SpaceX phóng tàu vũ trụ giải cứu 2 phi hành gia NASA

Tàu vũ trụ này được phóng lên nhằm đưa hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams đã không trở về Trái đất trên con tàu vũ trụ thử nghiệm của Boeing vào đầu tháng này vì những lo ngại về an toàn.

NASA luân phiên đưa phi hành đoàn lên ISS khoảng 6 tháng 1 lần, nên con tàu với 2 ghế trống dành cho hai phi hành gia này phải chờ đến cuối tháng 2/2025 mới quay về. Các quan chức cho biết không có cách nào đưa họ trở về sớm hơn mà không làm gián đoạn các nhiệm vụ khác trong kế hoạch.

Tên lửa Falcon 9 của SpaceX cất cánh từ Cape Canaveral, Florida, trên đường đến Trạm Vũ trụ Quốc tế vào ngày 28/9/2024. (Ảnh: AFP)

Vào thời điểm trở về Trái đất, hai phi hành gia đã ở trong không gian hơn 8 tháng. Họ dự kiến sẽ đi chỉ 1 tuần khi đăng ký chuyến bay có người đầu tiên của Boeing hồi tháng 6, nhưng NASA thấy rằng, việc đưa họ về Trái đất trên con tàu Starliner của Boeing là quá rủi ro sau khi một loạt các trục trặc về động cơ đẩy và rò rỉ helium làm hỏng chuyến đi của nó đến tổ hợp quỹ đạo.

Chuyến bay "giải cứu" này chỉ có hai phi hành gia Nick Hague của NASA và Alexander Gorbunov của Nga. SpaceX đã cắt giảm 2 phi hành gia khỏi vụ phóng này để nhường chỗ trong chặng trở về cho Wilmore và Williams.

Williams đã được thăng chức chỉ huy trạm vũ trụ. Khi Hague và Gorbunov đến ISS vào cuối tuần này, 4 phi hành gia làm nhiệm vụ ở đó kể từ tháng Ba sẽ trở về Trái đất. Việc trở về nhà của họ đã bị trì hoãn 1 tháng bởi những trục trặc của Starliner.

Phi hành gia Hague đã được giao chỉ huy nhiệm vụ giải cứu dựa trên kinh nghiệm và cách xử lý trường hợp khẩn cấp 6 năm trước, khi mà tên lửa của Nga gặp trục trặc ngay sau khi được phóng, nhưng con tàu chở Hague và một phi hành gia khác đã đến nơi an toàn.

Tân binh phi hành gia NASA Zena Cardman và phi hành gia không gian kỳ cựu Stephanie Wilson đã bị rút khỏi chuyến bay để nhường chỗ đưa các phi hành gia bị mắc kẹt về nhà. Cơ quan vũ trụ cho biết, cả hai đủ điều kiện để bay trong các nhiệm vụ trong tương lai.

Phi hành gia Hague cho biết, việc lên ISS với một nửa phi hành đoàn và trở về với hai phi hành gia được đào tạo trên một tàu vũ trụ khác thực sự là một thách thức.

Bị trì hoãn bởi cơn bão Helene đổ bộ vào Florida, lần cất cánh mới nhất này của SpaceX là lần đầu tiên thực hiện sứ mệnh đưa phi hành đoàn lên ISS từ Khu liên hợp phóng 40 tại Trạm Lực lượng Vũ trụ Cape Canaveral. SpaceX đã tiếp quản bệ phóng tên lửa Titan cũ này gần hai thập kỷ trước nhưng chỉ sử dụng nó cho các vụ phóng vệ tinh.

Boeing đã phải vật lộn với nhiều vấn đề khác nhau trong những năm qua, phải thực hiện lại chuyến bay thử nghiệm Starliner không có người khi chuyến bay đầu tiên đi chệch hướng.

Tàu Starliner sau khi để lại hai phi hành gia Wilmore và Williams trên ISS đã hạ cánh mà không gặp vấn đề gì ở sa mạc New Mexico vào ngày 6/9, và đã trở lại Trung tâm Vũ trụ Kennedy. Một tuần trước, Boeing đã thay Giám đốc quốc phòng và không gian.

Hồng Anh