Sự lạc quan thận trọng

Theo Liên hợp quốc, kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng 2,7% trong năm 2024 và 2,8% trong năm 2025, tăng nhẹ so với dự báo hồi đầu năm là 2,4% cho năm 2024 và 2,7% đối với năm 2025. Dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới được nâng lên nhờ triển vọng lạc quan hơn tại “đầu tàu kinh tế” Mỹ, quốc gia có thể đạt mức tăng trưởng 2,3% trong năm nay và một số nền kinh tế mới nổi hàng đầu như Brazil, Ấn Độ và Nga. Kinh tế Trung Quốc được dự báo sẽ tăng trưởng 4,8% trong năm 2024, tăng nhẹ so với mức 4,7% trong dự báo hồi tháng Giêng.

Trong khi đó, Liên hợp quốc đã hạ mức dự báo tăng trưởng kinh tế tại Liên minh châu Âu (EU) từ 1,2% xuống còn 1%. Căng thẳng địa chính trị và sự không chắc chắn về đường hướng chính sách kinh tế trong năm 2024 đã và đang tiềm ẩn rủi ro đối với sự ổn định tài chính của khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cho rằng, các điều kiện kinh tế đã cải thiện so với bản đánh giá 6 tháng trước đây, song triển vọng vẫn còn mong manh.

Báo cáo cập nhật của Liên hợp quốc dự báo các nền kinh tế ở khu vực Đông Á nói chung sẽ đạt mức tăng trưởng 4,6% trong năm 2024 và 4,5% trong năm 2025, không thay đổi so với dự báo hồi tháng 1. Kết quả này được củng cố bởi nhu cầu nội địa mạnh, ngành du lịch tiếp tục phục hồi và xuất khẩu hàng hóa có dấu hiệu cải thiện. Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố đe dọa làm giảm triển vọng tăng trưởng, bao gồm lãi suất chính sách cao hơn trong thời gian dài hơn ở các nền kinh tế phát triển, căng thẳng địa chính trị leo thang và rủi ro khí hậu ngày càng tăng.

Các nền kinh tế Đông Á định hướng xuất khẩu - như Malaysia, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc) và Việt Nam - đã có tín hiệu phục hồi thương mại kể từ cuối năm 2023, đặc biệt là hoạt động xuất khẩu sản phẩm điện tử. Đây là những tín hiệu tích cực, là “điểm sáng” trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Kinh tế thế giới đang có những động lực tăng trưởng quan trọng.

Theo đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), triển vọng tăng trưởng kinh tế của châu Á-Thái Bình Dương năm 2024 đã sáng sủa hơn, với kỳ vọng rằng nền kinh tế của khu vực này sẽ giảm tốc ít hơn so với dự kiến khi áp lực lạm phát tiếp tục giảm. IMF cũng nâng dự báo tăng trưởng khu vực này trong năm nay lên 4,5%, tăng 0,3 điểm phần trăm so với 6 tháng trước đó.

Dù nâng mức dự báo tăng trưởng toàn cầu, song báo cáo của Liên hợp quốc cũng cho rằng triển vọng kinh tế chỉ lạc quan một cách thận trọng, do lãi suất cao kéo dài, nợ xấu và rủi ro địa chính trị leo thang tiếp tục là rào cản đối với tăng trưởng ổn định và bền vững.

Các cú sốc khí hậu nghiêm trọng đặt ra thêm nhiều thách thức cho triển vọng kinh tế toàn cầu, khiến thành tựu phát triển nhiều thập kỷ có thể bị đe dọa. Sự thay đổi chóng mặt về công nghệ - bao gồm cả trí tuệ nhân tạo (AI) - đang mang lại nhiều cơ hội và rủi ro mới cho nền kinh tế thế giới. Trong khi đó, lãi suất cao, không gian tài khóa thắt chặt và các rủi ro địa chính trị được cho là nguyên nhân làm xói mòn tăng trưởng đầu tư.

Đầu tư toàn cầu tiếp tục đà đi xuống kể từ năm 2021 - với tăng trưởng đầu tư, được đo bằng tổng vốn cố định trên thực tế - ước đạt 2,8% trong năm 2023. Điều này phản ánh tình trạng sụt giảm mạnh về tăng trưởng đầu tư ở các nền kinh tế đang phát triển, từ mức 5,1% hồi năm 2022 xuống còn 3,7% vào năm 2023. Tăng trưởng thương mại hàng hóa toàn cầu vẫn yếu. Kim ngạch thương mại hàng hóa sụt giảm liên tục kể từ giữa năm 2022 và tiếp tục giảm 5% trong năm 2023.

Đồng USD mạnh trở thành gánh nặng đối với hoạt động nhập khẩu, nhất là tại các nước đang phát triển và trên thực tế giao dịch thương mại Nam-Nam đã giảm tới 7% năm 2023. Ngược lại, khối lượng thương mại hàng hóa lại tăng trưởng nhẹ, báo hiệu khả năng phục hồi nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa nhập khẩu và thương mại toàn cầu dự kiến sẽ phục hồi trong năm 2024.

Mặc dù sự lạc quan thận trọng về nền kinh tế toàn cầu bắt đầu chiếm ưu thế trong các dự báo, song vẫn tồn tại không ít thách thức. Sự phục hồi diễn ra không đồng đều giữa các khu vực, trong khi dự báo kinh tế vĩ mô tiếp tục đối mặt với những diễn biến trái chiều, với lạm phát và lãi suất giảm ở những tốc độ khác nhau cũng như nhu cầu cải thiện tình hình tài chính cũng khác nhau. Thêm vào đó, căng thẳng địa chính trị có thể làm gián đoạn các thị trường năng lượng và tài chính, khiến lạm phát có thể tăng vọt và cản đà tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Theo nhandan.vn