Sóng gió đã qua với đế chế của Jack Ma?

Theo Bloomberg, Alibaba đồng ý trả khoản phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD của Bắc Kinh và điều chỉnh một số hành động bị coi là phản cạnh tranh. Không chỉ cam kết hỗ trợ người bán hàng, ban điều hành của Alibaba còn cảm ơn các cơ quan quản lý của Trung Quốc. Tất cả đều nhằm thoát khỏi cuộc chiến pháp lý với Bắc Kinh.

Hôm 10/5, Alibaba đã tổ chức một sự kiện thường niên dành cho nhân viên và gia đình. Những đứa trẻ vẽ tranh và chơi đùa trong nhà bóng. Giám đốc điều hành Daniel Zhang tổ chức lễ cưới cho hàng chục đôi vợ chồng trẻ.

"Bất kể giai đoạn hạnh phúc hay khó khăn, tình yêu và đam mê sẽ giúp công việc và cuộc sống của chúng ta trở nên tốt đẹp hơn", ông chia sẻ.

Các bức ảnh chụp ông Ma trong chiếc áo phông xanh tại sự kiện. Đó là một trong những lần xuất hiện hiếm hoi của tỷ phú nổi tiếng nhất Trung Quốc suốt vài tháng qua. Bloomberg mô tả việc Ant Group hoãn IPO hồi tháng 11/2020 đã bắt đầu một "thời kỳ ngủ đông" tồi tệ của nhà sáng lập Alibaba.

Sự kiện thường niên dành cho các nhân viên của Alibaba và gia đình diễn ra hôm 10/5. Ảnh: Bloomberg.

Tương lai khó đoán

Nhưng một số vấn đề chính của tập đoàn vẫn chưa được giải quyết. Ant Group chưa đạt được sự đồng thuận với cơ quan quản lý. Bắc Kinh cũng không hài lòng với cách sử dụng dữ liệu hiện tại của tập đoàn - vốn là lợi thế cạnh tranh chính của Alibaba.

Bắc Kinh cũng đang xem xét yêu cầu buộc Alibaba loại bỏ mảng truyền thông. Cuộc chiến pháp lý khiến vốn hóa của công ty bốc hơi khoảng 260 tỷ USD kể từ mức đỉnh hồi cuối tháng 10. Tuy nhiên, doanh thu dự kiến vẫn tăng 58% lên 180,4 tỷ NDT (28 tỷ USD) trong quý I/2021.

Giới đầu tư vẫn đặt câu hỏi về tương lai của công ty công nghệ tài chính (fintech) Ant Group (Alibaba nắm giữ 1/3 cổ phần tại Ant). Chỉ vài ngày sau khi Bắc Kinh đưa ra mức phạt kỷ lục dành cho Alibaba, các nhà quản lý đã buộc Ant trở thành một công ty tài chính holding và chịu giám sát giống ngân hàng.

Ngoài ra, Alipay sẽ phải xóa các sản phẩm tài chính - bao gồm Huabei và Jiebei - khỏi nền tảng và trở thành một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán. Tất cả hoạt động kinh doanh cho vay của Ant cũng bị đưa vào Chongqing Ant Consumer Finance (do Ant Group sở hữu 50%).

Ant Group bị buộc trở thành một công ty tài chính holding và chịu giám sát giống ngân hàng. Ảnh: CNN.

Thêm vào đó, Ant cần đảm bảo tuân thủ khuôn khổ quy định an toàn của các cơ quan giám sát tài chính, cải thiện quản trị công ty và chấn chỉnh những hoạt động tài chính bất hợp pháp nhằm kiểm soát rủi ro và đòn bẩy quá mức.

Gã khổng lồ fintech cũng phải quản lý và kiểm soát rủi ro thanh khoản đối với các sản phẩm quỹ, giảm quy mô của Yu'e Bao, nền tảng quỹ thị trường tiền tệ lớn nhất Trung Quốc. Theo nhà phân tích Francis Chan của Bloomberg Intelligence, các yêu cầu của Bắc Kinh có thể khiến định giá của Ant giảm từ 320 tỷ USD xuống còn 29 tỷ USD.

Ngoài ra, khi chính quyền Trung Quốc siết chặt kiểm soát các tập đoàn công nghệ khổng lồ, câu hỏi được đặt ra là Bắc Kinh sẽ thu thập dữ liệu người dùng từ Alibaba và nhóm "Big Tech" ra sao.

Bắc Kinh đang đổ tiền vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, soạn thảo luật mới về sử dụng dữ liệu và xây dựng các trung tâm dữ liệu trên khắp đất nước. Mục tiêu của Trung Quốc là trở thành quốc gia đi đầu trong việc chuyển đổi nền kinh tế ở những thập kỷ tới.

Thách thức của chính quyền Trung Quốc là thuyết phục các công ty công nghệ lớn tham gia. Đó là những tổ chức nắm giữ nhiều dữ liệu nhất tại quốc gia 1,4 tỷ dân.

Chuyển sự chú ý

Bắc Kinh cũng yêu cầu Alibaba - hiện sở hữu tờ South China Morning Post - thoái vốn trong lĩnh vực truyền thông do lo ngại ảnh hưởng ngày càng gia tăng của công ty này. Ngoài South China Morning Post, Alibaba sở hữu nền tảng phát trực tuyến video Youku và 30% cổ phần của trang mạng xã hội Weibo.

Tập đoàn cũng đầu tư vào Bilibili, được biết đến là phiên bản Trung Quốc của YouTube, tập đoàn tin tức Yicai Media Group, các trang tin điện tử 36Kr, Huxiu.com và Focus Media - công ty quảng cáo ngoại tuyến lớn nhất Trung Quốc.

Theo Bloomberg, khoản phí 2,8 tỷ USD là quá rẻ để xóa bỏ "bóng đen quy định" đang phủ lên tương lai của Alibaba. Nói với các nhà đầu tư, Phó chủ tịch Joseph Tsai khẳng định công ty "rất vui mừng khi giải quyết xong vấn đề" và khẳng định không biết bất cứ cuộc điều tra nào khác nhắm vào Alibaba.

Sự chú ý của Bắc Kinh dường như đang chuyển sang các đối thủ khác của Alibaba. Vài ngày sau khoản phạt kỷ lục, cơ quan chống độc quyền của Trung Quốc đã triệu tập 34 công ty có sức ảnh hưởng lớn nhất và yêu cầu họ nhìn vào bài học của Alibaba.

Bắc Kinh cho biết đang bắt đầu điều tra các cáo buộc, bao gồm cáo buộc độc quyền, nhắm vào gã khổng lồ giao đồ ăn Meituan. Ảnh: Reuters.

Các tập đoàn trên được yêu cầu cam kết tuân thủ quy định và có một tháng để điều chỉnh hoạt động.

Hồi tháng 4, các nhà chức trách tuyên bố đã bắt đầu điều tra các cáo buộc, bao gồm cáo buộc độc quyền, nhắm vào gã khổng lồ giao đồ ăn Meituan. Meituan và Pinduoduo cũng bị Hội đồng Người tiêu dùng Thượng Hải chỉ trích vì làm tổn hại quyền lợi người tiêu dùng.

Reuters cũng đưa tin Bắc Kinh chuẩn bị phạt Tencent Holdings Ltd. tối thiểu 1,6 tỷ USD. Theo đó, hoạt động phát nhạc trực tuyến của công ty đang được giám sát đặc biệt.

Thảo Cao