Sở Du lịch Lào Cai lên tiếng về lùm xùm tu bổ dinh Hoàng A Tưởng làm mất nét cổ kính
Giám đốc Sở Du lịch Lao Cai Hà Văn Thắng khẳng định, việc tôn tạo dinh Hoàng A Tưởng trên cơ sở nghiên cứu khoa học để gần giống nhất với di tích gốc.
Như Báo Công Thương đã thông tin, trước hình ảnh mới của di tích kiến trúc nghệ thuật dinh Hoàng A Tưởng tại huyện Bắc Hà (Lào Cai) gần đây gây xôn xao dư luận. Nhiều ý kiến “chê” dinh thự không giữ được màu sơn cũ mất đi nét cổ kính, rêu phong mà phủ màu sơn bên ngoài màu vàng nhạt, quá sáng (chủ yếu màu trắng) không phù hợp. Đa số cho rằng, giá trị của dinh thự nằm ở chữ "cổ", nên phải giữ nguyên màu sơn cũ mới thấy được hết nét đẹp lịch sử của công trình...
Trên mạng xã hội cũng xuất hiện nhiều ý kiến tranh cãi quanh "màu áo mới" của dinh thự Hoàng A Tưởng. Bên cạnh những ý kiến ủng hộ như: “Không có mới thì lấy đâu ra cũ”, “Cũ hay mới đều có cái đẹp của nó. Rồi mấy nữa rêu phong bám vào lại thành cũ ngay ý mà. Kiểu gì thì kiểu vẫn đẹp vì kiến trúc của nó không hề thay đổi”,... thì cũng không ít các bình luận trái chiều cho rằng màu sơn mới không phù hợp, cảm thấy “chán”, “mới sơn lại, không đẹp”, “thích diện mạo cũ hơn”, “tưởng biệt phủ mới”, “hỏng hết cả 1 di tích”,...
Dinh Hoàng A Tưởng được sơn màu mới với tông màu vàng trắng (chủ yếu là màu trắng)
Trao đổi với Báo Công Thương, ông Hà Văn Thắng - Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Lào Cai - khẳng định, việc tu bổ, tôn tạo công trình dinh Hoàng A Tưởng đã được Sở tiến hành bài bản ngay từ đầu, từ khâu lập hồ sơ, mời tư vấn, xin ý kiến các cơ quan chức năng, chuyên gia nước ngoài, tìm lại các tư liệu trong bảo tàng, thư viện... để có cơ sở khoa học trước khi tiến hành tu bổ.
Giám đốc Sở Du lịch Lào Cai cho biết, năm 2007 dinh Hoàng A Tưởng đã được tu bổ 01 lần, nhưng đến nay đã có dấu hiệu xuống cấp và cần phải tu bổ. Quan điểm của Sở Du lịch Lào Cai và ý kiến Cục Di sản văn hóa là việc tu bổ, tôn tạo dinh Hoàng A Tưởng phải gần nhất với di tích gốc, trước cả thời điểm tu bổ năm 2007.
Chính vì vậy, Sở Du lịch Lào Cai đã tổ chức các buổi hội thảo khoa học, lấy ý kiến nhân dân, các nhà khoa học, các ngành, các chuyên gia người Pháp nghiên cứu về dinh, ý kiến của các cụ cao niên Bắc Hà có nhiều hiểu biết về công trình, các tài liệu liên quan... để thực hiện việc tôn tạo.
Diện mạo mới của dinh Hoàng A Tưởng
Dinh Hoàng A Tưởng gồm phần nhà chính và 2 nhà phụ, với tông màu chủ đạo là màu vàng nhạt
Cũng theo ông Thắng, tới thời điểm hiện nay về cơ bản màu sơn tường, phần vòm trong dinh Hoàng A Tưởng đã được chỉnh gần như chính thức, tuy nhiên vẫn đang hoàn thiện một số một chỗ tại chân tường cho phù hợp.
“Theo nghiên cứu, màu sơn dinh Hoàng A Tưởng trước năm 2007 là màu vàng rất nhạt (gần như màu trắng), giống như màu hiện tại Sở đang cho thi công, vì vậy công trình này sau khi tu bổ chắc chắn sẽ khác so với lần được tu bổ năm 2007”, ông Hà Văn Thắng khẳng định.
