'Sống tạm' ngay trong nhà mình

Hàng trăm căn hộ tại chung cư Opal Riverside đã được bàn giao từ năm 2018, nhưng đến nay người dân vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. Ảnh: Việt Dũng.

Nhiều dự án được gỡ vướng

TP.HCM đang rất quyết liệt trong việc gỡ vướng và cấp sổ hồng cho hàng loạt dự án, thông qua Tổ công tác 5013 do ông Nguyễn Toàn Thắng (Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường) làm Tổ trưởng. Mới đây, Tổ công tác đã họp để tháo gỡ vướng mắc cấp sổ hồng cho người mua nhà tại 6 dự án nhà ở thương mại.

Các dự án được xem xét trong đợt này gồm khu nhà ở thấp tầng PhoDong Village (Công ty cổ phần Xây dựng Sài Gòn), chung cư The Park Residence (Công ty cổ phần Phú Hoàng Anh), chung cư Tam Phú (Công ty TNHH Tư vấn và Kinh doanh nhà Đạt Gia), dự án Villa Park (Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh bất động sản Khu Đông), khu nhà ở Khang Điền (Công ty Khang Điền) và các dự án tại khu đô thị Phú Mỹ Hưng.

Trong số này, dự án PhoDong Village đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính và bàn giao cho Nhà nước hơn 255.000 m2 đất phục vụ hạ tầng - xã hội. Trước đó, doanh nghiệp đã được cấp sổ hồng cho 380.529 m2 đất ở dùng để triển khai dự án.

Hiện chủ đầu tư đề nghị cấp sổ hồng cho 56 căn nhà đã xây dựng, trong đó 41 căn đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau khi nghe báo cáo, ông Thắng chỉ đạo cấp sổ cho người mua nhà, các vi phạm của chủ đầu tư (nếu có) sẽ yêu cầu chủ đầu tư khắc phục sau.

Đối với trường hợp dự án The Park Residence (huyện Nhà Bè), nơi có 1.220 căn hộ, cũng được thống nhất phương án tháo gỡ. Dù còn tồn tại các sai phạm như xây dựng chưa đúng quy hoạch, chưa hoàn thiện hạ tầng và thiếu cắm mốc ranh giới ngoài thực địa, nhưng ông Nguyễn đã chỉ đạo Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố xem xét cấp sổ hồng cho người dân.

Riêng phần diện tích thương mại và sở hữu riêng của chủ đầu tư sẽ chỉ được cấp sau khi xử lý dứt điểm sai phạm và phần đất công cộng.

Tương tự, tại dự án chung cư Tam Phú (TP. Thủ Đức) do Công ty TNHH Tư vấn và Kinh doanh nhà Đạt Gia làm chủ đầu tư, hiện có 971 căn hộ và 34 căn nhà liền kề vườn. Dự án đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với toàn bộ diện tích đất ở và đất thương mại - dịch vụ.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế có phần diện tích tầng hầm vượt ra ngoài ranh đất quy hoạch xây dựng chung cư, lấn vào phần đất quy hoạch công viên cây xanh, làm tăng thêm 690,8 m2 so với diện tích được cấp giấy chứng nhận.

Dù vậy, các công trình thuộc lô A1, A3 đã hoàn thiện và đưa vào sử dụng từ năm 2018, người dân đã sinh sống ổn định. Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của cư dân và tránh phát sinh khiếu kiện, Tổ trưởng Tổ công tác 5013 chỉ đạo cấp sổ hồng cho người mua nhà.

Phần diện tích xây dựng ngoài ranh sẽ do chủ đầu tư phối hợp cơ quan chức năng điều chỉnh quy hoạch và nộp bổ sung nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Cùng đợt này, 2 dự án đã hoàn tất đầy đủ nghĩa vụ tài chính là Villa Park (Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh bất động sản Khu Đông) và khu nhà ở Khang Điền (Công ty Khang Điền) cũng được chỉ đạo giải quyết cấp sổ hồng cho người dân.

Danh sách chờ còn dài

Việc tháo gỡ vướng mắc trong cấp sổ hồng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Tổ công tác 5013, được thành lập theo Quyết định 5013/QĐ-UBND (ban hành ngày 5/11/2024).

Đến nay, Tổ đã rà soát, phân loại và xử lý từng nhóm vướng mắc trong 142 dự án nhà ở, tương ứng hơn 71.000 sản phẩm (nhà ở, officetel, căn hộ…). Song, ghi nhận thực tế cho thấy, số dự án đã hoàn thiện, cư dân chuyển vào ở đã lâu nhưng chưa được cấp sổ hồng vẫn còn nhiều.

Các nhóm vướng mắc chủ yếu liên quan đến nghĩa vụ tài chính, bàn giao hạ tầng, sai phạm xây dựng, chồng lấn ranh giới, thanh tra - điều tra, hoặc doanh nghiệp chưa hoàn tất hồ sơ pháp lý.

