Show 'Về đây bốn cánh chim trời' hoãn gấp: Khán giả có được bồi thường?
Show 'Về đây bốn cánh chim trời' hoãn sát giờ diễn gây bức xúc, vấn đề trách nhiệm pháp lý của ban tổ chức đối với khán giả và nghệ sĩ được quan tâm bàn luận.
Như PLO đã đưa tin, tối 28-12, ban tổ chức (BTC) chương trình “Về đây bốn cánh chim trời” bất ngờ thông báo hoãn show chỉ vài giờ trước thời điểm diễn ra tại TP.HCM. Thông tin được đưa ra khi nhiều khán giả đã có mặt tại địa điểm tổ chức, thậm chí không ít người từ các tỉnh, thành khác đã di chuyển bằng máy bay, đặt khách sạn, sắp xếp công việc để tham dự.
Việc hoãn show sát giờ diễn đã gây phản ứng gay gắt của khán giả. Nhiều người cho rằng BTC thiếu tôn trọng người xem, thông tin không minh bạch và gây thiệt hại lớn về chi phí cũng như tinh thần.
Từ sự việc này, vấn đề trách nhiệm pháp lý của BTC trong việc hoãn chương trình nghệ thuật được đặt ra.

Sân khấu chương trình 'Về đây bốn cánh chim trời' trước ngày biểu diễn. Ảnh: ĐỖ QUỐC BẢO
Có dấu hiệu vi phạm về hoạt động nghệ thuật biểu diễn
Trao đổi với PV, luật sư Hoàng Thị Hồng Lĩnh, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết: Việc BTC chương trình bất ngờ thông báo hoãn show chỉ ít giờ trước thời điểm biểu diễn khiến nhiều khán giả bức xúc vì họ đã có mặt tại địa điểm tổ chức.
Theo quy định pháp luật về hoạt động nghệ thuật biểu diễn, việc tự ý hoãn show trước giờ trình diễn mà không thông báo trước và không vì lý do bất khả kháng là vi phạm điểm b khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2020 về hoạt động nghệ thuật biểu diễn.
Cụ thể, tổ chức biểu diễn nghệ thuật có trách nhiệm thực hiện đúng với nội dung đã thông báo, hành vi vi phạm này có thể bị xử phạt hành chính theo khoản 2 Điều 11 Nghị định 38/2021 là bị phạt tiền 10-15 triệu đồng.
Ngoài phạt tiền, đơn vị vi phạm có thể bị yêu cầu khắc phục hậu quả, buộc hoàn trả tiền vé, bồi thường thiệt hại cho khán giả, hoặc chịu các biện pháp xử lý khác theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Ngoài ra, hiện nay các cơ quan chức năng đang xác minh, làm rõ sự việc. Tùy mức độ vi phạm hợp đồng với nghệ sĩ và khán giả, đơn vị tổ chức còn có thể bị xử phạt hành chính theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hoặc Luật Quảng cáo.

Luật sư Hoàng Thị Hồng Lĩnh, Đoàn Luật sư TP.HCM
Trách nhiệm hoàn vé và bồi thường cho khán giả
Theo luật sư Hoàng Thị Hồng Lĩnh, việc hủy show không báo trước không chỉ vi phạm về hành chính trong quản lý hoạt động nghệ thuật, biểu diễn, mà việc này gây bức xúc và tổn thất nặng nề cho khán giả về vật chất và tinh thần, do đó đơn vị tổ chức đêm nhạc phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trong đó có việc hoàn tiền vé.
Trong trường hợp này, quan hệ mua vé là quan hệ hợp đồng dịch vụ, nên nếu bên cung ứng dịch vụ không cung ứng dịch vụ theo đúng thỏa thuận thì có dấu hiệu vi phạm nghĩa vụ và phải chịu trách nhiệm dân sự theo Điều 351 và Điều 354 BLDS 2015.
Mặc dù BTC thông báo rằng “hoãn show” (có nghĩa show sẽ được dời tổ chức vào ngày khác), tuy nhiên việc hoãn show chỉ được thực hiện khi khán giả được thông báo trước và khán giả đồng ý. Trường hợp này khán giả được quyền chấm dứt giao dịch (tức là không đồng ý với việc dời show sang ngày khác) và yêu cầu hoàn tiền vé, đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có).
Cũng theo luật sư Lĩnh, thiệt hại được bồi thường quy định tại Điều 361 BLDS 2015, gồm thiệt hại về vật chất và thiệt hại về tinh thần, trong đó thiệt hại về vật chất là tổn thất vật chất thực tế xác định được, bao gồm tổn thất về tài sản, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.
Nhiều bộ phận khán giả cho biết ngoài tiền vé, họ còn mất tiền mua vé máy bay, thuê khách sạn, sắp xếp công việc để xem show, nên nếu chứng minh được thiệt hại thực tế phát sinh từ vi phạm thì có thể yêu cầu bồi thường.
BTC khi thông báo hoãn show thì nêu vì lý do bất khả kháng, tuy nhiên cần phải làm rõ vấn đề này để xem xét trách nhiệm của đơn vị tổ chức đêm nhạc.
“Ở góc độ bảo vệ người tiêu dùng, điểm a khoản 1 Điều 10 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 cấm hành vi lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua việc cung cấp thông tin sai lệch hoặc không đầy đủ. Ngoài ra, khi thông báo hoãn show Công ty này đã nêu cam kết hoàn vé, do đó nếu Công ty chậm trễ trong việc hoàn tiền vé cho khán giả là vi phạm điều cấm tại điểm e khoản 1 Điều 10, cấm việc không đền bù, trả lại tiền khi dịch vụ không đúng với nội dung đã công bố, quảng cáo, cam kết” - luật sư Lĩnh nói.
Khán giả có thể khởi kiện
Tương tự, luật sư Hoàng Anh Sơn, Đoàn Luật sư TP.HCM cũng cho rằng, khán giả mua vé để xem chương trình nghệ thuật với BTC được xem là giao dịch dân sự giữa bên bán vé và bên mua vé. Do đó, bất kỳ tranh chấp hoặc bồi thường như thế nào sẽ được giải quyết như tranh chấp về giao dịch dân sự thông thường.
Điều 116 BLDS 2015 quy định, giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
Trường hợp này, khán giả đã mua vé được xem là một loại hợp đồng dân sự, vé được ban tổ chức bán ra như một loại hợp đồng dịch vụ mà hai bên đã giao kết, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ liên quan khi thực hiện giao dịch mua bán vé cho đến khi các bên hoàn thành nghĩa vụ.
Bên cạnh đó, điểm a, điểm e khoản 1 Điều 10 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 cũng quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh trả lại tiền lại cho người tiêu dùng do dịch vụ không đúng với đăng ký, thông báo, công bố, quảng cáo, giới thiệu, cam kết của tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Mặt khác, BTC phải thông báo về việc hủy sự kiện trên các kênh truyền thông chính thức đã sử dụng để quảng bá chương trình, sự kiện nêu rõ lý do, kế hoạch hoàn tiền vé và bồi thường…