Đối với ý kiến dư luận cho rằng, màu chưa phù hợp mất đi nét cổ kính, rêu phong của công trình và cần phải tiếp tục thay đổi, ông Hà Văn Thắng khẳng định, việc lựa chọn màu sơn không thể thực hiện dựa trên ý kiến dư luận được, bởi ý kiến của dư luận không thống nhất có ý kiến khen, có chê... Lựa chọn màu sơn phải dựa trên các cơ sở nghiên cứu khoa học, kỹ lưỡng. Trừ trường hợp dư luận có những chứng cứ khoa học, xác đáng thì Sở sẽ xem xét.
Ông Hà Văn Thắng - Giám đốc Sở Du lịch Lào Cai. Ảnh: vietnamhoinhap.vn
Về việc mở rộng cổng trước của dinh Hoàng A Tưởng, ông Thắng cho biết, đây là phần đã được trùng tu, cải tạo nhiều lần. Trước đây diện tích sân rộng hơn 10 nghìn m2, bức tường dày kiên cố, giờ đã thay đổi sau những lần điều chỉnh. Việc mở rộng cổng vào khu dinh Hoàng A Tưởng lần này để tạo ra không gian, tổ chức các hoạt động văn hóa, du lịch.
Dự kiến thời gian hoàn thành việc tu bổ công trình vào trung tuần tháng 10/2024. Trong tương lai, ngoài việc phát huy giá trị văn hóa, lịch sử vốn có của dinh Hoàng A Tưởng, Sở Du lịch Lào Cai sẽ phối hợp tổ chức các hoạt động nghệ thuật gắn với hồ sơ, di tích của dinh, hoặc đề xuất đầu tư thêm hệ thống chiếu sáng để Cao Nguyên Trắng Bắc Hà có sản phẩm dinh thự nổi bật kiến trúc, nghệ thuật, đặc sắc tại Bắc Hà.
Về vấn đề này, trao đổi với Báo Công Thương, TS. Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội - cho biết, việc tu bổ, tôn tạo, trùng tu các công trình, di sản quan trọng nhất không phải giữ màu sơn, vật liệu, hay làm thật hoành tráng... mà là giữ được tư tưởng gốc của di sản, coi trọng hồn cốt, ý nghĩa lịch sử công trình. Bên cạnh việc trùng tu, bảo tồn cũng cần nghĩ đến những phương án để phát huy giá trị công trình.
Di tích kiến trúc nghệ thuật dinh Hoàng A Tưởng được xây dựng cách đây hơn 100 năm, dựa trên kiến thức của hai kiến trúc sư đến từ hai nền văn hóa khác nhau nên mang phong cách Á - Âu độc đáo.
Trước năm 1945, chủ nhân của căn biệt thự là Hoàng Yến Tchao - một thổ ty ở Bắc Hà. Từ năm 1950 - 1985, công trình gần như bỏ hoang. Từ năm 1985 - 1999, UBND huyện Bắc Hà sử dụng để làm nơi làm việc.
Với những giá trị độc đáo, ngày 11/6/1999, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã quyết định công nhận dinh thự cổ Hoàng A Tưởng là Di tích cấp quốc gia và giao cho ngành văn hóa quản lý.
Từ năm 2021, UBND tỉnh giao nhiệm vụ cho Sở Du lịch, trực tiếp là Trung tâm Xúc tiến du lịch tỉnh chịu trách nhiệm bảo vệ, quản lý và khai thác.
Khu dinh thự có tổng diện tích 4.000m2. Địa hình tổng thể của khu dinh thự có nhà chính dinh thự lùi sâu vào bên trong, hai bên tả, hữu là nhà phụ, trước là bức bình phong, giữa là sân trời. Bốn gian hai bên phải, trái của cả hai tầng là nơi sinh hoạt gia đình, gian giữa cả hai tầng dùng làm nơi hội họp. Mặt chính trang trí bằng nhiều họa tiết công phu.
