Sông băng trên thế giới đang biến mất hoàn toàn

Những người đi bộ đường dài ghé thăm một hang động băng ở cuối sông băng Zinal ở Thụy Sĩ. Ảnh: Valentin Flauraud/AP

Sông băng, ngoài cung cấp nguồn nước ngọt cho hàng triệu người còn chứa một lượng băng đủ để làm mực nước biển toàn cầu dâng thêm nếu tan chảy hoàn toàn.

Các nhà nghiên cứu ước tính thế giới sẽ mất khoảng 39% khối lượng băng so với năm 2020. Đây là xu hướng góp phần nâng mực nước biển toàn cầu thêm 113 mm.

Mới đây, một bài báo khác được công bố trên tạp chí Science cũng cảnh báo mức độ sông băng biến mất sẽ tăng lên 76% nếu thế giới vẫn theo đuổi các chính sách khí hậu hiện tại.

Kịch bản này có thể gây ra thảm họa đối với các quốc gia phụ thuộc vào dòng nước tan chảy từ sông băng nhằm phục vụ tưới tiêu, điện và nước uống.

Một thế giới mà đưa ra các thông báo về khối lượng sông băng biến mất tăng dần cho thấy "sự khác biệt giữa khả năng thích nghi hoặc không thích nghi với việc mất sông băng", James Kirkham, nhà nghiên cứu về sông băng tại Sáng kiến Khí hậu Cryosphere Quốc tế nói.

Mặc dù nghiên cứu đưa ra viễn cảnh ảm đạm với các sông băng trên thế giới, nhưng các tác giả vẫn đang cố gắng truyền tải thông điệp hy vọng", Lilian Schuster, nhà nghiên cứu tại Đại học Innsbruck ở Áo, người đồng lãnh đạo nghiên cứu cho biết.

"Với nghiên cứu này, chúng tôi muốn nhấn mạnh chỉ cần một chút ít độ giảm của hiện tượng nóng lên toàn cầu, chúng ta có thể bảo tồn được sông băng", bà Schuster nói.

Năm 2015, gần 200 quốc gia đã cam kết hợp tác trong Thỏa thuận Paris nhằm hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu.

Các quốc gia đã cam kết giữ mức nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C so với mức trước thời kỳ công nghiệp và nếu có thể, mức duy trì dưới 1,5 độ. Mỗi quốc gia phải có trách nhiệm xây dựng kế hoạch riêng để đạt được các mục tiêu đó.

Tuy nhiên, nhiệt độ vẫn tiếp tục tăng. Thế giới hiện đang trên đà dự báo tăng nhiệt lên tới 2,9 độ C vào năm 2100. Và mỗi lần tăng thêm 0,1 độ giữa mức nóng lên 1,5 và 3 độ C sẽ dẫn đến mất thêm 2% khối lượng sông băng toàn cầu, nghiên cứu dự báo.

Sông băng mất nhiều thời gian để phản ứng hoàn toàn với biến đổi khí hậu, có thể mất từ vài năm đến hàng thập kỷ, tùy thuộc vào kích thước. Điều đó có nghĩa là băng sẽ tiếp tục tan chảy trong những năm tới.

"Đây là khoa học đang nghiên cứu", Harry Zekollari, một nhà nghiên cứu tại Vrije Universiteit Brussel ở Bỉ và ETH Zürich ở Thụy Sĩ, người đồng dẫn đầu nghiên cứu, lưu ý.

Nghiên cứu "mang tính bước ngoặt" này là "một trong những công trình dự báo sông băng quan trọng nhất đã được thực hiện trong thập kỷ này", Kirkham, người không tham gia nhóm nghiên cứu nhưng đã trình bày bài báo tại Hội nghị của Liên hợp quốc vào cuối tuần qua cho biết.

Tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu

Các nghiên cứu dự báo trước đây thường đưa ra mốc thời vào năm 2100 để đo lường tác động tiềm tàng của cuộc khủng hoảng khí hậu.

Tuy nhiên, các sông băng có thể biến mất theo năm, thậm chí theo thế kỷ sau khi khí hậu thay đổi, nghĩa là tác động thực sự của nhiệt độ tăng sẽ còn nhìn thấy trong nhiều năm tới.

Để điều tra hiện tượng này, nghiên cứu đã sử dụng 8 mô hình sông băng có từ trước và chạy các mô phỏng kéo dài trong nhiều thế kỷ.

Sử dụng nhiều mô hình như vậy đã tạo ra nhiều kết quả khác nhau. Và mặc dù phạm vi kết quả là "khá lớn" nhưng chúng "đều cho thấy cùng một xu hướng", Guðfinna Aðalgeirsdóttir, Giáo sư tại Đại học Iceland, người không tham gia vào nghiên cứu này, nói.

“Thông điệp rất rõ ràng. Tất cả các mô hình đều cho thấy cùng một điều, rằng khi nhiệt độ tăng lên, chúng ta sẽ mất đi càng nhiều khối lượng sông băng”, Giáo sư Aðalgeirsdóttir nhấn mạnh.

Đối với nhà nghiên cứu Zekollari, những điều không chắc chắn trong kết quả cho thấy “vẫn còn nhiều việc phải làm khi so sánh các mô hình khác nhau”.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng những tác động này cũng khác nhau tùy theo khu vực, tùy thuộc vào mức độ tiếp xúc của từng sông băng với biến đổi khí hậu.

Các sông băng ở Tây Canada và Mỹ, Đông Bắc Canada, Scandinavia và Bắc Cực thuộc Nga nằm trong số những nơi có nguy cơ đặc biệt cao.

HỒNG NHUNG