Sở hữu trí tuệ - Chìa khóa nâng tầm sản phẩm Huế

Tinh dầu Hoa Nén là một trong những sản phẩm được chứng nhận OCOP 4 sao đang được xây dựng phát triển thành nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia

Những điểm sáng từ OCOP và sở hữu trí tuệ

Trong quá trình xây dựng thương hiệu, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã tại Huế đã sớm chú trọng đến việc đăng ký và khai thác quyền sở hữu trí tuệ (SHTT). Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Công Thành là một trong những đơn vị điển hình, với hai sản phẩm "Tinh dầu tràm NEO" và "Tinh dầu bạc hà NEO" được chứng nhận OCOP 4 sao cuối năm 2022.

Chị Hoàng Thị Ngọc Lý, Giám đốc điều hành Công ty cho biết, từ khi đăng ký SHTT và có sản phẩm OCOP, doanh nghiệp có nhiều cơ hội tham gia thị trường lớn. Sản phẩm được gắn mác OCOP, tạo lợi thế cạnh tranh, giúp đại lý và khách hàng yên tâm tiêu dùng. Nhờ đó, doanh thu tăng trưởng mạnh, vào cao điểm doanh nghiệp phải chiết xuất từ 7 - 10 tấn nguyên liệu/ngày mà vẫn không đủ hàng.

Lựa chọn hướng đi bền vững, Công ty TNHH SBC Hoàng Gia tập trung bảo hộ thương hiệu cho sản phẩm từ cây sâm Bố Chính. Thương hiệu "Sâm Bố Chính Hoàng Gia" cùng chứng nhận OCOP 3 sao cho sản phẩm sâm ngâm mật ong đã giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín và mở rộng hợp tác.

Thực hiện Chương trình phát triển tài sản trí tuệ quốc gia đến 2030, Huế đã hỗ trợ đăng ký bảo hộ cho nhiều sản phẩm đặc sản như nón lá Huế, mè xửng Thiên Hương, tinh dầu tràm Lộc Thủy, thanh trà Huế, nước mắm Phú Thuận, nông sản Nam Đông... Đồng thời, hướng dẫn doanh nghiệp khai thác hiệu quả tài sản trí tuệ, xây dựng thương hiệu nhận diện không chỉ ở trong nước mà cả trên bản đồ quốc tế. Tính đến quý II/2025, số lượng đơn đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp ở Huế tăng bình quân 12 – 15%/năm, trong đó nhãn hiệu chiếm tỷ lệ chủ yếu; đặc biệt đã xuất hiện các sáng chế, giải pháp hữu ích từ khu vực đại học, viện nghiên cứu.

Theo bà Trần Thị Thùy Yên, Phó Giám đốc Sở KH&CN, những kết quả trên cho thấy SHTT không còn là thủ tục hành chính khô khan, mà đã trở thành "lá chắn" bảo vệ uy tín, "cầu nối" đưa sản phẩm Huế đến với những sân chơi lớn.

Chính sách đồng hành, thúc đẩy giá trị tài sản trí tuệ

Chính quyền không chỉ hỗ trợ đăng ký mà còn thúc đẩy khai thác và thương mại hóa giá trị SHTT. Doanh nghiệp được tư vấn quản trị, ký kết hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp. Thông tin bảo hộ được tích hợp vào mã QR truy xuất nguồn gốc, sàn thương mại điện tử và các nền tảng số, nâng cao minh bạch và niềm tin người tiêu dùng.

Thành phố cũng triển khai nhiều dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý cho đặc sản, sản phẩm làng nghề như: "Huế - Kinh đô ẩm thực", "Sen Huế", "Áo dài Huế", "Đệm bàng Phò Trạch", "Rau má Quảng Thọ", tinh dầu tràm Huế, vải Zèng A Lưới... Những dự án này góp phần khẳng định vị thế sản phẩm Huế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế số, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị nhấn mạnh vai trò của SHTT như một trụ cột thúc đẩy thương mại điện tử và hội nhập quốc tế. Các sản phẩm, dịch vụ của Huế không chỉ cần được bảo hộ về mặt pháp lý, mà còn phải gắn chặt với nền tảng số, truy xuất nguồn gốc điện tử, quảng bá trực tuyến và xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử. Đây chính là hướng đi giúp tài sản trí tuệ của Huế không bị giới hạn ở phạm vi địa phương mà có thể lan tỏa mạnh mẽ, trở thành "giấy thông hành" cho sản phẩm Huế trên thị trường toàn cầu.

SHTT được định hướng là công cụ chiến lược: Khuyến khích sáng tạo, bảo hộ và thương mại hóa tài sản trí tuệ; hình thành môi trường thuận lợi để tài sản trí tuệ trở thành động lực đổi mới sáng tạo, nâng tầm các sản phẩm OCOP, đặc sản và làng nghề Huế ra khu vực, quốc tế. Đây là cơ sở để thành phố tiếp tục hoàn thiện chính sách đồng hành, đưa SHTT gắn chặt hơn với phát triển kinh tế - xã hội.

Giai đoạn 2026 - 2030, Huế đặt mục tiêu đưa SHTT trở thành công cụ nâng cao năng lực cạnh tranh. Mỗi năm số đơn sáng chế, kiểu dáng công nghiệp dự kiến tăng 10 - 15%. Các cơ chế hỗ trợ sẽ được điều chỉnh phù hợp với bối cảnh vận hành chính quyền 2 cấp; chú trọng thương mại hóa qua truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử, xuất khẩu. Thành phố cũng đẩy mạnh đào tạo, nâng cao nhận thức về SHTT cho cán bộ, doanh nghiệp, sinh viên; đồng thời hỗ trợ đăng ký bảo hộ quốc tế qua các hệ thống Madrid, PCT, Hague.

Tham gia SHTT không chỉ bảo vệ thương hiệu, mà còn trở thành nền tảng để mỗi đặc sản, sản phẩm OCOP, sáng chế hay giải pháp hữu ích đều được "gắn chìa khóa" SHTT. Đây chính là động lực để sản phẩm Huế vươn xa, hiện thực hóa tầm nhìn của Nghị quyết 57 về một địa phương sáng tạo, giàu bản sắc và phát triển bền vững.

Bài, ảnh: HOÀI THƯƠNG