Singapore, Malaysia lên tiếng về vụ chip Nvidia tiên tiến bị nghi vận chuyển trái phép đến Trung Quốc

Điều này diễn ra sau khi K Shanmugam, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Luật pháp Singapore, nói hôm 3.3 rằng các máy chủ trong vụ gian lận này có thể chứa chip trí tuệ nhân tạo (AI) của Nvidia.

Ông cho biết các máy chủ liên quan đến vụ việc được cung cấp bởi Dell và Supermicro (đều của Mỹ) cho các công ty có trụ sở tại Singapore trước khi chúng được gửi đến Malaysia.

"Câu hỏi đặt ra là liệu Malaysia có phải là điểm đến cuối cùng hay từ Malaysia, chúng đã đi đến một nơi khác, mà chúng tôi chưa biết chắc chắn vào thời điểm này", Bộ trưởng K Shanmugam nói với các phóng viên.

Ông tiết lộ Singapore đã hỏi chính quyền Trump xem các máy chủ này có chứa các mặt hàng kiểm soát xuất khẩu của Mỹ hay không và cho biết sẽ hợp tác với họ trong bất kỳ cuộc điều tra chung nào.

Vào ngày 27.2, Singapore đã truy tố 3 người đàn ông vì tội lừa đảo, truyền thông nước này liên kết vụ án với việc vận chuyển các chip tiên tiến Nvidia từ quốc đảo này đến công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo DeepSeek (Trung Quốc), theo Reuters.

Bản cáo trạng buộc tội nêu rõ hai công dân Singapore, Aaron Woon Guo Jie (41 tuổi) và Alan Wei Zhaolun (49 tuổi), bị cáo buộc âm mưu phạm tội lừa đảo với một nhà cung cấp máy chủ vào năm 2024.

Họ đã lừa dối nhà cung cấp này bằng cách khai báo sai rằng các mặt hàng sẽ chỉ được giao cho người nhận được ủy quyền cuối, nhưng thực tế lại chuyển cho một bên khác, theo hồ sơ tòa án.

Người thứ ba bị buộc tội là Li Ming (công dân Trung Quốc 51 tuổi) bị cáo buộc lừa đảo nhà cung cấp máy chủ vào năm 2023 bằng cách tuyên bố công ty Luxuriate Your Life Pte Ltd (đăng ký tại Singapore) sẽ là người dùng cuối của các mặt hàng này.

Nếu bị kết tội, ba người đàn ông này có thể đối mặt với mức án lên đến 20 năm tù hoặc bị phạt tiền, hoặc cả hai.

Cảnh sát và bản cáo trạng không cung cấp thêm thông tin về các mặt hàng liên quan đến vụ án hoặc xác định nhà cung cấp máy chủ.

Malaysia tuyên bố sẽ thực hiện "hành động cần thiết" nếu các công ty nước này có liên quan đến vụ gian lận chip Nvidia tiên tiến - Ảnh: CNBC

Phát biểu trên chương trình "Squawk Box Asia" của kênh CNBC hôm 4.3, Tengku Zafrul Aziz (Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia) cho biết nước này không có thông tin nào cho thấy các công ty trung tâm dữ liệu hoạt động tại đây đang sử dụng sai mục đích các chip Nvidia.

Ông Tengku Zafrul Aziz cho biết các máy chủ như vậy được nhập khẩu bởi các công ty trung tâm dữ liệu như Microsoft, Amazon Web Services và Google.

Như đã nêu trên, ông K Shanmugam nói rằng các chip Nvidia tiên tiến được nhúng trong các máy chủ do Dell và Supermicro cung cấp cho các công ty có trụ sở tại Singapore trước khi chúng được chuyển đến Malaysia. Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Luật pháp Singapore nói thêm rằng "có thể đã có sự trình bày sai lệch về đích đến cuối cùng của các máy chủ".

Khi được hỏi liệu Malaysia có biết các máy chủ hiện ở đâu không, Bộ trưởng Tengku Zafrul Aziz trả lời: "Chúng tôi không biết", đồng thời nói thêm rằng các cơ quan chức năng nước này đang thảo luận với những công ty trung tâm dữ liệu và kiểm tra xem chúng có đến đúng các bên hay không.

