Siêu pháo tự hành T-155 Fırtına thế hệ mới, bí quyết công nghệ thống trị chiến trường Ukraine

Trong bối cảnh các cuộc xung đột hiện đại, như xung đột Nga-Ukraine, đòi hỏi vũ khí cơ động và chính xác cao, pháo tự hành T-155 Fırtına nổi lên như một kiệt tác công nghệ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, dựa trên nền tảng K9 Thunder từ Hàn Quốc nhưng được tối ưu hóa với các cải tiến nội địa.

Với khả năng bắn nhanh, di chuyển linh hoạt và tích hợp hệ thống điện tử tiên tiến, Fırtına không chỉ là trụ cột trong lực lượng pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ mà còn thu hút sự quan tâm từ các quốc gia đồng minh, hứa hẹn thay đổi cục diện chiến trường.

T-155 Fırtına là pháo tự hành cỡ nòng 155mm 52 caliber do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất dựa trên thiết kế của pháo tự hành 155mm K9 Thunder do Hàn Quốc thiết kế và sản xuất. Ảnh: armyrecognition.com

Pháo tự hành T-155 Fırtına được phát triển từ năm 1995 dựa trên kinh nghiệm từ các chương trình hiện đại hóa pháo cũ như M-44T và M-52T, nhằm đáp ứng nhu cầu pháo binh hiện đại của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Ban đầu, nguyên mẫu đầu tiên sử dụng nòng 155mm/39 caliber với tầm bắn 30km được chế tạo vào năm 1997, nhưng sau đó nâng cấp lên nòng 155mm/52 caliber để đạt tầm bắn xa hơn lên đến 40km.

Quá trình phát triển gặp thách thức khi Đức từ chối cung cấp linh kiện từ PzH 2000, dẫn đến hợp đồng chuyển giao công nghệ từ Hàn Quốc vào năm 2001 với Samsung Techwin.

Các nguyên mẫu được hoàn thiện vào năm 2000, và sản xuất hàng loạt bắt đầu từ năm 2004, với tổng chi phí khoảng 1 tỷ USD bao gồm mua sắm và chuyển giao công nghệ.

Đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ đã sản xuất hơn 300 khẩu, chủ yếu tại các nhà máy nội địa như MKEK và BMC, với tốc độ sản xuất khoảng 24 khẩu mỗi năm.

Thiết kế của Fırtına tuân thủ nguyên tắc "bắn và di chuyển" để tránh phản pháo, tích hợp vào khái niệm "Một khẩu - Một khẩu đội" cho hiệu quả chiến đấu cao.

Về thông số kỹ thuật, T-155 Fırtına có trọng lượng khoảng 47 tấn, chiều dài 12 mét, rộng 3,4 mét và cao 3,43 mét, phù hợp cho việc triển khai nhanh chóng trên địa hình đa dạng.

Hệ thống động cơ ban đầu sử dụng MTU MT881Ka-500 diesel 8 xi-lanh làm mát bằng nước, công suất 1.000 mã lực ở 2.700 vòng/phút, kết hợp hộp số SNT Dynamics X1100-5A3 với 4 số tiến và 2 số lùi, mang lại tỷ lệ công suất/trọng lượng 21 mã lực/tấn.

Pháo tự hành cải tiến T-155 Fırtına 2 của Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: mil.in.ua

Điều này cho phép pháo đạt tốc độ tối đa 65-67 km/h trên đường nhựa và phạm vi hoạt động 360km, đồng thời vượt qua địa hình gồ ghề với độ dốc 60%, dốc ngang 30%, vượt sông sâu 1,5 mét, chướng ngại vật cao 0,75 mét và hào rộng 2,8 mét.

Hệ thống treo khí nén thủy lực với 6 bánh xe hai lớp lốp cao su mỗi bên, bánh xích dẫn động phía trước và bánh căng phía sau, đảm bảo tính cơ động cao ngay cả trên địa hình khó khăn.

Lớp giáp sử dụng thép POSCO MIL-12560H, bảo vệ chống đạn 14,5mm và mảnh đạn pháo, cùng hệ thống chống mìn chống nhân sự.

