Sử dụng túi nilon - lãng phí kép

Người bán hàng sử dụng túi nilon đựng thực phẩm cho khách tại chợ Gia Lâm (phường Bồ Đề). Ảnh: Đỗ Tâm

Thế nhưng tại Việt Nam nói chung và thành phố Hà Nội nói riêng, tình trạng sử dụng túi nilon để đựng thực phẩm, hàng hóa các loại vẫn diễn ra khá phổ biến, thậm chí còn bị người dân lạm dụng quá mức. Thực trạng này đã và đang gây nên tình trạng lãng phí kép.

Khảo sát thực tế tại nhiều chợ dân sinh, chợ “cóc”, quán hàng, cửa hàng quần áo… trên địa bàn các phường: Khương Đình, Thanh Xuân, Đống Đa, Ô Chợ Dừa, Kim Liên, Hoàn Kiếm… thành phố Hà Nội cho thấy, hầu hết các tiểu thương, hộ kinh doanh đều sử dụng rất nhiều túi nilon để đựng hàng hóa cho khách hàng. Cũng bởi tiện ích của túi nilon là dễ xách, dai, bền và đặc biệt là giá thành rẻ nên thay vì sử dụng các vật dụng thân thiện với môi trường để đựng hàng hóa, cả người bán hàng và người mua hàng đều vô tư sử dụng túi nilon đựng đồ hằng ngày.

Theo tìm hiểu được biết, thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương của Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình nhằm hạn chế sử dụng túi nilon. Đặc biệt, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội cũng đã phát động tới hội viên hạn chế sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần. Theo đó, cán bộ, hội viên phụ nữ trên địa bàn đã tích cực hưởng ứng, nhiều người đã chuyển sang sử dụng làn nhựa, xe đẩy… để đựng hàng hóa khi đi chợ. Thế nhưng, phong trào chưa thực sự lan tỏa sâu rộng, đa số người nội trợ cũng như người bán hàng vẫn sử dụng túi nilon để đựng hàng hóa, thực phẩm...

Theo quan sát của phóng viên Báo Hànôịmới, hầu hết các loại túi nilon tại các chợ, cửa hàng đều là loại túi nilon khó phân hủy (túi nhựa - loại này thuộc diện chịu thuế bảo vệ môi trường). Theo Điều 8 Luật Thuế bảo vệ môi trường số 57/2010/QH12, thuế bảo vệ môi trường đối với túi nilon thuộc diện chịu thuế có mức từ 30.000 đồng đến 50.000 đồng/kg. Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp thuế đối với loại túi nilon thuộc diện chịu thuế trên địa bàn thành phố chưa được thực hiện nghiêm, giá bình quân 1kg túi nilon chỉ 35.000-45.000 đồng tùy loại. Do đó, các tiểu thương vẫn mua và sử dụng túi nilon để đựng hàng, thực phẩm cho khách. Việc mỗi gia đình thải 5-10 túi nilon/ngày ra môi trường là chuyện phổ biến ở nhiều địa phương. Điều này đã gây lãng phí kép trong nhiều năm qua mà không được khắc phục. Trong khi đó việc sử dụng túi nilon tự phân hủy, thân thiện với môi trường chưa được nhiều doanh nghiệp, chủ cửa hàng… quan tâm.

Được biết, để hạn chế việc sử dụng túi nilon, hiện nay, ở hầu hết các nước trên thế giới, bên cạnh việc áp thuế cao đối với túi nilon khó phân hủy thuộc diện chịu thuế (túi nhựa); thì chủ yếu sử dụng túi thân thiện với môi trường (túi giấy, túi sinh học tự phân hủy). Các siêu thị, cửa hàng đều tính phí nếu khách hàng cần túi (nilon hay chất liệu khác) để đựng hàng hóa, không cấp túi nilon miễn phí cho khách hàng. Do vậy, người dân thường chủ động mang theo các túi đựng, dụng cụ khác để chứa hàng, từ đó dần bỏ thói quen dùng túi nilon, hạn chế được lượng lớn túi nilon thải bỏ ra môi trường.

Quyết tâm triển khai các giải pháp giảm phát thải nhựa, mới đây, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố. Theo nghị quyết này, từ năm 2027, các chợ, cửa hàng tiện lợi không cung cấp miễn phí túi nilon khó phân hủy sinh học. Đặc biệt, nghị quyết còn quy định từ năm 2028, các chợ, cửa hàng tiện lợi không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học đóng gói, chứa đựng thực phẩm, trừ sản phẩm, hàng hóa có bao bì nhựa khó phân hủy sinh học.

Người dân Hà Nội kỳ vọng, cùng với việc triển khai nghị quyết này, cơ quan chức năng của thành phố thực hiện nghiêm việc áp thuế đối với túi nilon thuộc diện chịu thuế, sớm khắc phục được tình trạng lãng phí kép khi sử dụng túi nilon tràn lan như hiện nay.

Thu Hằng