Siêu tàu khu trục Zumwalt tàng hình trị giá 9 tỷ USD vừa biên chế đã hoen rỉ

Hình ảnh đăng trên tài khoản Twitter cjr1321 cho thấy siêu tàu khu trục Zumwalt tàng hình của hải quân Mỹ tiến vào vịnh San Diego ngày 10/12 với những vệt rỉ sét lớn trên thân và thượng tầng.

Hình ảnh đã thu hút hàng loạt chỉ trích từ giới phân tích quân sự trên Twitter, nhiều người ví chiến hạm 9 tỷ USD của Mỹ giống như "bị một người khổng lồ bôi bẩn bằng nhiều cách".

Rỉ sét ngoài thân là tình trạng thường gặp với các tàu hải quân hoạt động dài ngày trên biển và duy trì nhịp độ làm nhiệm vụ cao. Tuy nhiên việc siêu tàu khu trục Zumwalt tàng hình mới chỉ hạ thủy đã bị tình trạng này khiến giới phân tích lo ngại.

Việc siêu tàu khu trục Zumwalt bị rỉ sét cũng gây ra nhiều tranh cãi trong giới chuyên gia, trong đó một phe khẳng định rỉ sét không phải vấn đề nghiêm trọng nếu tàu vẫn bảo đảm năng lực tác chiến.

Trong khi phía còn lại cho rằng đây là điều đáng xấu hổ và thể hiện những vấn đề mang tính hệ thống của hải quân Mỹ.

Một trong những lý do có thể khiến USS Zumwalt bị hoen rỉ từ đầu đến đuôi là con tàu được thiết kế theo khái niệm rút gọn tối đa số người vận hành.

Chiến hạm có lượng giãn nước gần 15.000 tấn, lớn gấp rưỡi khu trục hạm lớp Arleigh Burke nhưng thủy thủ đoàn chỉ bằng một nửa với 148 người.

Tự động hóa hoạt động sẽ giảm nhân lực cho một số nhiệm vụ nhất định, nhưng cũng gây thiếu hụt nguồn lực cho các công việc thủ công như bảo dưỡng thân vỏ tàu.

Thủy thủ đoàn cũng tốn nhiều công sức vì lớp Zumwalt được phủ vật liệu tàng hình khó cọ rửa hơn sơn chống rỉ trên tàu chiến thông thường.

"Dù vậy, cần nhấn mạnh là thượng tầng tàu USS Zumwalt và USS Michael Monsoor sử dụng vật liệu composite, đáng lẽ chúng phải giảm nguy cơ rỉ sét", chuyên gia quân sự Tyler Rogowany nhận xét.

Zumwalt là mẫu chiến hạm lớn nhất được áp dụng thiết kế khung thân vát nhỏ, trong đó phần trên mớn nước hẹp dần, thay vì mở rộng như các chiến hạm trước đó.

Thiết kế này giúp giảm đáng kể diện tích phản xạ radar và tạo độ cân bằng tốt hơn cho các tàu nhỏ, nhưng nhiều nhà phê bình hoài nghi về hiệu quả của nó khi áp dụng cho chiến hạm cỡ lớn và đắt giá như tàu Zumwalt.

Lớp Zumwalt được coi là một trong những dự án quân sự tốn kém nhất lịch sử Mỹ, nhưng lại gây thất vọng với hàng loạt lỗi thiết kế, đội giá và chậm tiến độ.

Quốc hội Mỹ đã cắt giảm số lượng đặt mua từ 32 chiếc xuống chỉ còn ba tàu, trong đó USS Zumwalt và USS Michael Monsoor đã đưa vào biên chế, trong khi USS Lyndon B. Johnson đang thử nghiệm sau khi hạ thủy.

Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ hồi tháng 9/2020 cho biết mỗi tàu lớp Zumwalt có giá hơn 9 tỷ USD, bao gồm cả chi phí nghiên cứu phát triển, so với mức giá dự kiến 1,3 tỷ USD/chiếc hồi năm 1998.

Cơ quan này đánh giá lớp Zumwalt chỉ có thể đạt khả năng làm nhiệm vụ đầy đủ sớm nhất là sau năm 2025.

"Zumwalt là nền tảng hoàn hảo cho Vũ khí Tấn công nhanh thông thường (CPS). Các chuyên gia hải quân Mỹ đang xem xét biến CPS thành vũ khí tấn công mới cho khu trục hạm này", Đại tá Kevin Smith, Giám đốc chương trình Khu trục hạm lớp Zumwalt, nói trong hội nghị chuyên đề của Hiệp hội Hải quân Mỹ.

Chương trình CPS được khởi xướng từ thời Tổng thống George W. Bush, nhằm phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn thông thường có tầm bắn và tốc độ tương tự tên lửa hạt nhân.

CPS có tầm bắn lớn hơn hầu hết vũ khí thông thường khác và có khả năng tấn công mọi mục tiêu trên toàn thế giới sau vài phút đến một giờ.

Vũ khí CPS cho phép Mỹ nhanh chóng tấn công vào các mục tiêu của đối phương từ khoảng cách an toàn trong thời gian ngắn, không cần đợi triển khai hoặc đưa các khí tài quan trọng vào tầm bắn của kẻ thù.

Trong trường hợp nổ ra xung đột, CPS trở thành đòn tấn công phủ đầu tiêu diệt các mục tiêu quan trọng của đối phương.

Khu trục hạm lớp Zumwalt có lượng giãn nước 14.564 tấn, dài 182,9m, rộng 24,6m, mớn nước 8,4m, tốc độ tối đa 30 knot (55,6 km/h), thủy thủ đoàn 148 người.

Ngay từ lúc đặt nền móng thiết kế cho tới khi đi vào chính thức hoạt động trong biên chế hải quân Mỹ, tàu khu trục lớp Zumwalt được coi là kho vũ khí phi hạt nhân đáng sợ trên biển mạnh mẽ nhất hiện nay.

Với 80 tên lửa trực chiến, chúng đánh dấu là khu trục hạm có số tên lửa trực chiến nhiều nhất trên thế giới. Ban đầu Mỹ dự kiến trang bị pháo điện từ cho con tàu này, nhưng sau đó họ đã bỏ và dự kiến sẽ thay thế bằng tên lửa tiên tiến hơn.

Nhờ trang bị 20 hệ thống phóng tên lửa mới nhất MK57 với 80 ống phóng chứa tên lửa, tàu khu trục lớp Zumwalt có thể tấn công nhiều mục tiêu cùng lúc.

Hải quân Mỹ từng chạy thử khu trục USS Zumwalt giữa sóng lớn cao tới 6 m, con tàu vẫn vận hành ổn định bác bỏ lo ngại siêu khu trục hạm này không thể vận hành khi biển động.

Dù đắt đỏ và gây nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận siêu tàu khu trục Zumwalt là đỉnh cao công nghệ tàu chiến của Mỹ, chúng mở ra một cuộc cách mạng trong việc chế tạo các chiến hạm công nghệ cao tác chiến trên biển.

Việt Hùng