Sơn Điền hướng tới phát triển nông thôn mới bền vững

Xã vùng sâu Sơn Điền (Lâm Đồng) nay đã đổi thay, khởi sắc trên con đường phát triển kinh tế. Ảnh: Chính Thành

Những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ 2021–2025 cùng với mục tiêu, định hướng rõ ràng cho giai đoạn 2025–2030 đã và đang tạo nền tảng quan trọng để Sơn Điền hướng tới xây dựng NTM nâng cao, dù vẫn còn không ít khó khăn đặc thù của một xã vùng sâu.

Phát triển kinh tế nông thôn gắn với hoàn thiện hạ tầng, nâng cao thu nhập

Theo UBND xã Sơn Điền, trước khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập chính quyền hai cấp, cả xã Sơn Điền và Gia Bắc (huyện Di Linh cũ) đều được công nhận đạt chuẩn NTM từ năm 2021. Sau sáp nhập, đi vào vận hành từ ngày 1/7, xã Sơn Điền tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030.

Chủ tịch UBND xã Sơn Điền Vũ Đức Nhuần cho biết, kinh tế địa phương trong những năm qua duy trì mức tăng trưởng khá, giá trị sản xuất bình quân tăng trên 10%/năm. Thu nhập bình quân đầu người hiện đạt khoảng 52 triệu đồng/người/năm, phản ánh rõ nét sự chuyển biến tích cực trong đời sống người dân.

Hộ ông Hà Rung Dũng (54 tuổi) là một trong những hộ dân đi đầu trong chuyển đổi, tái canh cây trồng tại Sơn Điền. Những vườn cà phê cho năng suất 6 tấn/ha tại Sơn Điền ngày một nhiều, bà con hướng tới phát triển ổn định cây cà phê, cây trồng chủ lực của địa phương. Ảnh: Chính Thành

Nông nghiệp của xã tiếp tục giữ vai trò chủ đạo, chiếm khoảng 90% cơ cấu kinh tế của xã. Trong đó, cây cà phê được xác định là cây trồng chủ lực với hơn 4.000 ha, năng suất ước đạt từ 2,5 đến 2,8 tấn nhân/ha. Bên cạnh đó, người dân còn gieo trồng 430 ha bắp, duy trì khoảng 164 ha lúa nước và phát triển các loại cây ăn trái, cây công nghiệp dài ngày có giá trị như sầu riêng (114 ha), bơ (103 ha), mắc ca (29 ha)… Giá trị sản xuất bình quân trên mỗi ha đất canh tác đạt khoảng 106 triệu đồng.

Đáng chú ý, thay vì phát triển nông nghiệp theo chiều rộng, xã Sơn Điền đã chủ động chuyển hướng sang phát triển nông nghiệp bền vững, đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi nhằm nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Nhiều hộ dân mạnh dạn trồng xen sầu riêng, bơ, mắc ca, chanh dây trong vườn cà phê, qua đó góp phần cải thiện thu nhập, giảm rủi ro do biến động giá cả nông sản, đặc biệt là giá cà phê.

Song song với phát triển sản xuất, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM được xã triển khai đồng bộ, nhận được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng tích cực của Nhân dân. Trong nhiệm kỳ 2021–2025, toàn xã có 7/10 thôn được công nhận thôn tiêu biểu. Phong trào “Ngày thứ Bảy vì nông thôn mới” được duy trì thường xuyên, huy động người dân cùng tham gia chỉnh trang đường làng, ngõ xóm, xây dựng cảnh quan nông thôn sáng – xanh – sạch – đẹp.

Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Điền Nguyễn Hữu Cường thăm hỏi tình hình sản xuất hộ dân Ka Hanh, thôn Ka Sá. Ảnh: Chính Thành

Bên cạnh nông nghiệp, Sơn Điền cũng định hướng mở rộng phát triển công nghiệp chế biến nông sản, tiểu thủ công nghiệp, thương mại – dịch vụ và du lịch sinh thái cộng đồng, nhằm từng bước đa dạng hóa sinh kế, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Giảm nghèo đa chiều, hướng tới các tiêu chí nông thôn mới bền vững

Cùng với phát triển kinh tế, xã Sơn Điền đặc biệt chú trọng các tiêu chí văn hóa – xã hội, xem đây là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững.

