Sông Cầu: Chưa thể giải tỏa lồng bè nuôi thủy sản ngoài quy hoạch
Lãnh đạo Sở NN-PTNT kiểm tra việc nuôi trồng thủy sản lồng bè ở vịnh Xuân Đài (TX Sông Cầu). Ảnh: ANH NGỌC
TX Sông Cầu đưa ra nhiều giải pháp để giải tỏa, sắp xếp lồng bè nuôi thủy sản ngoài quy hoạch, nhưng tiến độ đến nay rất chậm và sẽ không hoàn thành trong tháng 10/2021. Địa phương này kiến nghị tỉnh hỗ trợ, tháo gỡ những vướng mắc để sớm giao mặt nước cho người dân nuôi trồng thủy sản ổn định.
Nhiều tồn tại ở các vùng nuôi
Theo Sở NN-PTNT, đến nay, các vùng nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên địa bàn TX Sông Cầu vẫn chưa được quản lý chặt chẽ, còn một số tồn tại. Địa phương chưa có giải pháp hiệu quả để kiểm soát việc phát sinh số lượng lồng bè nuôi mới; công tác sắp xếp, giao mặt nước để NTTS vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo quy hoạch của tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 thì trên địa bàn TX Sông Cầu có 1.000ha mặt nước NTTS lồng bè với khoảng 32.900 lồng. Nhưng theo thống kê của Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT), đến cuối tháng 9/2021, tổng số lồng nuôi thủy sản trên địa bàn TX Sông Cầu khoảng 79.590 lồng, gấp 2,4 lần so với quy hoạch.
Bên cạnh đó, tình trạng lấn chiếm đất, mặt nước để NTTS ở một số vùng nuôi trên địa bàn TX Sông Cầu diễn biến rất phức tạp. Theo UBND TX Sông Cầu, hiện luồng lạch ra vào Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền vịnh Xuân Đài đang bị một số người dân lấn chiếm để NTTS khiến tàu thuyền ra vào gặp nhiều khó khăn. Địa phương đã thành lập tổ công tác liên ngành (Tổ liên ngành 916) để giải tỏa, di dời lồng bè NTTS, lưới vó (rớ) khai thác thủy sản đang lấn chiếm trái phép luồng lạch này.
Thiếu tá Dương Đức Tứ Hải, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Xuân Đài, Tổ trưởng Tổ liên ngành 916, cho biết: Hiện có 33 trường hợp lấn chiếm luồng lạch ra vào Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền vịnh Xuân Đài, trong đó xã Xuân Phương 13 trường hợp, xã Xuân Thịnh 2 trường hợp, phường Xuân Thành 2 trường hợp, phường Xuân Đài 10 trường hợp, huyện Tuy An 5 trường hợp và 1 trường hợp không có chủ bè. Tổ liên ngành 916 đã phối hợp với các địa phương tổ chức vận động, cho người dân ký cam kết nhưng đến nay các trường hợp lấn chiếm này vẫn chưa tự giác di dời lồng bè ra khỏi khu vực luồng lạch. Tổ liên ngành 916 đã lập biên bản vi phạm đối với các trường hợp này và đang phối hợp với địa phương để xử lý vi phạm hành chính.
Xin gia hạn đến cuối năm 2024
Theo Kế hoạch 44 ngày 25/2/2020 của UBND tỉnh về việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện quy hoạch NTTS trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2006-2018, đến hết tháng 10/2021 phải giải tỏa xong toàn bộ lồng bè NTTS tại vịnh Xuân Đài, đầm Cù Mông và các vùng nước không có trong quy hoạch NTTS. Song song với việc giải tỏa, UBND tỉnh yêu cầu TX Sông Cầu giao, cho thuê khu vực biển NTTS cho các hộ dân đủ điều kiện, triển khai đăng ký NTTS, cấp giấy phép NTTS cho các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện… Ông Nguyễn Thái Hải Anh, Phó Trưởng Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, cho biết: Để tiến tới giao, cho thuê khu vực biển NTTS cho các hộ dân, địa phương đang thành lập các tổ cộng đồng NTTS và triển khai đăng ký kê khai ban đầu. Trên địa bàn thị xã có khoảng 3.960 hộ NTTS lồng bè, đến nay đã có 2.538 hộ đăng ký kê khai ban đầu và đã thành lập 111 tổ cộng đồng NTTS. Số hộ đã ký cam kết lộ trình chấm dứt NTTS lồng bè không theo phương án được duyệt là 1.842 hộ.
Theo ông Nguyễn Thái Hải Anh, hiện lồng bè NTTS ở ngoài phân vùng theo phương án sắp xếp còn rất nhiều, nhưng địa phương chưa thể giao mặt nước cho hộ NTTS lồng bè vì còn nhiều vướng mắc. Việc giao mặt nước, đất có mặt nước và khu vực biển cho các hộ NTTS lồng bè theo Nghị định 11 ngày 10/2/2021 của Chính phủ chưa thực hiện được vì phương án, bản đồ chi tiết mặt nước NTTS vịnh Xuân Đài chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; chưa có quy định cụ thể về luồng tuyến ra vào các khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền và cảng cá. Hành vi đóng mới lồng bè, lấn chiếm mặt nước chưa được quy định trong Nghị định 42 ngày 16/5/2019 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản nên việc áp dụng gặp nhiều khó khăn. Hình thức xử lý vi phạm theo Nghị định 166 ngày 12/11/2013 của Chính phủ khó thực hiện, do không đảm bảo được kinh phí, công cụ, phương tiện kỹ thuật và việc kiểm đếm, trông giữ, bảo quản tài sản như quy định.
