay bị những người đàn ông quyền quý xung quanh ngó lơ, bà ấy vẫn luôn có cách để quyến rũ những người đàn ông (hoặc phụ nữ) khác. Quả là một biểu tượng đi trước thời đại.

Val McDermid

Thanh tra Alan Grant của Josephine là một trong những thanh tra cảnh sát đầu tiên trong văn học Anh. Ông thanh tra vùng Scotland Yard là nhân vật chính trong tiểu thuyết Con gái của thời gian (tác phẩm được Hiệp hội nhà văn trinh thám bình chọn là tiểu thuyết trinh thám hay nhất mọi thời đại).

Nhân vật này hoàn toàn đi ngược xu hướng khắc họa cảnh sát trong tiểu thuyết. Ông ấy thông minh, hay mỉa mai và dễ đồng cảm. Ông không bao giờ dọa nạt nhân chứng hay nghi phạm. Phong cách thẩm tra của ông đôi khi dựa trên trực giác hơn là bằng chứng, nhưng luôn luôn, đi từ những quan sát nhạy bén.

Alan Grant là nhân vật chính trong tiểu thuyết Con gái của thời gian. Ảnh: TĐ.

Cuốn sách ra đời vào thời điểm mà những định kiến về giới và tình dục còn ăn sâu trong tiềm thức của cộng đồng, Tey đã cho chúng ta những gợi ý tinh tế rằng Grant là một cá tính khác biệt.

Đây là ví dụ về một đoạn Tey miêu tả cái nhìn về người yêu tiềm năng của Grant: "Cô ấy trông như một cậu bé mới lớn hơn là thái hậu tương lai. Cô mặc chiếc quần Tây thanh lịch và khoác áo thợ mộc cũ kỹ bốc mùi và ông (Grant) nghĩ... cô là một trong số ít phụ nữ trông đẹp khi mặc quần Tây".

Duy có một người ông từng gặp mà thấy thấy quyến rũ hơn là một người đàn ông trên tàu Caledonian với "mái tóc đen rối bù và… cặp lông mày với vẻ liều lĩnh". Tôi yêu Alan Grant vì ông ấy không hề đơn giản. Chúng ta luôn có thể đồng cảm với ông ấy.

Ann Cleeves

Gần đây tôi thích đọc truyện trinh thám Australia như sách của Jane Harper, Chris Hammer và Hayley Scrivenor. Vị thám tử tôi yêu thích là Nell Buchanan, nhân vật do nhà văn Hammer viết. Nữ thám tử này xuất hiện lần đầu trong cuốn Opal Country với tư cách là một điều tra viên non trẻ, chưa dày dặn kinh nghiệm. Cô chỉ hỗ trợ thám tử Ivan Lucic trong một vụ án tại khu khai thác dầu mỏ hoang vu.

Nell Buchanan trở thành một nhân vật có vị trí độc lập trong cuốn Dead man's creek. Đó là một tác phẩm có kết cấu phức tạp. Trong đó, độc giả được biết về các sự kiện quá khứ trong tuổi thơ của Buchanan.

Cô Buchanan là một nhân vật kiên cường, mạnh mẽ và phức tạp, vì lựa chọn nghề nghiệp không vừa mắt mẹ mà cô xa cách với gia đình. Vậy mà gia đình cô lại trở thành tâm điểm của cuộc điều tra. Từ đây, Nell hiểu được một khía cạnh khác về cô và những người thân của mình. Quá khứ và môi trường xung quanh đã định hình nên nhân vật này. Tôi rất mong nữ thám tử này sẽ tái xuất trong những cuốn sách khác.

Minh Hùng