Sớm công bố phương án tuyển sinh đại học năm 2026

Ngày 18-9, tại Hà Nội, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị giáo dục đại học (GDĐH). Một trong những vấn đề 'nóng' vẫn là công tác tuyển sinh, cùng với đó là tái cấu trúc hệ thống đại học.

Tháng 10-2025: Công bố các phương thức tuyển sinh năm 2026

Về công tác tuyển sinh năm 2025, GS Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Vụ GDĐH (Bộ GD-ĐT), cho biết, trong đợt xét tuyển chung, có 14 trong tổng số hơn 500 đầu mối tuyển sinh của các cơ sở GDĐH để xảy ra sai sót ở mức gây ảnh hưởng đáng kể đến kết quả trúng tuyển của thí sinh, khiến 1.000 thí sinh bị ảnh hưởng, gây lo lắng, bức xúc cho thí sinh và gia đình. Nguyên nhân là một số trường có tâm lý chủ quan, sai sót nhập dữ liệu đầu vào của thí sinh, hoặc chưa thực hiện đúng quy chế khi công bố và xác lập các tiêu chí xét tuyển (tổ hợp môn, ngưỡng đầu vào, tiêu chí phụ...). Bộ GD-ĐT đã phối hợp tháo gỡ kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho thí sinh.

 Tân sinh viên làm thủ tục khám sức khỏe trong ngày đăng ký nhập học tại Trường ĐH Sài Gòn. Ảnh: Hoàng Hùng

Tân sinh viên làm thủ tục khám sức khỏe trong ngày đăng ký nhập học tại Trường ĐH Sài Gòn. Ảnh: Hoàng Hùng

Bộ GD-ĐT đánh giá, vấn đề tồn đọng là một số trường dùng nhiều phương thức và tổ hợp nhưng chưa bảo đảm khả năng đánh giá tương đương về năng lực của người học. Điều này dẫn đến khó khăn, lúng túng khi phải đưa ra quy tắc quy đổi điểm trúng tuyển. Bên cạnh đó, một số trường lạm dụng việc cộng điểm thưởng, điểm ưu tiên, dẫn tới một số ngành có điểm chuẩn rất cao bất hợp lý...

Do đó, Bộ GD-ĐT yêu cầu các trường sớm công bố các phương thức tuyển sinh từ năm 2026 ngay trong tháng 10-2025; ban hành đề án tuyển sinh áp dụng cho năm 2027; ban hành chính sách ưu tiên khu vực của thí sinh trong điều kiện sáp nhập các tỉnh, thành phố.

Bộ GD-ĐT cũng nêu rõ, sẽ tiếp tục hỗ trợ, giám sát các cơ sở đào tạo thực hiện tuyển sinh đúng quy định; tổ chức sửa đổi, bổ sung Quy chế tuyển sinh hiện hành để áp dụng trong năm 2026; xây dựng Đề án đổi mới tuyển sinh để áp dụng từ năm 2027. Đồng thời, phối hợp với các địa phương, Bộ Dân tộc và Tôn giáo rà soát, tổ chức xây dựng chính sách ưu tiên khu vực của thí sinh.

Bỏ xét tuyển bằng học bạ?

Tại hội nghị, Bộ GD-ĐT đã gửi phiếu khảo sát về phương thức tuyển sinh đại học từ năm 2026, lấy ý kiến về việc duy trì hay bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ và số lượng nguyện vọng. Ở số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển, Bộ GD-ĐT đưa ra các phương án lựa chọn: nên để tối đa 5 nguyện vọng, 10 nguyện vọng hoặc không giới hạn nguyện vọng.

GS Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Vụ GD-ĐH, thông tin, năm 2025 có 17 phương thức xét tuyển. Theo thống kê, tỷ lệ thí sinh sử dụng phương thức xét học bạ chiếm 42,4%; xét bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%; còn lại là các phương thức khác, chiếm 18,5%.

 Tân sinh viên Trường Đại học Sài Gòn làm thủ tục nhập học. Ảnh: THANH HÙNG

Tân sinh viên Trường Đại học Sài Gòn làm thủ tục nhập học. Ảnh: THANH HÙNG

Thực tế, trong mùa tuyển sinh 2025, nhiều trường đại học lớn đã nói “không” với xét tuyển bằng học bạ, số trường bỏ hình thức này đang có xu hướng gia tăng. Ông Nguyễn Tiến Thảo cho rằng, việc xét tuyển bằng học bạ đã thực hiện một thời gian dài, đã đến lúc cần nhìn nhận một cách toàn diện: có nên tiếp tục xét tuyển bằng học bạ THPT trong thời gian tới hay không.