“Theo kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và kế hoạch của UBND tỉnh, thời gian hoàn thành sắp xếp lồng bè trên vịnh Xuân Đài là cuối tháng 10/2021. Tuy nhiên, việc sắp xếp, giao mặt nước hiện đang gặp khó khăn và không thể thực hiện theo đúng tiến độ, do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 cũng như các căn cứ pháp lý về trình tự thủ tục giao mặt nước, khu vực biển chưa đầy đủ. UBND TX Sông Cầu kiến nghị UBND tỉnh cho phép TX Sông Cầu gia hạn việc thực hiện công tác sắp xếp, giao mặt nước để NTTS lồng bè trên vịnh Xuân Đài theo lộ trình từ tháng 1/2022 và phấn đấu hoàn thành trước tháng 12/2024 trên cơ sở hoàn thiện căn cứ pháp lý của các sở, ngành liên quan”, ông Lâm Duy Dũng, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, cho biết.
Sớm tháo gỡ vướng mắc
Để tạo thuận lợi cho địa phương trong việc sắp xếp, giao mặt nước NTTS, ông Lâm Duy Dũng kiến nghị Sở NN-PTNT tiếp tục tham mưu UBND tỉnh sớm có văn bản quy định phạm vi vùng nước luồng lạch ra vào Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền vịnh Xuân Đài và Cảng cá Dân Phước. Đồng thời hỗ trợ TX Sông Cầu về lực lượng thanh tra thủy sản, phương tiện kiểm ngư… trong việc kiểm tra, xử lý, giải tỏa các lồng bè của người NTTS không có trong phương án sắp xếp của địa phương và các trường hợp NTTS lồng bè mà không được cấp phép theo quy định. Địa phương kiến nghị Sở NN-PTNT sớm lập, triển khai đề án tổng thể phát triển NTTS giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh, trong đó có các đề án chi tiết NTTS trên vịnh Xuân Đài, đầm Cù Mông và vùng biển hở để địa phương có cơ sở thực hiện việc quản lý mặt nước NTTS theo đúng quy định. TX Sông Cầu cũng kiến nghị Sở TN-MT có hướng dẫn cụ thể, chi tiết trình tự, thủ tục việc giao mặt nước để NTTS lồng bè (ở đầm Cù Mông) theo Luật Đất đai (vì vùng nước đầm Cù Mông được quy định là vùng đất có mặt nước) và giao khu vực biển để NTTS lồng bè (ở vịnh Xuân Đài và vùng biển hở) theo Nghị định 11 ngày 10/2/2021 của Chính phủ quy định việc giao các khu vực biển nhất định cho các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển.
Theo ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền vịnh Xuân Đài được quy hoạch cấp vùng, quy mô khoảng 2.000 tàu/500CV. Qua kiểm tra thực tế mới đây, luồng lạch ra vào khu neo đậu này có nhiều hộ NTTS lồng bè, các hộ cắm cọc lưới vó (rớ) phát triển tự phát trong phạm vi luồng lạch, lấn chiếm mặt nước vịnh Xuân Đài nên gây khó khăn cho tàu thuyền ra vào khu neo đậu trú tránh, nhưng đến nay địa phương chưa xử lý dứt điểm, trong khi mùa mưa bão đã đến gần. Bên cạnh đó, qua khảo sát ở vịnh Xuân Đài, hiện nay có rất nhiều bè nuôi hàu, vẹm làm thức ăn cho tôm hùm, đây cũng là nguyên nhân gây cản trở hướng tuyến vào Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền vịnh Xuân Đài. UBND TX Sông Cầu cần tiếp tục chỉ đạo các phòng chuyên môn, UBND các xã, phường nhanh chóng giải tỏa, di dời các lồng bè đang nuôi thủy sản, các cọc lưới vó trong phạm vi ra khỏi luồng lạch, nhằm đảm bảo cho tàu thuyền di chuyển. TX Sông Cầu cũng cần chỉ đạo lực lượng chức năng quyết liệt kiểm tra, kiểm soát và xử phạt theo quy định đối với các trường hợp NTTS không đúng quy hoạch, phương án phân vùng nuôi của địa phương, lấn chiếm luồng lạch khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá và sớm giải tỏa lồng bè ở các vùng nước không có trong quy hoạch NTTS như chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có kết luận, UBND tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch, theo đó đến hết tháng 10/2021 phải giải tỏa xong toàn bộ lồng bè NTTS tại vịnh Xuân Đài, đầm Cù Mông và các vùng nước không có trong quy hoạch NTTS. UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND TX Sông Cầu tổ chức thống kê, báo cáo hiện trạng số lượng lồng bè trên địa bàn, xây dựng kế hoạch, lộ trình giải tỏa, sắp xếp lồng bè và hạn cuối tháo dỡ các lồng bè nuôi ngoài quy hoạch là hết tháng 10/2021.
