Sự trở lại của ông Lula

Ông Lula da Silva tại cuộc vận động tranh cử ở Sao Paulo (Brazil). Nguồn: AFP.

Hiện ông Bolsonaro (67 tuổi) cũng đã ngừng phản đối kết quả bầu cử và ủy quyền cho Chánh văn phòng Tổng thống Ciro Nogueira bắt đầu quá trình chuyển đổi quyền lực với đại diện của Tổng thống đắc cử, ông Lula.

Ông Lula da Silva (76 tuổi) giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Brazil khi nhận được 50,83% phiếu bầu, trong khi đương kim Tổng thống được 49,17% số phiếu, trong tổng số 156 triệu cử tri đi bỏ phiếu. Trước đó tại vòng bỏ phiếu thứ nhất, ông Lula giành được số phiếu bầu cao nhất với 48,4%, tiếp theo là đương kim Tổng thống Bolsonaro với 43,2%. Tuy nhiên cả hai đều không giành được 50% số phiếu theo quy định để thắng cử nên đã phải bước vào cuộc bỏ phiếu vòng hai.

Sở dĩ cuộc bầu cử Tổng thống tại Brazil thu hút sự chú ý của dư luận thế giới vì vị trí đặc biệt của quốc gia châu Mỹ này. Cộng hòa Liên bang Brasil là quốc gia có diện tích lớn nhất Nam Mỹ, lớn thứ 5 thế giới hơn 214 triệu dân. Brazil tiếp giáp với tất cả các quốc gia Nam Mỹ, trừ Ecuador và Chile; có đường bờ biển dài tới gần 7.500 km. Brazil là nền kinh tế lớn thứ 9 trên thế giới dựa trên GDP và thứ 7 dựa trên GDP sức mua và cũng là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới trong vòng 15 năm qua.

Trở lại với cuộc bầu cử, ông Lula vốn đã là Tổng thống Brazil giai đoạn 2003-2010. Được coi là lãnh đạo có xuất thân nghèo khó, ông Lula từng tổ chức các cuộc đình công chống lại chính phủ quân sự Brazil vào những năm 1970. Thời gian làm Tổng thống của ông mang dấu ấn bùng nổ một nền kinh tế hàng hóa. Lần này, trong suốt quá trình vận động tranh cử, ông Lula tuyên bố sẽ ưu tiên khôi phục điều kiện sống của đại đa số người dân Brazil vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ khủng hoảng y tế, tình trạng đói nghèo, thất nghiệp.

Như vậy, với việc sắp trở thành tân Tổng thống, ông Lula sẽ có nhiệm kỳ thứ 3 không liên tục, bắt đầu từ ngày 1/1/2023.

Ngay sau khi kết quả bầu cử được công bố, ông Lula tuyên bố sẽ quay trở lại với các chính sách xã hội và tăng trưởng kinh tế do nhà nước thúc đẩy, từng giúp đưa hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo trong giai đoạn cầm quyền trước đây của ông. “Tôi ở đây để điều hành đất nước đi lên từ những khó khăn. Tôi tin rằng với sự ủng hộ của mọi người dân, chúng ta sẽ vượt qua để đưa đất nước đến một nền dân chủ thực sự, hòa bình và ổn định. Chiến thắng ngày 30/10 không phải là chiến thắng của tôi mà là chiến thắng của phong trào dân chủ rộng lớn, thể hiện sự mong đợi của người dân rằng chúng ta có thể cho họ những cơ hội lớn hơn” - ông Lula nói đồng thời cam kết đưa Brazil trở thành nước đi đầu trong các cuộc đàm phán về khí hậu toàn cầu.

Giới phân tích đánh giá, chiến thắng của ông Lula củng cố “làn sóng hồng” mới trỗi dậy ở Mỹ Latin, sau chiến thắng mang tính bước ngoặt trong các cuộc bầu cử ở Colombia và Chile, lặp lại sự thay đổi chính trị trong khu vực cách đây 20 năm.

Tuy ông Lula chưa chính thức nắm quyền nhưng nhiều nhà lãnh đạo nước ngoài, từ Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Argentina Alberto Fernandez đã gửi lời chúc mừng.

Việc thắng cử của ông Lula da Silva dấy lên hy vọng của nhiều người Brazil khi họ đã phải chịu đựng quá nhiều mệt mỏi suốt hơn 2 năm qua với đại dịch Covid-19. Khủng hoảng y tế, lạm phát và thất nghiệp đều tăng cao khiến xã hội căng thẳng, ngột ngạt. Trước thất bại của đương kim Tổng thống Bolsonaro, truyền thông Brazil đã “khơi lại” chính sách Covid-19 được cho là thất bại, khi chính Tổng thống đã từng không ủng hộ việc tiêm chủng vaccine cũng như đeo khẩu trang.

Cuối tháng 6/2021, khi số người chết vì Covid-19 tăng cao, nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra tại 40 thánh phố khắp Brazil, kêu gọi chính quyền mở rộng khả năng tiếp cận vaccine Covid-19 cho người dân. Đặc biệt, là vào ngày 2/7/2021, ngay sau khi tòa án cho phép điều tra cáo buộc Tổng thống Bolsonaro có hành vi tham nhũng liên quan tới một thỏa thuận vaccine. Tuy nhiên Tổng thống Bolsonaro đã bác bỏ cáo buộc này.

Vào thời điểm đó, hơn 500.000 người Brazil đã thiệt mạng vì Covid-19.

BẢO THƯ