Sóng gió trên chính trường Israel
Israel ấn định sẽ tiến hành tổng tuyển cử vào ngày 2-3-2020 sau khi Thủ tướng nước này B.Netanyahu và lãnh đạo đảng đối thủ Xanh - Trắng không thể thành lập chính phủ liên hiệp. Sau hai lần tiến hành bầu quốc hội trong vòng năm tháng, Israel vẫn rơi vào cuộc khủng hoảng khi không thể thành lập chính phủ mới bởi bất đồng sâu sắc giữa các bên.
Tại Quốc hội Israel. Ảnh JNS.Org
Với việc ấn định thời điểm bầu cử mới vào tháng 3-2020, đây sẽ là cuộc bầu cử thứ ba tại Israel trong vòng 12 tháng qua. Trong cuộc bầu cử lần thứ hai vào tháng 9-2019, hai đảng giành nhiều ghế nhất là đảng Xanh - Trắng của ông B.Gantz (33 ghế) và đảng Likud của Thủ tướng B.Netanyahu (32 ghế) đều không đủ đa số quá bán trong Quốc hội 120 ghế để tự đứng ra thành lập chính phủ. Lãnh đạo hai đảng này đồng ý đàm phán thành lập chính phủ đoàn kết nhằm phá vỡ bế tắc chính trị sau bầu cử, nhưng các nỗ lực thành lập chính phủ liên minh thất bại. Hai bên đã không tìm kiếm được sự đồng thuận về một chính phủ mà chức thủ tướng được lãnh đạo hai đảng luân phiên nắm giữ, cũng như vấn đề các đảng tôn giáo trong liên minh cánh hữu ủng hộ Thủ tướng B.Netanyahu. Các cáo buộc hình sự nhằm vào ông B.Netanyahu là cản trở chính trong quá trình đàm phán thành lập chính phủ liên minh với đảng Xanh - Trắng do lãnh đạo đảng này không chấp thuận cùng chung chính phủ với một thủ tướng đang đối mặt các cáo buộc hình sự và sẽ phải hầu tòa. Ông B.Gantz đã kêu gọi ông Netanyahu không tìm kiếm quy chế miễn trừ tại Quốc hội.
Trước những bế tắc trên chính trường, Quốc hội Israel đã tự động giải thể sau khi không có nghị sĩ nào đủ khả năng đứng ra thành lập chính phủ mới. Thủ tướng B.Netanyahu sẽ tiến hành chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử sắp tới trong bối cảnh ông đứng trước nguy cơ bị truy tố về các cáo buộc tham nhũng và lạm quyền. Đối mặt nhiều khó khăn và sức ép, Thủ tướng B.Netanyahu mới đây cho biết ông sẽ rút khỏi tất cả các vị trí bộ trưởng trong Chính phủ, ngoại trừ vị trí Thủ tướng.
Thông báo trên được đưa ra sau khi Phong trào vì chất lượng của Chính phủ tại Israel, một tổ chức theo dõi chống tham nhũng, đệ trình kiến nghị lên Tòa án tối cao yêu cầu ra lệnh cho ông B.Netanyahu từ chức sau khi có thông báo sẽ truy tố người đứng đầu Chính phủ Israel về các cáo buộc hình sự. Kiến nghị này cho rằng Thủ tướng sẽ phải tập trung giải quyết các cáo buộc nhằm vào ông cho nên không thể đảm nhiệm tốt nhiều vị trí như hiện nay. Bên cạnh giữ chức Thủ tướng, ông B.Netanyahu còn là Bộ trưởng Y tế, Bộ trưởng Người Do thái ở nước ngoài và quyền Bộ trưởng Nông nghiệp. Vào tháng 8-2019, ông cũng nắm giữ thêm chức Bộ trưởng Phúc lợi, thay thế cựu Bộ trưởng Phúc lợi H.Cát, người bị buộc phải từ chức sau khi bị truy tố vì tội tham nhũng. Hồi đầu năm 2019, ông B.Netanyahu đã rời vị trí Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Ngoại giao để bổ nhiệm hai đối tác trong liên minh cánh hữu của ông vào các vị trí này.
Thủ tướng B.Netanyahu đứng trước nhiều “sóng gió” khi ông có thể sẽ bị truy tố vì tội tham nhũng và lạm quyền trong ba hồ sơ điều tra riêng biệt mà ông hoàn toàn bác bỏ. Tổng Chưởng lý Israel A.Mandelblit đã chuyển quyết định về việc truy tố Thủ tướng B.Netanyahu cho Chủ tịch Quốc hội Y.Edelstein. Với động thái này, Thủ tướng B.Netanyahu chính thức có 30 ngày để yêu cầu các nghị sĩ Quốc hội thông qua quy chế miễn trừ nhằm không phải ra tòa trước ba cáo buộc.
