Sớm giải quyết vướng mắc ở tuyến đường số 1 Trà Vinh

Tuyến số 1 đường nội ô, thành phố Trà Vinh đã hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2018.

Tuyến đường đã thi công hoàn thành, đưa vào khai thác từ năm 2018, nhưng đến nay doanh nghiệp thực hiện vẫn không được thanh lý hợp đồng, được giao 34.420 m2 quỹ đất hai bên đường; người dân 13 năm không được cấp đất tái định cư, gây bức xúc trong dư luận.

Nhiều sai phạm

Theo thiết kế ban đầu, dự án tuyến số 1 đường nội ô thành phố Trà Vinh dài 2,2km, rộng 19,5m, tổng mức đầu tư hơn 141,6 tỷ đồng, do Sở Giao thông vận tải tỉnh làm chủ đầu tư. Sau đó, tuyến đường được điều chỉnh, mở rộng lên 26m, tổng mức đầu tư nâng lên thành hơn 160 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tờ trình của Sở Giao thông vận tải gửi Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt chiều dài lên đến 2,9km và thực tế xây dựng hơn 3km, tổng diện tích thu hồi đất lên đến 280.300m2 của 253 hộ gia đình và ba tổ chức; trong đó, có tám cán bộ của Sở Giao thông vận tải tỉnh Trà Vinh với tổng diện tích lên đến 40.754m2.

Chủ đầu tư đã tự ý thay đổi vị trí và quy mô dự án so với chủ trương của Ủy ban nhân dân tỉnh; tuyến đường bị dịch chuyển điểm đầu về hướng cầu Ô Xây 30m, việc dịch chuyển này khiến cho điểm đầu tuyến chỉ cách mố cầu Ô Xây 170m, không bảo đảm an toàn giao thông và xuyên thẳng vào đất, nhà của người dân vốn không nằm trong quy hoạch. Ðiều này khiến hàng trăm hộ dân bức xúc đi khiếu kiện, buộc dự án phải dừng lại. Từ đó, Tỉnh ủy Trà Vinh đã chỉ đạo Thanh tra tỉnh thanh tra dự án này.

Dự án có ba gói thầu, gồm: gói thầu số 2, số 3 và số 7; trong đó, gói thầu số 2 san lấp mặt bằng, hệ thống thoát nước và nền đường từ Km0 đến Km1+480, liên doanh Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Vạn Thành và doanh nghiệp tư nhân Ánh Dung trúng thầu với giá hơn 44,9 tỷ đồng, thấp hơn giá mời thầu hơn 596 triệu đồng; gói số 3 san lấp mặt bằng, hệ thống thoát nước và nền mặt đường từ Km1+480 đến Km2+550, liên doanh Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Hồng Lực và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Quang Minh trúng thầu với giá hơn 37,7 tỷ đồng, thấp hơn giá mời thầu chưa tới 4,5 triệu đồng (?).

Theo phát hiện của Thanh tra tỉnh, Tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu đã đơn phương hiệu chỉnh khối lượng sai lệch thừa so với khối lượng trong hồ sơ mời thầu 7.200m2 (láng nhựa hai lớp dày 2,5cm mặt đường tiêu chuẩn 3,5kg/m2) của liên doanh Công ty Vạn Thành-Ánh Dung, tương ứng 579,321 triệu đồng. Số tiền này được tổ chuyên gia trừ vào giá dự thầu (hơn 44,9 tỷ đồng) và xác định giá dự thầu của liên doanh trên thấp nhất.

Thanh tra tỉnh cũng phát hiện trong hồ sơ dự thầu của liên doanh Hồng Lực-Quang Minh, nhân sự chủ chốt thực hiện gói thầu không có hợp đồng lao động, không có bằng cấp chuyên môn phù hợp; liên doanh Vạn Thành-Ánh Dung cũng không đạt yêu cầu về năng lực kỹ thuật. Hồ sơ dự thầu của các liên doanh nhà thầu giống nhau đến cả những lỗi sai chính tả, có dấu hiệu các nhà thầu dàn xếp với nhau trong đấu thầu.

Như vậy, có thể nói cả hai liên doanh nêu trên đều không bảo đảm tư cách hợp lệ theo quy định của hồ sơ mời thầu, nếu vi phạm, không đạt sẽ bị loại. Tuy nhiên, "Tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu vẫn chấp nhận cho hai liên doanh trúng thầu là vi phạm quy định tại khoản 1, Ðiều 28 và khoản 1, Ðiều 63 của Luật Ðấu thầu. Ðây không chỉ là hành vi thiếu trách nhiệm mà còn có dấu hiệu thông đồng, dàn xếp giữa tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu; chủ đầu tư và các nhà thầu với mục đích tư lợi cá nhân, không bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu", kết luận Thanh tra nêu rõ.

Tuyến số 1 đường nội ô thành phố Trà Vinh.

