Sửa đổi quy định về tiếp cận thông tin phù hợp bối cảnh chính quyền địa phương 2 cấp

Mới đây, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị tham vấn về hồ sơ chính sách Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi).

Lúng túng xác định thông tin không được tiếp cận

Theo TS Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp), đại diện cơ quan lập đề xuất chính sách, Luật Tiếp cận thông tin có vai trò quan trọng trong bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân.

Trong thời gian qua, việc công khai thông tin được các cơ quan thực hiện thường xuyên, kịp thời, đáp ứng cơ bản nhu cầu thông tin của người dân, tổ chức, doanh nghiệp.

TS Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp), phát biểu tại hội nghị. Ảnh: BTP

Nhưng sau gần 10 năm thực thi, Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế.

Một số quy định về xác định thông tin không được tiếp cận còn lúng túng trong thực hiện; trình tự, thủ tục cung cấp thông tin theo yêu cầu còn phức tạp, chưa đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, đặc biệt trong điều kiện đẩy mạnh xây dựng các cơ sở dữ liệu, liên thông dữ liệu, thực hiện chuyển đổi số…).

Trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới một số luật liên quan đến tiếp cận thông tin trong thời gian qua (như Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Lưu trữ…) cũng đặt ra yêu cầu phải sớm nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp cận thông tin cho phù hợp với tình hình mới, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật.

Rà soát để đảm bảo đồng bộ, thống nhất

Đa số các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ chính sách của Bộ Tư pháp, cơ bản nhất trí về thành phần và nội dung cơ bản của hồ sơ chính sách. Các ý kiến góp ý tập trung vào các vấn đề như: Chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin, phạm vi thông tin công khai; phạm vi thông tin công dân được tiếp cận; chủ thể có quyền yêu cầu cung cấp thông tin; các phương thức cung cấp thông tin phù hợp với xu hướng đẩy mạnh chuyển đổi số hiện nay…

TS Nguyễn Thị Kim Thoa, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp), phát biểu tại hội nghị. Ảnh: BTP

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội đề xuất cần có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện một số quy định của Luật để thuận lợi cho quá trình áp dụng pháp luật.

Theo đó, cần làm rõ “thông tin được yêu cầu vượt quá khả năng đáp ứng hoặc làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan” được quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 28 Luật Tiếp cận thông tin.

TS Nguyễn Thị Kim Thoa, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp, đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật này trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là sau khi các cơ quan đã được sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, mô hình tổ chức của chính quyền địa phương cấp xã đã thay đổi. Bên cạnh đó, TS Thoa đề nghị đánh giá kỹ lưỡng hơn chính sách về phí tiếp cận thông tin.

TS Hoàng Thị Ngân, nguyên Vụ trưởng Vụ Tổ chức nhà nước và Công vụ, Văn phòng Chính phủ, đề nghị cơ quan lập đề xuất chính sách rà soát pháp luật, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với các luật có liên quan như Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Dữ liệu...

Các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ chính sách của Bộ Tư pháp. Ảnh: BTP

TS Ngân cũng lưu ý Bộ Tư pháp trong một số vấn đề cụ thể của hồ sơ chính sách, như xác định cụ thể phạm vi các cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm cung cấp thông tin; việc xây dựng chính sách về phí tiếp cận thông tin phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, thu nhập của nhân dân; làm rõ khái niệm dịch vụ công cơ bản, thiết yếu; bổ sung chủ thể tổ chức hành chính như các ban quản lý khu công nghiệp…

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng hơn các luật chuyên ngành có liên quan đến thông tin (bao gồm cả các luật đang được xây dựng và các luật sắp được sửa đổi, bổ sung); đánh giá tác động cụ thể hơn các giải pháp của các chính sách; chỉnh lý một số nội dung trong dự thảo quy phạm hóa chính sách để bảo đảm tính thống nhất giữa các nội dung quy định…

BÙI TRANG