Soi loài mèo lớn nhất châu Mỹ: Có thể cắn lủng sọ con mồi!
Quai hàm đặc biệt khỏe cho phép báo đốm Mỹ phát triển phương pháp giết con mồi khác với các loài mèo lớn anh em: Cắn trực tiếp qua hộp sọ.
Phận bố trên phạm vi rộng từ bang Arizona của Mỹ cho đến Bắc Chile. báo đốm hay báo đốm Mỹ (Panthera onca) là loài lớn thứ ba trong họ Mèo, sau sư tử, hổ, và là loài mèo lớn nhất châu Mỹ.
Trọng lượng của báo đốm thường nằm trong khoảng 56-96 kg, nhưng đã có trường hợp ghi nhận con đực nặng tới 158 kg. Con cái thường nhỏ hơn 10-20% so với con đực.
Chúng là loài có đuôi ngắn nhất trong số loài con mèo lớn, dài 45 đến 75 cm. Chân báo đốm ngắn hơn đáng kể khi so sánh với tỉ lệ cơ thể của một con hổ hoặc sư tử, khiến chúng chạy chậm hơn, bù lại là rắn chắc và mạnh mẽ vượt trội.
Dù thường bị nhiều người nhầm với họ hàng gần là báo hoa mai, giữa báo đốm và báo hoa mai có nhiều điểm khác biệt dễ nhận thấy. Đó là báo đốm trông "đậm người" hơn, đầu tròn hơn. Các khoanh đốm của báo đốm to hơn và bên trong khoanh đốm có các chấm đen chứ không trống như báo hoa mai.
Hình thái màu đen xảy ra ở khoảng 6% số lượng báo đốm. Hiện tượng này xảy ra do sự rối loạn hắc tố. Các cá thể báo đốm bạch tạng cũng được ghi nhận, dù cực kỳ hiếm.
Báo đốm được ghi nhận ở các sinh cảnh đa dạng, nhưng môi trường sống ưa thích của chúng là rừng lá rộng ẩm nhiệt đới và cận nhiệt đới. Báo đốm rừng thường tối màu hơn và nhỏ hơn đáng kể so với những con ở khu vực trống trải. Kích thước của chúng cũng có xu hướng giảm theo hướng Nam - Bắc.
Là loài săn mồi đơn độc, báo đồm tấn công mục tiêu theo kiểu tận dụng cơ hội, rình rập và phục kích, tương tự như hổ và báo hoa mai. Chúng là động vật đứng đầu chuỗi thức ăn ở khu vực sinh sống.
Các chi ngắn khiến cho báo đốm trở nên cừ khôi trong việc leo trèo và bơi. Với cái đầu chắc chắn và bộ hàm cực kỳ mạnh mẽ, chúng có lực cắn mạnh nhất trong các loài họ Mèo, hơn cả hổ và sư tử.
Quai hàm đặc biệt khỏe cho phép báo đốm phát triển phương pháp giết con mồi khác với các loài mèo lớn anh em: Chúng cắn trực tiếp qua hộp sọ của con mồi, gây ra vết thương chí mạng do tổn thương não.
Con mồi của báo đốm đa dạng, từ động vật nhỏ như chuột, ếch tới các loài lớn hơn như lười, khỉ, capybara. Với khả năng bơi lặn tốt, chúng cũng thường xuyên nhảy xuống nước để bắt rùa và cá. Đôi khi chúng tấn công và hạ gục cả cá sấu Caiman.
Không giống như các loài mèo lớn khác, báo đốm rất hiếm khi tấn công con người. Tuy nhiên, với sự xâm lấn ngày càng tăng của con người vào môi trường sống và sự suy giảm số lượng con mồi, các vụ tấn công của báo đốm đã được ghi nhận nhiều hơn trong những năm gần đây.
Mặc dù phạm vi phân bố vẫn còn rộng, số lượng báo đốm đang trên đà giảm, chủ yếu do các cuộc xung đột với chủ trang trại và nông dân ở Nam Mỹ. Chúng được xếp vào danh mục loài sắp bị đe dọa trong Sách đỏ của IUCN.
Trong nền văn hóa bản địa châu Mỹ, bao gồm cả những văn minh vĩ đại Maya và Aztec, loài báo đốm có vai khá trò quan trọng. Hình tượng của chúng xuất hiện trên nhiều đồ vật tạo tác và công trình kiến trúc cổ xưa ở châu lục này.
Vào thời hiện đại, báo đốm và cùng tên gọi của nó (Jaguar) được sử dụng rộng rãi như một biểu tượng văn hóa đại chúng. Loài mèo lớn này là động vật quốc gia của Guyana, hiện diện trong quốc huy của đất nước này. Ngoài ra chúng cũng xuất hiện trong tiền giấy của Brasil.
Mời quý độc giả xem video: Khi động vật hoang dã kêu cứu | VTV24.