Giải quyết thỏa đáng quyền lợi người dân

Sau khi bị thanh tra, dự án tuyến số 1 ngưng trệ nhiều năm và tỉnh cho chủ trương kết thúc giai đoạn 1. Ðến năm 2015, dự án khởi động lại và tiếp tục mời thầu giai đoạn 2. Thời điểm này, do nguồn ngân sách khó khăn nên tỉnh cho chủ trương lập lại dự án mời gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BT. Tuyến số 1 được điều chỉnh lại thẳng tuyến, giảm quy mô xuống còn hai làn xe, chiều dài hơn 3km, tổng mức đầu tư hơn 142,7 tỷ đồng.

Ngày 6/2/2017, Giám đốc Sở Giao thông vận tải (đại diện theo ủy quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh Trà Vinh) ký hợp đồng BT với doanh nghiệp tư nhân Bình An. Theo hợp đồng, sau khi công trình hoàn thành, nhà đầu tư Bình An sẽ được nhận 34.420m2 quỹ đất hai bên của tuyến số 1 đã được nhà nước thu hồi, giải phóng mặt bằng để phân lô bán nền, thu hồi vốn. Doanh nghiệp Bình An thi công láng nhựa ba lớp, tiêu chuẩn 4,5kg/m2, tổng giá trị thực hiện hợp đồng hơn 88 tỷ đồng và hoàn thành vào tháng 8/2018. Nhà đầu tư đã thực hiện đúng cam kết hợp đồng, xây dựng hoàn thành tuyến số 1 và được nghiệm thu từ cuối năm 2018.

Tuy nhiên, qua tự rà soát, Ủy ban nhân dân tỉnh Trà Vĩnh nhận thấy, chiếu theo quy định tại Nghị định số 15/2015/NÐ-CP của Chính phủ, dự án tuyến số 1, giai đoạn 2 được duyệt khi không có dự án khác; hợp đồng giữa Sở Giao thông vận tải ký với doanh nghiệp tư nhân Bình An không quy định "Nhà đầu tư phải có dự án khác trên quỹ đất được thanh toán và quỹ đất dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư chưa có quy hoạch tỷ lệ 1/500" là chưa đúng theo quy định của Nghị định 15/2015/NÐ-CP nên không có cơ sở pháp lý để giao đất cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, tại hợp đồng, Sở Giao thông vận tải ký với doanh nghiệp tư nhân Bình An quy định thời điểm giao đất khi dự án thi công hoàn thành, nhưng giá giao đất tính giá năm 2015 là 2.632.000 đồng/m2, do vậy, năm 2018 nhà đầu tư đề nghị giao đất theo giá ghi trong hợp đồng là không đúng theo Quyết định số 23/2015/QÐ-TTg ngày 26/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ.

Trách nhiệm của sai sót này thuộc về Sở Giao thông vận tải và Sở Kế hoạch và Ðầu tư tỉnh Trà Vinh. Việc này gây ảnh hưởng đến người dân là không thể giao đất tái định cư và nhà đầu tư không được thanh toán quỹ đất như cam kết.

Thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Trà Vinh, Ủy ban nhân dân tỉnh giao Giám đốc Sở Giao thông vận tải thương lượng với nhà đầu tư về chuyển đổi phương thức thanh toán.

Ngày 29/11/2018, hai bên đã ký phụ lục hợp đồng số 02, thống nhất chuyển đổi phương thức thanh toán từ quỹ đất hai bên đường tuyến số 1 sang thanh toán bằng tiền có bù chênh lệch lãi suất huy động vốn của nhà đầu tư. Ủy ban nhân dân tỉnh đã tạm ứng cho nhà đầu tư 71 tỷ đồng từ Quỹ phát triển đất của tỉnh; số còn lại, nhà đầu tư sẽ được thanh toán dứt điểm khi dự án được kiểm toán độc lập xác định giá trị thực hiện và cấp thẩm quyền chấp thuận.

Liên quan vướng mắc tại dự án tuyến số 1, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn cho rằng, dự án kéo dài nhiều năm, cơ quan quản lý và nhà đầu tư có sự điều chỉnh trong quá trình thực hiện nên vi phạm một số quy định về cơ chế, chính sách. Ðến nay, tỉnh Trà Vinh đã báo cáo, xin chủ trương xử lý, giải quyết của Trung ương. Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Ðầu tư chủ trì, phối hợp các bộ, ngành Trung ương hướng dẫn tỉnh các biện pháp xử lý vướng mắc của dự án. Theo thẩm quyền, Ủy ban nhân dân tỉnh đã đề xuất một số phương án xử lý và khi được bộ, ngành xem xét, có ý kiến thống nhất, tỉnh sẽ giải quyết thỏa đáng quyền lợi của người dân và doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật ■

Bài và ảnh: VĨNH TRÀ