Sử dụng thuốc PrEP để phòng bệnh HIV
Sử dụng thuốc PrEP là một trong những giải pháp hữu hiệu để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tình dục đối với những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao nhưng chưa bị nhiễm bệnh.
Người có nguy cơ lây nhiễm HIV đọc, tìm hiểu thông tin về phương pháp điều trị dự phòng HIV bằng thuốc PrEP tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. Ảnh: H.Dung
Phương pháp này được triển khai tại Đồng Nai từ tháng 3-2019. Đến nay, đã có 10 phòng khám cung cấp điều trị PrEP cho các đối tượng nguy cơ. Kết quả đánh giá cho thấy, hiệu quả bảo vệ khỏi HIV nếu sử dụng thuốc PrEP là 92%.
* Những ai cần sử dụng thuốc PrEP?
BS Nguyễn Văn Quyết, Khoa Phòng, chống HIV/AIDS Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết những đối tượng cần sử dụng thuốc PrEP gồm: nam quan hệ tình dục đồng giới, người chuyển giới nữ, người bán dâm, người tiêm chích ma túy, bạn tình của người nhiễm HIV mà người nhiễm HIV đó chưa điều trị bằng thuốc ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV chưa đạt dưới ngưỡng phát hiện (200 bản sao/ml máu). Việc sử dụng đều đặn 1 viên thuốc PrEP mỗi ngày sẽ có tác dụng ngăn virus HIV tấn công cơ thể và bảo vệ người sử dụng trước nguy cơ lây nhiễm HIV.
Để đảm bảo an toàn, tránh lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như: lậu, giang mai, viêm gan B, viêm gan C, các bác sĩ khuyến cáo mọi người nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục kể cả khi đã sử dụng thuốc dự phòng PrEP.
Để được sử dụng thuốc PrEP, BS Quyết cho hay, những người thuộc diện nguy cơ lây nhiễm HIV cao sẽ đến các phòng khám có triển khai điều trị dự phòng bằng thuốc PrEP để được bác sĩ thăm khám, sàng lọc, cho chỉ định xét nghiệm HIV. Trường hợp nào có kết quả âm tính với virus HIV sẽ chuyển qua phòng khám và thực hiện một số xét nghiệm cơ bản và được cấp thuốc PrEP. Người sử dụng thuốc cần tuân thủ việc tái khám sau 1-2 tháng sử dụng. Sau đó, định kỳ 3 tháng/lần, người sử dụng thuốc tái khám tại cơ sở y tế để được thăm khám, làm xét nghiệm theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.
Anh N.T.T. (ngụ P.Long Bình, TP.Biên Hòa) cho biết, anh phát hiện bị nhiễm HIV cách đây 2 năm. Từ đó đến nay, anh đều đặn đến Khoa Phòng chống HIV/AIDS của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để được thăm khám và nhận thuốc ARV về sử dụng. Hơn 1 năm nay, anh T. quen bạn trai, chính người này đã động viên anh cố gắng duy trì việc điều trị HIV bằng thuốc ARV. Để phòng tránh lây nhiễm HIV cho bạn trai, anh T. đã nhờ bác sĩ tư vấn và hướng dẫn bạn trai sử dụng thuốc PrEP phòng ngừa lây nhiễm. Kết quả xét nghiệm lần gần đây nhất cho thấy, bạn trai anh T. vẫn an toàn trước HIV.
Các bác sĩ lưu ý, việc sử dụng thuốc PrEP ở nhóm nam quan hệ tình dục có 2 dạng, hoặc sử dụng hằng ngày hoặc sử dụng theo tình huống. Trước khi sử dụng thuốc PrEP theo phương án nào, các đối tượng có nguy cơ cần tham vấn bác sĩ để lựa chọn phù hợp, an toàn.
* Để người dân được tiếp cận dễ hơn
BS Nguyễn Xuân Quang, Trưởng khoa Phòng, chống HIV/AIDS Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nhấn mạnh, thời gian qua, số lượng nam quan hệ tình dục đồng giới nhiễm HIV có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Điều này rất đáng báo động.
Trong tháng 8-2022, tỉnh ghi nhận 23 trường hợp mắc mới HIV. Tính đến nay, toàn tỉnh có khoảng 6 ngàn trường hợp nhiễm HIV/AIDS. Công tác điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone tiếp tục được triển khai tại các cơ sở điều trị trong tỉnh. Ngoài ra, có 414 bệnh nhân đồng nhiễm HIV, viêm gan C được điều trị viêm gan C.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó nguyên nhân chính là lối sống buông thả, quan hệ tình dục không an toàn (trong đó có việc không uống thuốc dự phòng trước phơi nhiễm PrEP) với nhiều bạn tình của một bộ phận nam giới. Do vậy, việc tuyên truyền, mở rộng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc PrEP là rất cần thiết nhằm hạn chế tình trạng lây nhiễm HIV đối với các đối tượng nguy cơ.
Theo BS Quang, chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng PrEP được triển khai tại Đồng Nai từ tháng 3-2019 với sự hỗ trợ của Tổ chức PATH, do dự án USAID tài trợ. Hiện nay, Đồng Nai có 4 mô hình của chương trình điều trị PrEP đang hoạt động là: phòng khám tại cộng đồng do tư nhân quản lý; cơ sở điều trị phối hợp giữa các phòng khám ngoại trú HIV ở trung tâm y tế kết hợp điều trị PrEP; mô hình điều trị PrEP phối hợp với các tổ chức dựa vào cộng đồng cung cấp dịch vụ và điều trị PrEP lưu động.
BS Quang cho rằng, để tiến tới chấm dứt đại dịch HIV/AIDS trên toàn cầu vào năm 2030, cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, hỗ trợ điều trị người nhiễm HIV và dự phòng HIV đối với những người nguy cơ lây nhiễm cao. Do đó, cần sự chung tay, góp sức của các sở, ban, ngành, tổ chức, cá nhân liên quan nhằm mở rộng mạng lưới cung cấp dịch vụ dự phòng PrEP trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, huy động các nhà thuốc, phòng khám tư nhân cùng tham gia triển khai dịch vụ này để người dân dễ dàng tiếp cận mọi lúc mọi nơi, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng.
