Sự ra đời của chiếc máy điện tín

Đúng ra niềm đam mê thực sự của S. Morse là vẽ tranh nghệ thuật, với tài năng hội họa thiên phú ông đã trở thành tác giả của hàng loạt bức chân dung, mô tả dung nhan của giới danh nhân Mỹ nổi tiếng nhất khi ấy. Ngay từ năm 14 tuổi, S. Morse đã theo học tại xưởng vẽ của họa sĩ tài ba Washington Allston (1779-1843), rồi ghi danh vào Trường đại học Tổng hợp Yale danh tiếng ở tiểu bang Connecticut.

Cỗ máy telex đầu tiên do S. Morse sáng chế.

Năm 1810 khi mới 19 tuổi S. Morse đã lấy bằng Cử nhân Nghệ thuật tại Trường Yale, rồi cùng với người thầy W. Allston chu du sang châu Âu, chiêm ngưỡng những bức tranh trưng bày trong các viện bảo tàng để tiếp thu những nét vẽ tinh túy, hòng phát huy chúng vào sự nghiệp cầm cọ của mình.

Trong giai đoạn từ năm 1815-1925, S. Morse là một trong những họa sĩ Mỹ được ưa thích nhất. Nhiều nhân vật tên tuổi đương thời, trong đó có cả Tổng thống John Adams (1735-1826) đã đặt ông vẽ chân dung.

Rồi chính quyền tiểu bang New York quyết định chi ra 1.000 USD là số tiền cực lớn khi ấy, để thuê S. Morse vẽ một bức tranh sinh động về viên tướng huyền thoại người Pháp Marquis de Lafayette (1757-1834), người được tôn vinh là “cha đẻ” của cuộc chiến tranh giành độc lập cho nước Mỹ từ tay người Anh. S. Morse liền đến thủ đô Wasington D.C, mục kích trực tiếp Hầu tước De Lafayette để bắt tay vào họa bức kiệt tác, mô tả De Lafayette đứng giữa 2 vị chính khách “khai quốc công thần” khác là George Washington (1732-1799) và Benjamin Franklin (1706-1790).

Vào đầu năm 1826 khi bức tranh bất hủ sắp hoàn thiện, thì họa sĩ S. Morse nhận được bức thư khẩn từ người cha, do viên bưu tá phi ngựa nước kiệu tới đưa, trong đó ghi: “Vợ con bị hậu sản đang mong gặp mặt chồng lần cuối”. S. Morse tức tốc lên đường trở về thành phố New Haven, nơi gia đình ông đang cư ngụ thuộc tiểu bang Connecticut cách Wasington D.C hàng trăm dặm đường. Khi về đến nhà thì người vợ thân yêu Lucretia đã được chôn cất, sau khi vừa sinh hạ đứa con thứ 4…

Quá đau buồn trước cái chết của người vợ hằng đầu ấp tay gối, do thông tin chậm trễ mới ra nông nỗi này, S. Morse liền bắt tay vào nghiên cứu, cốt sáng chế ra một phương tiện truyền tin hiệu quả kịp thời giúp rút ngắn các khoảng cách.

Trong thời gian học tại Đại học Yale, S. Morse còn thường xuyên tham dự các bài giảng về lý thuyết điện do nhiều giáo sư nổi tiếng đứng lớp. Đồng thời trong chuyến thăm châu Âu cùng họa sĩ W. Allston, S. Morse đã tiếp xúc với nhà phát minh người Pháp Louis Daguerre (1787-1851), một bậc thầy trong các lĩnh vực điện và mạ điện, tạo cơ sở để ông có niềm tin rằng sáng chế của mình sẽ thành công.

Sau 12 năm miệt mài nghiên cứu, kết hợp với việc tham khảo ý kiến của các nhà sáng chế khác, đến đầu năm 1838, chiếc máy truyền tin bằng bảng ký tự dạng Morse đã ra đời, được Chính phủ Mỹ cấp bằng phát minh 5 năm sau đó cùng phần thưởng là 30.000 USD. Cũng trong năm 1843, hệ thống điện tín đường dài đầu tiên trên thế giới đã được thiết lập, giúp duy trì việc liên lạc thường xuyên giữa 2 địa điểm cách xa nhau là Washington D.C và Baltimore (tiểu bang Maryland) được thông suốt.

Chỉ nội 15 năm sau, 10 quốc gia khác ở châu Âu cũng đưa vào sử dụng mạng điện báo ký tự Morse, với tổng số tiền trả cho bản quyền phát minh của S. Morse là 400.000 đồng quan Pháp. Phần lớn khoản tiền này được S. Morse tặng cho các tổ chức từ thiện.

Với sáng chế mới mang tính đột phá trong lĩnh vực thông tin liên lạc, tên tuổi của S. Morse đã đi vào lịch sử, hiện diện trong đội ngũ những nhà phát minh vĩ đại nhất của mọi thời đại.

Quang Phú (theo The Observer)