Su-34 với màu sơn lạ xuất hiện gần Moscow

Mẫu sơn này không giống bất kỳ tiêu chuẩn nào đang áp dụng trong không quân Nga, cho thấy khả năng cao đây là sản phẩm dành cho khách hàng nước ngoài. Trước đó, vào tháng 5, một chiếc Su-34M tương tự từng được phát hiện tại nhà máy Novosibirsk - nơi lắp ráp dòng máy bay này.

Theo trang Army Recognition, nhiều nguồn tin cho rằng Algeria là quốc gia nhiều khả năng sẽ tiếp nhận lô Su-34M đầu tiên. Mối quan tâm của Algeria đối với loại máy bay này đã được đề cập từ năm 2016, khi quan chức Nga tiết lộ quốc gia Bắc Phi đang cân nhắc mua 14 chiếc Su-34 và nâng cấp một phần phi đội Su-24 “Fencer”. Mặc dù chính quyền Algeria chưa từng xác nhận, các dấu hiệu hợp tác quân sự với Nga ngày càng rõ rệt.

Sau khi ký hợp đồng mua Su-30, Algeria được cho là đặt mua Su-35 từ năm 2019. Đến năm 2025, một chiếc Su-35 mang số hiệu của Algeria đã được ghi nhận hoạt động tại khu vực Oum El Bouaghi. Song song đó, truyền thông quốc tế cũng nhiều lần đề cập khả năng nước này đặt mua tiêm kích tàng hình thế hệ 5 Su-57E. Nếu thương vụ Su-34M được ký kết, đây sẽ là bước tiến lớn trong việc tăng cường năng lực tấn công tầm xa, cả đối đất lẫn đối hải, cho không quân Algeria.

Hình ảnh rõ nét đầu tiên của máy bay chiến đấu-ném bom-ném bom Su-34M với lớp sơn ngụy trang màu cát sa mạc, mang số hiệu chiến thuật 704, đã xuất hiện. Chiếc máy bay này được cho là sản xuất dành cho Algeria - Ảnh: OsintWarfare

Tổng quan về Su-34

Sukhoi Su-34 (NATO gọi là Fullback) là máy bay chiến đấu ném bom thế hệ 4+ (4.5) của Nga, được phát triển từ khung thân Su-27 nhằm thay thế các máy bay ném bom tiền tuyến như Su-24. Dự án khởi đầu cuối thập niên 1980 dưới tên gọi Su-27IB (Istrebitel-Bombardirovschik, chiến đấu cơ ném bom). Chuyến bay thử đầu tiên diễn ra năm 1990, nhưng do khó khăn kinh tế sau khi Liên Xô tan rã, quá trình phát triển bị gián đoạn. Đến năm 2006, Su-34 mới bắt đầu được sản xuất hàng loạt và chính thức biên chế vào không quân Nga từ năm 2014.

Máy bay có thiết kế hai chỗ ngồi song song, hiếm thấy ở chiến đấu cơ hiện đại, giúp phi công và sĩ quan điều khiển vũ khí phối hợp hiệu quả. Buồng lái bọc giáp titan dày 17mm, bảo vệ phi hành đoàn trước hỏa lực phòng không.

Su-34 dài 23,3m, sải cánh 14,7m, trọng lượng cất cánh tối đa khoảng 45 tấn. Hai động cơ phản lực AL-31F cho phép đạt tốc độ Mach 1,8 (1.900 km/giờ) và tầm hoạt động 4.000km, có thể mở rộng nhờ tiếp nhiên liệu trên không.

Một chiếc Su-34 của Nga trong một cuộc tập trận - Ảnh động: Quân đội Nga

Hệ thống điện tử gồm radar PESA Sh-141 với tầm phát hiện 200 - 250km, hệ thống định vị/dẫn đường GLONASS và tổ hợp tác chiến điện tử Khibiny giúp gây nhiễu radar đối phương. Máy bay mang được tới 12 tấn vũ khí: bom dẫn đường KAB-500/KAB-1500, tên lửa chống hạm Kh-35, tên lửa không đối không R-77/R-73 và tên lửa hành trình tầm xa Kh-101/102, cùng pháo 30mm GSh-30-1. Su-34 có thể tấn công mục tiêu chiến lược, hạ tầng, tàu chiến và thực hiện nhiệm vụ trinh sát.

Su-34 từng tham chiến tại Syria từ năm 2015, chứng minh khả năng không kích chính xác, đặc biệt với bom dẫn đường vệ tinh. Tuy nhiên, máy bay vẫn gặp thách thức trước các hệ thống phòng không tiên tiến, như tại Ukraine.

