Song lễ đêm Giao thừa

Cúng ngoài trời đêm Giao thừa là một nghi lễ mang đậm nét đẹp văn hóa truyền thống ngày Tết, được nhiều gia đình ở Hải Dương duy trì

Giây phút chuyển giao giữa giờ khắc cuối cùng của năm Giáp Thìn 2024 và giờ khởi đầu của năm mới Ất Tỵ 2025 diễn ra cũng là lúc nhiều gia đình ở Hải Dương tiến hành làm lễ cúng ngoài trời và trong nhà.

Từ xa xưa, người Việt tin rằng, mỗi năm có một vị hành khiển trông coi việc nhân gian. Hết năm, vị thần cũ giao lại công việc cho vị thần mới vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Làm lễ cúng Giao thừa ngoài trời là để tiễn vị thần cũ và đón vị thần mới.

Cúng đêm Giao thừa vì thế được hầu hết các gia đình coi là nghi lễ quan trọng trong dịp Tết Nguyên đán và có sự chuẩn bị chu đáo.

Mâm lễ cúng đêm Giao thừa ngoài trời

Dưới khoảng sân rộng hoặc trên sân thượng, mỗi gia đình sửa soạn 1 mâm lễ để cúng Giao thừa ngoài trời. Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình mà mâm lễ có sự khác nhau, nhưng cơ bản đều có các vật phẩm như hương, nến, trầu, cau, hoa tươi, quả ngọt, sớ, vàng mã, xôi trắng, thịt lợn hoặc gà luộc, trứng, muối trắng, rượu, nước...

Tùy quan niệm của mỗi gia đình mà mâm lễ được đặt theo các hướng khác nhau. Nhưng thường mâm lễ được đặt theo hướng bắc (cúng Thượng Đế - chủ của vạn vật trong quan niệm tín ngưỡng dân gian) hoặc hướng đông (cúng Thiên tử là Vua).

Mọi thứ sửa soạn xong, đúng vào giây phút chuyển giao giữa giờ khắc cuối cùng (giờ Hợi) của năm cũ và giờ khởi đầu (giờ Tý) của năm mới, đại diện gia đình ăn mặc chỉnh tề rồi bắt đầu đứng lên phía trước dâng hương, cử hành nghi lễ.

Ông Vũ Xuân Hồng ở phường Cẩm Thượng (TP Hải Dương) đại diện gia đình làm lễ cúng Giao thừa trên sân thượng (ảnh gia đình cung cấp)

Giữa sân nhà hay trên sân thượng, mùi khói hương thơm ngát tỏa bay hòa quyện với không khí linh thiêng, rộn ràng của đất trời tạo nên sự trang nghiêm, một cảm xúc lâng lâng khó tả. Trong giây phút thiêng liêng ấy, mọi người đều quên đi tất cả những điều không hay trong năm cũ, cầu mong bình an, may mắn, thịnh vượng, mọi việc như ý sẽ đến với gia đình trong năm mới.

Cùng với lễ cúng ngoài trời, các gia đình còn làm lễ cúng trong nhà, thể hiện sự biết ơn công sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, ông bà, cha mẹ, cầu xin một năm mới mạnh khỏe, vạn sự như ý

Sau lễ cúng ngoài trời, các gia đình lại trở vào trong nhà làm lễ cúng trước bàn thờ gia tiên. Trên ban thờ bày biện đủ các loại vật phẩm, đại diện gia đình kính cẩn dâng hương, tưởng niệm công ơn sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, ông bà, cha mẹ, cầu xin một năm mới gia đạo luôn bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.

Cúng đêm Giao thừa là nghi lễ quan trọng dịp Tết Nguyên đán, được người dân cả nước nói chung, Hải Dương nói riêng truyền từ đời này qua đời khác, trở thành một phong tục, nét văn hóa truyền thống tốt đẹp. Đây là thời khắc để mỗi chúng ta bày tỏ sự thành tâm của mình trước trời đất, tổ tiên và gửi gắm những ước mơ, hy vọng.

TM