"Hiện tại, chưa có trường hợp nào như vậy ở Malaysia và chúng tôi đang điều tra xem có phải như vậy không. Chúng tôi chắc chắn sẽ thảo luận vấn đề này với Singapore và các công ty sau đó sẽ phải chịu trách nhiệm trước cơ quan chức năng có thẩm quyền", ông Tengku Zafrul Aziz nói thêm.

Các cáo buộc này được đưa ra sau khi Reuters đưa tin vào cuối tháng 1 rằng Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét liệu DeepSeek có sử dụng chip Mỹ không được phép vận chuyển đến Trung Quốc hay không.

Trích dẫn một người quen thuộc với vấn đề này, Reuters cho biết "hoạt động buôn lậu chip AI có tổ chức vào Trung Quốc đã bị theo dõi từ các quốc gia gồm Malaysia, Singapore và UAE".

Bộ trưởng Tengku Zafrul Aziz nói với CNBC rằng Malaysia sẽ kiểm tra điểm đến của các chip. Ông nói thêm rằng "điều tôi có thể nói hôm nay là nếu Malaysia không phải là điểm đến cuối cùng được định trước thì tại sao những chiếc chip đó lại được rời khỏi Singapore?”.

Qua đó, ông Tengku Zafrul Aziz đang đặt câu hỏi về tính hợp pháp của việc vận chuyển chip từ Singapore, muốn xác định xem ai chịu trách nhiệm cho việc này và điểm đến cuối cùng thực sự là gì.

Năm ngoái, Reuters đưa tin các trường đại học và viện nghiên cứu Trung Quốc đã có được chip AI Nvidia tiên tiến được tích hợp trong máy chủ do Dell, Supermicro và Gigabyte Technology (Đài Loan) sản xuất.

Vụ việc ở Singapore là một phần của cuộc điều tra rộng hơn của cảnh sát với 22 cá nhân và công ty bị nghi ngờ trình bày sai sự thật, trong bối cảnh nạn buôn lậu chip AI có tổ chức sang Trung Quốc đã bị theo dõi.

Singapore đã trở thành tâm điểm chú ý trong cuộc điều tra của Mỹ về việc liệu DeepSeek có lách luật hạn chế từ Mỹ với chip Nvidia tiên tiến bằng cách mua chúng từ bên thứ ba ở các quốc gia khác hay không.

Lý do vì Singapore là thị trường lớn thứ hai của Nvidia sau Mỹ, chiếm 18% tổng doanh thu trong năm tài chính gần đây nhất, theo hồ sơ giao dịch chứng khoán của Nvidia. Tuy nhiên, các lô hàng thực tế đến Singapore chỉ đóng góp chưa đến 2% tổng doanh thu, vì khách hàng sử dụng nó làm trung tâm lập hóa đơn bán hàng cho các quốc gia khác.

Cách đây gần 2 tuần, Bộ trưởng Ngoại giao Singapore cam kết thực thi các chế độ kiểm soát xuất khẩu đa phương, tuyên bố rằng quốc đảo này sẽ không dung thứ cho hành vi lách luật, lừa đảo, khai báo sai hoặc gian lận số liệu.

Một số doanh nhân AI phương Tây, chẳng hạn Giám đốc điều hành Scale AI - Alexandr Wang, nói rằng DeepSeek có tới 50.000 chip Nvidia cao cấp bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Ông chưa đưa ra bằng chứng cho cáo buộc này.

DeepSeek chưa phản hồi các cáo buộc của Alexandr Wang. Công ty khởi nghiệp Trung Quốc này cho biết đã sử dụng chip Nvidia H800, mà họ có thể mua hợp pháp vào năm 2023, và tiết lộ đang sở hữu cụm siêu máy tính AI có chip Nvidia A100.

Dell và Supermicro lên tiếng

Đáp lại câu hỏi của Reuters, Dell cho biết duy trì một chương trình tuân thủ thương mại nghiêm ngặt, thực hiện các hành động nhanh chóng và phù hợp, gồm cả việc chấm dứt mối quan hệ, nếu khách hàng không tuân thủ các nghĩa vụ này. Dell cho biết công ty không thể bình luận thêm vì cuộc điều tra đang được tiến hành.