Hiện xã có gần 98% hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, 100% thôn giữ vững danh hiệu thôn văn hóa. Toàn xã có 10/10 thôn được đầu tư nhà sinh hoạt cộng đồng, đáp ứng nhu cầu hội họp, sinh hoạt văn hóa, thể thao của Nhân dân.

Lĩnh vực giáo dục ngày một khởi sắc tại Sơn Điền với 100% trường học đạt chuẩn. Trong ảnh, các em học sinh tập thể dục Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Gia Bắc. Ảnh: Chính Thành

Lĩnh vực giáo dục và y tế tiếp tục được ưu tiên. Tỷ lệ huy động trẻ em trong độ tuổi đến trường đạt 100%; 100% trường học trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Các chương trình y tế quốc gia được triển khai đầy đủ, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 100%.
Công tác an sinh xã hội, chăm lo cho hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số được thực hiện kịp thời, góp phần ổn định đời sống và giảm nghèo bền vững.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Điền Nguyễn Hữu Cường, với đặc thù là xã vùng sâu, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 95% dân số, nhiều tiêu chí NTM của địa phương vẫn chưa thực sự bền vững. Đặc biệt, điều kiện địa lý phức tạp, nằm giữa đèo Gia Bắc và Quốc lộ 28, cách xa trung tâm các khu vực khác từ 35–40 km, khiến Sơn Điền thường xuyên chịu tác động lớn từ thiên tai.

Xã Sơn Điền nằm giữa đèo Gia Bắc, Quốc lộ 28 có địa thế hiểm trở, cách xa các khu vực xã khác. Mùa mưa bão thường xuyên bị sạt lở, gián đoạn truyền tải điện, giao thông ảnh hưởng không nhỏ tới phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Ảnh: Chính Thành

Thực tế cho thấy, trong các đợt mưa lớn từ tháng 10 đến đầu tháng 12/2025 vừa qua, trên đèo Gia Bắc xảy ra sạt lở tại nhiều vị trí, có thời điểm hàng chục điểm sạt lở cùng lúc, gây gián đoạn giao thông, mất điện kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt và hoạt động sản xuất của người dân.

Riêng đối với tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của xã vẫn còn 12,6% (gồm 110 hộ nghèo và 93 hộ cận nghèo), cao hơn so với chỉ tiêu tỉnh giao là 9,3% và Nghị quyết Đảng ủy xã đề ra là 8%. Trước thực tế này, trong năm 2026 và những năm tiếp theo, Đảng ủy, UBND xã Sơn Điền xác định giảm nghèo đa chiều là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên triển khai các giải pháp giảm nghèo bền vững theo hướng đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ sản xuất, nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả cho Nhân dân.

Người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Sơn Điền. Theo báo cáo từ 1/7 tới nay, Trung tâm đã tiếp nhận và xử lý gần 1.100 hồ sơ các loại, tỉ lệ hồ sơ giải quyết trước hạn và đúng hạn đạt trên 98%. Ảnh: Chính Thành

Trong xây dựng NTM bền vững, tiêu chí môi trường cũng được xã đặc biệt quan tâm. Công tác tuyên truyền, vận động người dân thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, bảo vệ nguồn nước, giữ gìn cảnh quan được triển khai rộng khắp.

Địa phương đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ xử lý rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình đạt trên 90%, duy trì độ che phủ rừng từ 75,4% trở lên, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ hệ sinh thái.

Đội ngũ cán bộ công chức, viên chức làm việc tại trụ sở UBND xã Sơn Điền. Ảnh: Chính Thành

Chính Thành