Sự phân hóa chi tiêu trong nền kinh tế Mỹ ngày càng rõ nét

Người tiêu dùng mua sắm tại siêu thị ở California, Mỹ. (Ảnh: THX/TTXVN)

Nền kinh tế Mỹ khép lại năm 2025 với một đặc điểm nổi bật: Người tiêu dùng ngày càng phân hóa theo mô hình chữ K, nghĩa là có sự chênh lệch đáng kể giữa nhóm người thu nhập thấp và nhóm người thu nhập cao.

Trong năm qua, khoảng cách giữa các nhóm thu nhập tại Mỹ tiếp tục nới rộng. Nhóm thu nhập cao vẫn duy trì chi tiêu tốt, trong khi nhóm thu nhập trung bình và thấp chịu áp lực từ thị trường lao động suy yếu và lo ngại lạm phát do tác động của thuế quan.

Tính đến tháng 11/2025, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã lên mức cao nhất trong 4 năm, đạt 4,6%.

Khảo sát của Đại học Michigan cho thấy gần 2/3 số người được hỏi dự báo thất nghiệp sẽ tăng trong năm tới, khiến chỉ số tâm lý người tiêu dùng vẫn thấp hơn gần 30% so với cuối năm 2024.

Sự phân hóa này thể hiện rõ trong hành vi chi tiêu. Theo Viện Nghiên cứu Bank of America, chi tiêu của nhóm 1/3 thu nhập cao nhất tại Mỹ tăng 4% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 11 - mức tăng nhanh nhất trong bốn năm.

Ngược lại, chi tiêu của nhóm 1/3 thu nhập thấp nhất chỉ tăng chưa đến 1%.

Thị trường chứng khoán góp phần làm sâu sắc thêm xu hướng này. Các chỉ số chứng khoán Mỹ đang tiến gần mức cao kỷ lục khi kết thúc năm, ghi nhận năm thứ ba liên tiếp tăng hai chữ số.

Những người lớn tuổi, sở hữu nhiều tài sản - đặc biệt là cổ phiếu - tỏ ra lạc quan hơn, trong khi các nhóm khác thận trọng hơn với triển vọng kinh tế. Điều này cũng phản ánh rõ trong kết quả kinh doanh của các nhà bán lẻ.

Những doanh nghiệp tập trung vào giá rẻ và giá trị thiết thực như Walmart hay TJX ghi nhận kết quả tích cực và vượt trội so với thị trường chung.

Các chuỗi cửa hàng đồng giá ghi nhận lượng khách thu nhập cao gia tăng, phản ánh tâm lý thận trọng và xu hướng tiết kiệm chi tiêu ngay cả trong nhóm có điều kiện tài chính tốt. Dollar Tree cho biết khoảng 60% trong số khách hàng mới của hãng có thu nhập trên 100.000 USD/năm.

Triển vọng năm 2026 vẫn tiềm ẩn rủi ro, khi tác động của thuế quan có thể khiến giá cả nhiều mặt hàng tăng thêm. Một số nhà bán lẻ được cho là đang trì hoãn việc tăng giá sang đầu năm sau để giữ đà mua sắm trong mùa lễ hội.

Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ dự báo chi tiêu dịp lễ cuối năm nay có thể lần đầu tiên chạm mốc 1.000 tỷ USD.

Ở góc độ vĩ mô, Bank of America cho rằng nền kinh tế Mỹ vẫn có thể tiếp tục tăng trưởng trong trạng thái “hình chữ K”, bởi chi tiêu của các hộ gia đình thu nhập trung bình và cao vẫn chiếm phần lớn tổng tiêu dùng.

Số liệu mới nhất cho thấy Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Mỹ trong quý 3/2025 tăng 4,3% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó chi tiêu tiêu dùng tiếp tục là động lực chính.

Tuy vậy, các chuyên gia lưu ý rằng đà chi tiêu hiện nay chủ yếu đến từ tăng giá trị tài sản, trong khi thu nhập khả dụng thực tế gần như không tăng - cho thấy sự phân hóa trong sức mua của người tiêu dùng Mỹ vẫn còn rất rõ nét./.

(TTXVN/Vietnam+)