Su-34M - bước nâng cấp toàn diện

Su-34M là phiên bản cải tiến sâu, nâng cao năng lực tấn công chính xác tầm xa và giữ nguyên khả năng tác chiến trên không.

Máy bay Su-34M được nâng cấp với hệ thống avionics tiên tiến hơn, bao gồm radar mảng pha quét điện tử thụ động cải tiến, có khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu ở khoảng cách xa hơn, với độ chính xác cao hơn so với radar Sh-141 của Su-34. Hệ thống điều khiển hỏa lực được cải tiến, tích hợp cảm biến quang-điện tử (EO/IR) mới, như pod UKR-OE, cho phép quan sát và nhắm mục tiêu chính xác trong điều kiện ban đêm hoặc thời tiết xấu. Ngoài ra, Su-34M được trang bị hệ thống định vị hiện đại hơn, cải thiện khả năng dẫn đường và tấn công chính xác.

Su-34 của không quân Nga - Ảnh: Reuters

Một trong những nâng cấp nổi bật của Su-34M là hệ thống đối kháng điện tử Tarantul, thay thế hệ thống Khibiny của Su-34. Tarantul giúp Su-34M trở nên khó bị phát hiện bởi radar đối phương và có khả năng làm nhiễu các hệ thống dẫn đường của tên lửa đối không. Su-34M cũng tích hợp hệ thống cảnh báo tên lửa Kopyo-DL, tự động kích hoạt biện pháp đối phó như bắn pháo sáng hoặc mồi bẫy khi phát hiện tên lửa đến gần, nâng cao khả năng sống sót so với Su-34.

Bên cạnh đó, Su-34M có khả năng mang các loại vũ khí hiện đại hơn, bao gồm tên lửa chống hạm Kh-35UE và tên lửa hành trình tiên tiến như Kh-69 hoặc tên lửa Kinzhal. Những vũ khí này mang lại khả năng tấn công chính xác ở khoảng cách xa hơn so với các loại vũ khí mà Su-34 sử dụng, như Kh-29 hoặc KAB-500. Su-34M cũng được tối ưu hóa để thực hiện các nhiệm vụ trinh sát với pod Sych, tích hợp cảm biến radar, quang học và điện tử, giúp tăng cường vai trò tình báo, giám sát và trinh sát (ISR).

Mặc dù cả hai phiên bản đều sử dụng động cơ AL-31F, Su-34M có thể được nâng cấp với phiên bản động cơ cải tiến AL-31FM1, cung cấp lực đẩy mạnh hơn và hiệu suất nhiên liệu tốt hơn. Điều này giúp tăng tầm hoạt động và khả năng mang tải trọng vũ khí lớn hơn.

Su-34M được thiết kế để đáp ứng các yêu cầu tác chiến hiện đại, với khả năng thực hiện 4 - 5 phi vụ mỗi ngày, so với 4 phi vụ của Su-34. Nó cũng được tối ưu cho các nhiệm vụ đa dạng hơn, bao gồm trinh sát chiến thuật và tác chiến điện tử, trong khi Su-34 tập trung chủ yếu vào vai trò ném bom tiền tuyến.

Sự khác nhau giữa tiêm kích và cường kích

Tiêm kích và cường kích là hai loại máy bay quân sự với vai trò và thiết kế khác biệt rõ rệt, phục vụ các mục đích tác chiến riêng biệt.

Tiêm kích: Là máy bay chiến đấu được thiết kế chủ yếu để chiếm ưu thế trên không (air superiority) hoặc đánh chặn (interceptor). Chúng thực hiện các nhiệm vụ không đối không, tiêu diệt máy bay địch, bảo vệ không phận hoặc hộ tống các máy bay khác. Một số tiêm kích đa năng (như Su-35, F-16) cũng có thể tấn công mặt đất hạn chế.

Tiêm kích có thiết kế nhỏ gọn, tốc độ cao (thường trên Mach 2), khả năng cơ động vượt trội để chiến đấu trên không. Chúng được trang bị radar tiên tiến và tên lửa không đối không (như R-77, AIM-120). Buồng lái thường chỉ có 1-2 phi công, với giáp nhẹ để ưu tiên tốc độ.

Tiêm kích chủ yếu mang tên lửa không đối không, pháo 20-30mm, và đôi khi bom/tên lửa dẫn đường cho nhiệm vụ phụ.

Cường kích: Được thiết kế để tấn công mặt đất hoặc mục tiêu chiến lược, mang theo bom, tên lửa để phá hủy cơ sở hạ tầng, căn cứ quân sự, hoặc tàu chiến. Cường kích có thể là chiến thuật (như Su-34) hoặc chiến lược (như Tu-95, B-52), tập trung vào ném bom chính xác hoặc hủy diệt diện rộng.

Hoàng Vũ