Trong khi Supermicro khẳng định tuân thủ tất cả yêu cầu kiểm soát xuất khẩu của Mỹ với việc bán và xuất khẩu hệ thống GPU (bộ xử lý đồ họa).

"Nếu biết rằng một bên thứ ba đã xuất khẩu hoặc tái xuất khẩu mà không có giấy phép cần thiết, chúng tôi sẽ điều tra vấn đề và thực hiện hành động thích hợp", Supermicro cho biết, trả lời các câu hỏi của Reuters.

Người phát ngôn của Nvidia từ chối bình luận. DeepSeek không phản hồi ngay lập tức câu hỏi từ Reuters.

Đầu tháng 2, Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore (MTI) đã ra tuyên bố để đáp lại các thông tin cho rằng DeepSeek có thể đã sử dụng chip Mỹ (bị cấm xuất đến Trung Quốc) thông qua các trung gian tại quốc gia này.

MTI nhấn mạnh Nvidia đã tuyên bố rằng "không có lý do gì để tin DeepSeek đã mua bất kỳ sản phẩm nào được kiểm soát xuất khẩu từ Singapore".

“Chúng tôi yêu cầu các công ty Mỹ, gồm cả Nvidia, tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ và luật pháp trong nước của chúng tôi. Cơ quan hải quan và thực thi pháp luật của chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các đối tác Mỹ… Chúng tôi luôn duy trì pháp quyền và hành động quyết đoán, kiên quyết với các cá nhân và công ty vi phạm luật”, MTI khẳng định.

MTI lưu ý: “Nvidia tuyên bố rằng hầu hết lô hàng liên quan đến doanh thu tại Singapore đều đến các địa điểm khác ngoài nước này và các lô hàng đến Singapore là không đáng kể”.

Ngoài ra, MTI còn nhấn mạnh: “Singapore là một trung tâm kinh doanh quốc tế. Các công ty lớn của Mỹ và châu Âu có nhiều hoạt động tại đây. Nvidia đã giải thích rằng nhiều khách hàng trong số đó sử dụng các thực thể kinh doanh của họ tại Singapore để mua chip không phải được sử dụng tại đây mà xuất khẩu sang Mỹ và các nước phương Tây khác”.

Mỹ xem xét hạn chế bán Nvidia H20 sang Trung Quốc

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét áp đặt hạn chế với việc bán chip Nvidia H20 sang Trung Quốc, theo Reuters.

Các cuộc thảo luận trong nội bộ chính quyền Trump về việc hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 sang Trung Quốc vẫn đang ở giai đoạn đầu, theo các nguồn tin, nhưng ý tưởng này đã được xem xét từ thời chính quyền Joe Biden.

Hai nghị sĩ Mỹ cũng kêu gọi siết chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip AI của Nvidia. Nghị sĩ Cộng hòa John Moolenaar và nghị sĩ Dân chủ Raja Krishnamoorthi, lãnh đạo Ủy ban đặc biệt về Trung Quốc tại Hạ viện, đã yêu cầu thực hiện động thái này như một phần của cuộc rà soát do Bộ Thương mại và Bộ Ngoại giao Mỹ thực hiện theo lệnh từ ông Trump nhằm kiểm tra hệ thống kiểm soát xuất khẩu của Mỹ trong bối cảnh "những diễn biến liên quan đến các đối thủ chiến lược".

"Chúng tôi kêu gọi hãy nghĩ về lợi ích quốc gia khi áp đặt hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 và các loại chip có độ tinh vi tương tự", trích nội dung thư mà hai nghị sĩ Mỹ gửi cho cố vấn an ninh quốc gia Michael Waltz.

Trong thư, John Moolenaar và Raja Krishnamoorthi cho rằng các mô hình AI của DeepSeek được phát triển bằng Nvidia H20, hiện nằm ngoài phạm vi mặt hàng bị Mỹ kiểm soát xuất khẩu.

Sơn Vân