Luật sư Hoàng Anh Sơn, Đoàn Luật sư TP.HCM
Luật sư Hoàng Anh Sơn cho biết thêm khán giả có thể giữ lại các bằng chứng như hóa đơn mua vé máy bay, thanh toán tiền khách sạn để chứng minh thiệt hại thực tế làm căn cứ yêu cầu bồi thường (quy định tại Điều 360, Điều 419 BLDS 2015).
Nếu BTC không thực hiện đúng trách nhiệm hoặc quá trình hoàn tiền không diễn ra đúng cam kết, khán giả có quyền khiếu nại với các cơ quan bảo vệ người tiêu dùng hoặc đi kiện để được tòa án giải quyết.
“Lưu ý đặc biệt quan trọng, hãy luôn giữ lại bằng chứng mua vé bao gồm vé giấy, vé điện tử và các hóa đơn thanh toán, email, tin nhắn xác nhận việc hoàn thành việc mua vé… Đồng thời, theo dõi thông báo chính thức từ BTC để nắm bắt thông tin cập nhật về buổi biểu diễn và hoàn tiền, bồi thường thiệt hại (nếu có)” - luật sư Sơn nói.
Trách nhiệm với nghệ sĩ biểu diễn
Về việc BTC đột ngột hủy show, không chỉ khán giả mà nghệ sĩ biểu diễn trong show "Bốn cánh chim trời" cũng rất đau lòng và bức xúc.
Ca sĩ Hồng Nhung cho biết, dù có hợp đồng và những hứa hẹn "chắc nịch" qua các cuộc điện thoại và nhắn tin thì đến giờ phút này cô vẫn chưa nhận được 1 đồng tiền nào, kể cả chi phí cho việc di chuyển và ăn ở, khách sạn cũng đều do nghệ sĩ tự lo. Và sau khi đổ tâm huyết tập luyện, họ đành lại tự lo trở về.
Trường hợp này, khi đã có hợp đồng, thỏa thuận với nghệ sĩ thì đơn vị tổ chức phải chịu trách nhiệm thanh toán các chi phí, cát xê theo đúng thỏa thuận (giá trị thanh toán, thời hạn thanh toán).
Đồng thời, nếu hợp đồng có quy định phạt vi phạm thì BTC phải chịu phạt và bồi thường thiệt hại thực tế phát sinh cho nghệ sĩ, trừ trường hợp chứng minh được lý do đơn vị tổ chức hoãn show là vì hành vi vi phạm hợp đồng của nghệ sĩ biểu diễn.
Khán giả lựa chọn mua vé một show diễn đa phần không quan tâm đơn vị tổ chức là ai, họ chỉ quan tâm tới nghệ sĩ, ca sĩ biểu diễn; do đó trường hợp này thiệt hại của các nghệ sĩ không chỉ là chi phí, công sức, mà còn gây ảnh hưởng tới hình ảnh, uy tín của nghệ sĩ.
Luật sư HOÀNG THỊ HỒNG LĨNH, Đoàn Luật sư TP.HCM












