Sứ mệnh nâng tầm ảnh hưởng

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ M.Pom-peo vừa có chuyến công du tới một loạt nước Trung Ðông, nhằm tiếp tục củng cố chính sách của Mỹ về duy trì tầm ảnh hưởng ở khu vực này. Dẫn dắt và thúc đẩy quan hệ I-xra-en với các nước A-rập nhằm tạo một liên minh sức mạnh ở Trung Ðông đã được chính quyền của Tổng thống Ð.Trăm chú trọng xúc tiến từ đầu cho đến "chặng cuối" của nhiệm kỳ.

Chuyến thăm Trung Ðông của Bộ trưởng Ngoại giao Pom-peo lần này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Ð.Trăm đang ở thời gian cuối của nhiệm kỳ. Ðiều này chứng tỏ việc tăng cường quan hệ với các đồng minh ở Trung Ðông luôn thuộc ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Oa-sinh-tơn muốn khẳng định sự đánh giá cao mối quan hệ với I-xra-en và mong muốn chắp nối để quốc gia đồng minh quan trọng này thiết lập mối quan hệ tốt đẹp hơn với các nước A-rập. Ðiều này được cho là sẽ giúp Mỹ thực hiện mục tiêu tạo một liên minh mạnh hơn.

Sau khi Mỹ thành công trong vai trò trung gian dẫn tới việc bình thường hóa quan hệ giữa I-xra-en với các nước A-rập ở vùng Vịnh, chuyến thăm của ông Pom-peo tới I-xra-en lần này góp phần khẳng định sự ủng hộ của Oa-sinh-tơn đối với đồng minh ở khu vực. Là một đối tác quan trọng của Mỹ, I-xra-en luôn được Oa-sinh-tơn cam kết bảo đảm "chiếc ô an ninh", nhất là trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ, I-xra-en với I-ran liên tục leo thang căng thẳng. Chính quyền của Tổng thống Ð.Trăm mới đây đã thông qua thương vụ bán máy bay chiến đấu tàng hình tối tân F-22 Raptor cho I-xra-en. Lầu năm góc cũng có chủ trương bán các loại vũ khí dẫn đường chính xác cho Lực lượng Phòng vệ I-xra-en (IDF). Những thương vụ này vừa đem lại lợi ích kinh tế cho Mỹ, vừa giúp I-xra-en duy trì lợi thế chất lượng quân sự trong khu vực. Tuy nhiên, sự ủng hộ của Mỹ dành cho đồng minh trong các vấn đề liên quan các cuộc xung đột giữa I-xra-en với Xy-ri và Pa-le-xtin là động thái gây tranh cãi. Việc ông Pom-peo trở thành Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đầu tiên đến thăm một khu định cư Do thái ở Bờ tây, vùng đất bị chiếm đóng của Pa-le-xtin và thăm Cao nguyên Gô-lan, khu vực I-xra-en chiếm đóng của Xy-ri, vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ hai quốc gia láng giềng của I-xra-en. Những động thái này làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, khi Pa-le-xtin lên án việc Mỹ thể hiện sự đồng tình với hành vi chiếm đóng, còn Xy-ri coi đó là hành động khiêu khích, vi phạm luật pháp quốc tế.

Với các điểm đến A-rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE), Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đã thực hiện sứ mệnh trung gian nhằm cải thiện mối quan hệ giữa I-xra-en với các nước A-rập ở vùng Vịnh. Sau các hiệp định bình thường hóa quan hệ được ký kết giữa I-xra-en với UAE và Ba-ren, Oa-sinh-tơn đang hối thúc thiết lập mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa I-xra-en với các quốc gia A-rập, nhằm tạo một liên minh quyền lực có thể giúp Mỹ kiềm chế ảnh hưởng của I-ran tại khu vực. Nhằm củng cố sức mạnh tại Trung Ðông, mới đây Mỹ đã triển khai một số máy bay ném bom hạng nặng B-52H Stratofortress đến khu vực này. Theo Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ, số máy bay đã được lệnh gấp bay thẳng từ căn cứ tại Bắc Ða-cô-ta đến Trung Ðông để tái bảo đảm cam kết an ninh với các đồng minh và đối tác của Mỹ. Loại máy bay ném bom chiến lược này từng được Mỹ triển khai tới Trung Ðông trong các thời điểm căng thẳng gia tăng ở khu vực, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng giữa Mỹ và I-ran. Trong chuyến thăm tới UAE, quan chức Mỹ cũng đã thảo luận việc bán vũ khí cho quốc gia đồng minh với thỏa thuận trị giá 23 tỷ USD. Còn tại điểm dừng chân Ca-ta, ngoài các vấn đề của Trung Ðông, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ cũng thảo luận việc thúc đẩy cuộc đàm phán hòa bình giữa Chính phủ Áp-ga-ni-xtan và lực lượng Ta-li-ban, trong bối cảnh tiến triển trong các cuộc đối thoại tại Ðô-ha là cơ sở quan trọng để Mỹ đẩy nhanh kế hoạch rút bớt binh sĩ đồn trú tại Áp-ga-ni-tan mà Tổng thống Ð.Trăm tuyên bố mới đây.

Các điểm dừng chân trong chuyến thăm Trung Ðông lần này đã giúp Bộ trưởng Ngoại giao Pom-peo thực hiện thành công sứ mệnh tiếp tục củng cố vai trò của Mỹ ở khu vực. Ðiều này cho thấy, Trung Ðông tiếp tục giữ vị trí quan trọng trên "bản đồ lợi ích" của Mỹ.

Thái An