Khoang chứa đạn được thiết kế riêng biệt để tăng an toàn, và pháo có đơn vị nguồn phụ trợ để hỗ trợ hoạt động liên tục mà không cần động cơ chính.

Hệ thống vũ khí là điểm nhấn công nghệ của T-155 Fırtına, với nòng chính 155mm/52 caliber do MKE sản xuất dưới giấy phép từ Hàn Quốc, tương thích với đạn NATO tiêu chuẩn.

Tầm bắn tối đa đạt 18km với đạn HE M107, 30km với đạn RAP/HE M549A1 và lên đến 41 km với đạn BB/HE K307, cho phép tấn công chính xác ở khoảng cách xa.

Hệ thống nạp đạn tự động điện tử chứa 48 quả đạn, đạt tốc độ bắn 3 phát trong 15 giây cho mục tiêu 8-25km, 6-8 phát/phút ở chế độ mạnh và 2 phát/phút liên tục, với khả năng bắn trong vòng 30 giây sau khi nhận tọa độ.

Hệ thống kiểm soát hỏa lực do Aselsan phát triển bao gồm máy tính, giao diện xạ thủ, định vị quán tính/GPS, hiển thị hỗ trợ và liên lạc dữ liệu chiến thuật, đảm bảo độ lệch tọa độ chỉ 17,5 mét.

Pháo còn tích hợp radio kỹ thuật số nhảy tần 9600 series chống nhiễu điện tử, hệ thống thông gió và bảo vệ NBC cho tổ lái 5 người gồm chỉ huy, lái xe, xạ thủ và hai nạp đạn viên.

Vũ khí phụ trợ bao gồm súng máy 12,7mm M2 trên nóc tháp pháo và 4 ống phóng lựu khói để che giấu vị trí.

T-155 Fırtına là phiên bản của K9 Thunder Hàn Quốc. Nguồn: weaponews.com

Các biến thể nâng cấp nhấn mạnh sự tự chủ công nghệ của Thổ Nhĩ Kỳ, nổi bật là Fırtına II ra mắt từ năm 2017 với hệ thống điều khiển tháp pháo và nòng điện/servo hoàn toàn, bộ nạp đạn tự động, hệ thống kiểm soát hỏa lực nâng cao, tầm nhìn lái xe cải thiện, dập lửa tự động, điều hòa không khí và trạm vũ khí điều khiển từ xa SARP với súng máy 12,7mm.

Động cơ được thay bằng Continental AV1790-9A hoặc BMC UTKU nội địa công suất 1.300 mã lực, hộp số Allison X1100-5A4 hoặc BMC với 5 số tiến, tăng cường hiệu suất.

Phiên bản E-Fırtına sử dụng động cơ hybrid điện-diesel với pin lithium 350 kWh, đạt 1.300 mã lực, phần mềm và phần cứng nội địa, cho phép hoạt động im lặng và che giấu nhiệt, với 5 chế độ lái khác nhau.

Ngoài ra, xe tiếp đạn Poyraz dựa trên K10 ARV có thể chở 96 quả đạn và chuyển 48 quả trong 20 phút, hỗ trợ hoạt động liên tục.

Trên chiến trường, T-155 Fırtına đã chứng minh hiệu quả trong các chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ như Chiến dịch Mặt trời năm 2007-2008 chống PKK ở Iraq, các cuộc đụng độ biên giới Syria năm 2012, Chiến dịch Euphrates Shield năm 2016, Olive Branch năm 2018 và các cuộc tấn công năm 2021 chống YPG/PKK.

Pháo được sử dụng bởi Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ với khoảng 280 khẩu Fırtına I và 40 khẩu Fırtına II, đồng thời Azerbaijan đặt hàng 36 khẩu dù một số bị hoãn do vấn đề động cơ.

Các cuộc đàm phán với Qatar và hy vọng cung cấp cho Ukraine cho thấy tiềm năng xuất khẩu, dù gặp trở ngại từ lệnh cấm vận động cơ Đức đối với Saudi Arabia.

Với sự kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ Hàn Quốc và sáng tạo Thổ Nhĩ Kỳ, T-155 Fırtına tiếp tục là biểu tượng của pháo binh hiện đại, mang lại lợi thế quyết định trong chiến tranh cơ động.

Đào Cảnh