Số hóa toàn diện để ngân hàng bứt phá

Nhân viên HDBank giới thiệu khách hàng trải nghiệm các dịch vụ số hóa.

Theo các chuyên gia, để chuyển sang hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, ngân hàng cần chú trọng đầu tư hạ tầng để khai thác dữ liệu sâu hơn, giúp nâng hiệu quả đầu tư và quản trị rủi ro.

Vận hành mạnh mẽ ứng dụng số hóa

Chính phủ hiện đang thúc đẩy ngân hàng số, thanh toán không tiền mặt, đồng thời đẩy mạnh cơ chế sandbox fintech để thử nghiệm các mô hình mới như P2P lending, ngân hàng số 100% trực tuyến, tài sản số và blockchain. Đặc biệt, định hướng phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh gắn trực tiếp với dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI) và các mô hình tài sản số. Đây không chỉ là bước tiến công nghệ, mà còn là nền tảng để hình thành một trung tâm tài chính có khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Theo Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam Phan Xuân Dũng, sự bùng nổ mạnh mẽ của các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain (công nghệ chuỗi khối) và fintech (công nghệ tài chính) không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành mà còn mở ra những phương thức mới trong tương tác và phục vụ khách hàng. Chính sự kết hợp giữa ngân hàng truyền thống và các công ty fintech đã tạo nên một hệ sinh thái tài chính năng động, đa dạng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu dịch vụ cá nhân hóa, tiện lợi và minh bạch của khách hàng. Khai thác hiệu quả dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp giúp tổ chức tài chính hiểu rõ hơn về hành vi, nhu cầu của khách, từ đó đưa ra các dự báo chính xác về xu hướng thị trường và hoạch định chiến lược kinh doanh dài hạn.

Tại Diễn đàn Ngân hàng Bán lẻ Việt Nam 2025 vừa tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, các chuyên gia và đại diện ngân hàng cho biết, các ngân hàng đã khai thác hiệu quả dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp, biến dữ liệu thành "tài sản chiến lược" để vận hành thương mại ứng dụng số hóa. Cụ thể, HDBank triển khai rộng rãi hệ thống Kiosk y tế thông minh MEDIPAY tại hơn 200 bệnh viện và hướng đến mục tiêu 1.001 điểm vào cuối năm 2025. Vietcombank sử dụng hệ sinh thái ngân hàng số tích hợp đầy đủ thanh toán, tín dụng tiêu dùng và đầu tư cá nhân, đạt hàng triệu giao dịch trực tuyến mỗi ngày. VietinBank thực hiện nền tảng cho vay số ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) chấm điểm tín dụng và phê duyệt khoản vay chỉ trong vài phút, thay vì vài ngày như trước. VPBank giới thiệu mô hình "digital branch" cho phép khách hàng mở tài khoản, định danh, ký hợp đồng vay hoàn toàn trực tuyến. Sacombank dùng giải pháp chuyển tiền quốc tế thử nghiệm blockchain, sẵn sàng đưa vào triển khai thương mại.

Trưởng ban Ngân hàng số Agribank Nguyễn Khắc Trung cho biết: Đến nay, hoạt động chuyển đổi số tại Agribank đã ghi nhận nhiều dấu ấn quan trọng như xây dựng thành công hệ sinh thái số toàn diện, đa kênh, đa tiện ích. Mô hình quầy giao dịch thông minh đang dần thay thế quầy truyền thống, vừa hiện đại vừa thân thiện. Agribank cũng là một trong những ngân hàng tiên phong kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia, triển khai giải pháp xác thực và chuẩn hóa dữ liệu, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu dân cư trong cung ứng dịch vụ.

Đầu tư mạnh mẽ hạ tầng số

Theo đánh giá của chuyên gia và các ngân hàng, việc chuyển đổi từ mô hình truyền thống sang mô hình số đòi hỏi sự thay đổi toàn diện, từ tư duy sản phẩm sang khách hàng, từ chi nhánh vật lý sang hệ sinh thái số, từ cơ cấu phân cấp sang mô hình liên chức năng, từ công nghệ cũ sang thế hệ công nghệ mới. Bên cạnh cơ hội là những thách thức trong công tác bảo mật thông tin và quản trị rủi ro.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Fiin Group Nguyễn Quang Thuân cho biết, việc hình thành các ngân hàng thuần số (Neobank) vẫn gặp trở ngại do hạ tầng số và khung pháp lý chưa đồng bộ. Hầu hết các ngân hàng hiện vẫn đang ở giai đoạn số hóa cấp độ 3/5, dừng ở số hóa dịch vụ, chưa đạt mô hình ngân hàng mở hay ngân hàng số phi tập trung. Chi phí đầu tư mỗi năm rất lớn, song hiệu quả dần rõ nét qua chỉ số chi phí/thu nhập giảm xuống mức 34-35%, tiệm cận trung bình khu vực. Xu hướng nổi bật là ứng dụng API, biến ngân hàng thành nền tảng tích hợp nhiều dịch vụ tài chính-tiện ích. Muốn bứt phá, cần chú trọng đến hiệu quả đầu tư, quản trị rủi ro và khai thác dữ liệu sâu hơn.

Ông Nguyễn Khắc Trung cho biết: Để bảo đảm an toàn bảo mật, Agribank đã đầu tư mạnh mẽ vào các công nghệ tiên tiến, áp dụng tiêu chuẩn quốc tế để xây dựng hệ thống vững chắc và đáng tin cậy. Ngân hàng triển khai đồng bộ giải pháp bảo mật đa lớp, bao gồm xác thực đa yếu tố (MFA), sinh trắc học và mã hóa dữ liệu đầu cuối. Các hệ thống giám sát giao dịch hoạt động liên tục, kịp thời phát hiện và ngăn chặn gian lận. Trong tương lai, Agribank sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng AI, Học máy (Machine Learning) để phân tích hành vi người dùng, nhận diện giao dịch bất thường và dự báo rủi ro lừa đảo. Dữ liệu lớn (Big Data) cũng sẽ được tận dụng để xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng toàn diện, từ đó cá nhân hóa sản phẩm, dịch vụ và mang đến giải pháp tài chính phù hợp nhất.

Theo Phó Tổng Giám đốc HDBank Đàm Thế Thái, yêu cầu số hóa và đổi mới của ngành ngân hàng đi liền với an toàn dữ liệu và sự ổn định của hệ thống. Chỉ khi bảo đảm nền tảng vững chắc này, ngân hàng mới có thể bứt phá mạnh mẽ nhưng vẫn duy trì sự phát triển bền vững, tạo dựng niềm tin lâu dài với khách hàng và cộng đồng ■

NGUYÊN ANH