Đơn cử, tại dự án Opal Riverside (phường Hiệp Bình Chánh, TP. Thủ Đức), hàng trăm căn hộ đã được bàn giao từ năm 2018, nhưng đến nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu. Việc này khiến cư dân gặp khó khăn trong đăng ký thường trú, mua bán, thừa kế hay thế chấp vay vốn.

Bà Nguyễn Thụy Tường V - cư dân block A1 tại dự án Opal Riverside chia sẻ, do căn hộ chưa có sổ hồng nên mỗi khi cần làm giấy tờ liên quan đều phải nhờ chủ đầu tư xác nhận cho mình là chủ sở hữu căn hộ và chưa được cấp giấy hồng. Việc cha mẹ tặng cho nhà, lập di chúc hay đăng ký tạm trú, thường trú đều rất phức tạp vì không có giấy chứng nhận.

Không chỉ ảnh hưởng đến quyền sở hữu tài sản, cư dân tại đây cũng khó tiếp cận tín dụng ngân hàng. Chỉ có một ngân hàng liên kết với chủ đầu tư đồng ý cho vay, nhưng lãi suất khá cao, lại chỉ áp dụng cho người mua mới thế chấp chính căn hộ mình định mua.

“Cư dân chung cư Opal Riverside nhiều lần kiến nghị lên chủ đầu tư và các cơ quan chức năng, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được hướng giải quyết rõ ràng”, bà Tường V chia sẻ.

Tương tự, khu chung cư Sky Center (quận Tân Bình) dù đã bàn giao nhà từ nhiều năm trước, nhưng đến nay, gần 500 căn hộ tại đây vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng). Điều này đang khiến hàng trăm cư dân rơi vào tình trạng “sống tạm” trong chính ngôi nhà của mình.

Việc không có sổ hồng đồng nghĩa với việc quyền sở hữu tài sản không được pháp luật ghi nhận đầy đủ. Bất kỳ tranh chấp nào phát sinh, dù nhỏ cũng có thể khiến cư dân rơi vào thế yếu vì chưa có “tấm khiên pháp lý” bảo vệ quyền lợi.

“Tài sản trị giá vài tỷ đồng, nhưng quyền sử dụng lại phụ thuộc vào xác nhận của doanh nghiệp. Chúng tôi sống trong căn nhà do chính mình mua hợp pháp nhưng vẫn thấp thỏm, không biết khi nào mới được công nhận là chủ sở hữu hợp pháp”, bà Minh - một cư dân khác tại block A chia sẻ.

Ngoài 2 dự án kể trên, TP.HCM còn nhiều dự án khác vẫn chưa được cấp sổ hồng như Khu chung cư cao tầng số 61 - 63 đường 1 (phường Phú Hữu, TP.Thủ Đức) với 597 căn hộ do Công ty cổ phần Phát triển nhà quốc gia Khang Việt làm chủ đầu tư; chung cư Lexington; chung cư kết hợp thương - mại dịch vụ Sensation; khu nhà ở phường Phú Hữu; chung cư Sunny plaza…

Kỳ vọng trong tương lai

Từ ngày 1/7/2025, TP.HCM sẽ chính thức vận hành theo mô hình chính quyền đô thị 2 cấp, sau khi hoàn tất việc sáp nhập, tổ chức lại địa giới hành chính. Theo đó, TP.HCM mới sẽ có 168 phường, trở thành trung tâm hành chính - kinh tế có quy mô lớn nhất cả nước.

Trong bối cảnh đó, việc tháo gỡ ách tắc, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng) cho người dân, doanh nghiệp sẽ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ về mặt thủ tục hành chính, mà còn để đảm bảo quyền tài sản hợp pháp cho hàng triệu người dân.

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, việc sáp nhập không chỉ đơn thuần là sự điều chỉnh về mặt địa giới, mà còn đặt ra yêu cầu cải tổ toàn diện công tác quy hoạch, quản lý sử dụng đất, cấp sổ hồng và cập nhật, đồng bộ dữ liệu địa chính giữa các đơn vị hành chính cũ và mới.

Lãnh đạo 3 tỉnh TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đã họp và thống nhất sử dụng duy nhất một phần mềm cấp sổ hồng là VBDLIS từ ngày 1/7 tới. Hiện dữ liệu đất đai của Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đã được tích hợp vào hệ thống này và TP.HCM cũng đang trong quá trình cập nhật.

Đây được kỳ vọng sẽ là bước đột phá trong cải cách hành chính, giúp liên thông dữ liệu, tăng tính minh bạch, giảm thời gian xử lý hồ sơ, hạn chế sai sót, đồng thời mở đường cho việc cấp sổ hồng theo hướng tự động hóa và số hóa hoàn toàn trong tương lai gần.

Người dân tại các dự án như Sky Center hay Opal Riverside có quyền kỳ vọng rằng, những “cuốn sổ hồng bị treo” sẽ sớm được tháo gỡ, không còn là chuyện kéo dài năm này qua năm khác.

Việt Dũng