Siết chặt quản lý kinh doanh dược phẩm qua thương mại điện tử

Người dân mua thuốc trên đường Hai Bà Trưng, phường Tân Định. (Ảnh THẾ ANH)

Theo quy định mới tại Luật Dược sửa đổi năm 2024, Nghị định số 163/2025/ NĐ-CP và Thông tư số 11/2025/ TT-BYT, từ ngày 1/7/2025, các cơ sở kinh doanh dược phải gửi văn bản thông báo đến cơ quan chuyên môn về y tế trước khi tiến hành hoạt động theo phương thức thương mại điện tử.

Mặc dù, quy định đã có hiệu lực hơn hai tháng qua, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa nhận được bất kỳ thông báo nào từ các nhà bán lẻ hay bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc trên địa bàn. Điều này đặt ra thách thức trong việc kiểm soát chất lượng thuốc lưu hành trên các sàn giao dịch trực tuyến, tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe cộng đồng.

Theo báo cáo sáu tháng đầu năm 2025, Sở Y tế đã kiểm tra 74 cơ sở (46 tổ chức, 28 cá nhân), trong đó có 59 cơ sở vi phạm (15 tổ chức, 44 cá nhân) với tổng số tiền phạt là 1,5 tỷ đồng. Các lỗi vi phạm chủ yếu là kinh doanh thuốc không có hóa đơn, chứng từ; bán thuốc kê đơn không có đơn thuốc; kinh doanh thuốc không đúng phạm vi trong giấy đủ điều kiện kinh doanh dược. Điều này cho thấy vi phạm trong kinh doanh thuốc rất phổ biến, gây nhiều nguy cơ đến sức khỏe và tính mạng người sử dụng.

Thực tế thời gian qua, khi thương mại điện tử phát triển bùng nổ, hoạt động kinh doanh, mua bán thuốc qua các nền tảng mạng xã hội trở nên phổ biến. Nhiều trang mạng quảng cáo các loại thuốc trị các loại bệnh với cam kết chữa hết bệnh cùng hoạt động khuyến mãi rầm rộ nhằm thu hút khách hàng. Tuy nhiên, chất lượng các loại thuốc này chưa được kiểm chứng. Nhiều người bệnh tin theo quảng cáo đã đặt hàng qua mạng nhưng cuối cùng phải chịu cảnh “tiền mất, tật mang” do mua phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Trong khi đó, công tác kiểm soát kinh doanh hàng hóa, nhất là mặt hàng dược phẩm còn gặp không ít khó khăn, hạn chế.

Để nâng cao hiệu quả quản lý và bảo đảm hoạt động kinh doanh dược tuân thủ pháp luật, Sở Công thương đề nghị các thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (như sàn giao dịch, website khuyến mãi trực tuyến) thực hiện ngay các biện pháp cụ thể. Đó là, tuân thủ đầy đủ quy định trong hoạt động kinh doanh dược qua mạng. Các sàn giao dịch cần thông báo và hướng dẫn những nhà bán hàng thuộc ngành dược thực hiện nghĩa vụ pháp lý, bao gồm việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh.

Ngoài ra, các đơn vị cần phối hợp chặt chẽ cơ quan quản lý nhà nước để giám sát, bảo đảm chất lượng thuốc và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đặc biệt, cần thường xuyên rà soát hồ sơ, yêu cầu nhà bán bổ sung tài liệu chứng minh điều kiện kinh doanh trước khi cho phép hoạt động trên sàn. Đối với các vi phạm, phải kịp thời cảnh báo hoặc áp dụng biện pháp từ chối dịch vụ tạm thời, thậm chí là vĩnh viễn.

Việc triển khai các nội dung nêu trên được đánh giá góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực dược phẩm. Với động thái này, cơ quan chức năng Thành phố Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh kiểm soát thương mại điện tử trong ngành y tế, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân. Vì vậy, để tránh những hệ lụy khi tìm mua thuốc chữa bệnh qua các nền tảng mạng xã hội, người dân cũng cần nâng cao tinh thần cảnh giác, đặt mua thuốc tại cơ sở có uy tín, được cấp phép, có tư vấn y tế rõ ràng; đồng thời, báo cáo các trường hợp nghi ngờ lừa đảo với cơ quan chức năng để kịp thời xử lý, ngăn chặn.

NGUYÊN ANH