“Đối với một số phương thức tuyển sinh lớn, chúng ta cần đánh giá lại. Phương thức chất lượng sẽ tiếp tục duy trì phát triển, nếu không sẽ phải bỏ, bởi một trong những mục tiêu của Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT là hiện đại hóa giáo dục và gia tăng chất lượng, đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao, mà tuyển sinh là một trong toàn bộ các khâu đó”, Vụ trưởng Vụ GDĐH nhấn mạnh.

Đánh giá về vấn đề này, đại diện một số trường đại học cho rằng cần tiếp tục cân nhắc. PGS-TS Nguyễn Thanh Chương, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Giao thông vận tải, nêu ý kiến, việc đòi hỏi đầu vào tùy từng trường, từng ngành, một số ngành vẫn có thể xét tuyển bằng học bạ, không nhất thiết phải bỏ; nhưng với một số ngành đặc thù, đòi hỏi đầu vào cao thì có thể giảm hoặc bỏ xét tuyển bằng học bạ.

PGS-TS Trần Thị Mỹ Diệu, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Lang, cho rằng, việc hạn chế nguyện vọng sẽ giúp cho hệ thống tuyển sinh chung không phải lọc ảo quá nhiều lần. Thực tế, mùa tuyển sinh 2025, số lần lọc ảo phải tăng từ 6 lần theo dự kiến ban đầu lên 10 lần, khi số nguyện vọng của thí sinh tăng từ gần 4 triệu nguyện vọng của năm 2024 lên hơn 7,6 triệu nguyện vọng.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, công tác tuyển sinh năm 2026 cơ bản vẫn giữ ổn định. Theo kế hoạch, đến năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ từng bước áp dụng hình thức thi trên máy tính. Bộ GD-ĐT sẽ mời các đơn vị tổ chức bài thi đánh giá năng lực trên máy tính trao đổi để thống nhất về nguyên tắc, tiêu chí, đảm bảo chuẩn mực, tránh chênh lệch quá lớn giữa các trường.

Chuẩn bị “đại sắp xếp” các cơ sở GDĐH

Vấn đề sắp xếp hệ thống đại học cũng là nội dung quan trọng của hội nghị. Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn, Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT đã yêu cầu khẩn trương sắp xếp, tái cấu trúc các trường đại học; sáp nhập, giải thể trường không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với trường đại học; chuyển một số trường về địa phương quản lý. Do đó, ngành giáo dục đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển, là thời cơ, là thời vận, thời điểm để GDĐH bứt phá. Sẽ có cuộc “đại sắp xếp” các cơ sở GDĐH trong thời gian tới.

Hiện Bộ GD-ĐT tính toán nhiều phương án, như chuyển các trường thuộc khối trung ương, do bộ, ngành quản lý về địa phương; sáp nhập trường ở địa phương và trung ương, trường thuộc bộ/ngành với nhau... Một số trường sẽ bị giải tán nếu quy mô quá nhỏ, không đạt chuẩn. Việc sắp xếp này nhằm khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, không phát triển được.

“Có những trường phải nhập với nhau, bộ sẽ trao đổi với lãnh đạo trường nhưng căn bản đây sẽ là mệnh lệnh, tương tự khi sáp nhập các tỉnh, thành phố”, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nêu rõ. Bộ GD-ĐT sẽ có “kịch bản” cho từng trường với phương án tốt nhất, trong đó gồm chỉ định nhân sự.

Dự kiến, trừ các trường khối công an, quân đội và trường tư thục, Bộ GD-ĐT sẽ sắp xếp lại khoảng 140 trường công lập. Ban chỉ đạo của Bộ GD-ĐT đã xây dựng phương án, báo cáo Thủ tướng, chờ ý kiến chỉ đạo trước khi triển khai, tinh thần là sắp xếp để các trường mạnh lên...

PHAN THẢO

Nguồn SGGP: https://sggp.org.vn/som-cong-bo-phuong-an-tuyen-sinh-dai-hoc-nam-2026-post813657.html