Sức mạnh đáng nể xe tăng hạng nặng T-10 của Liên Xô
T-10 là xe tăng hạng nặng tiên tiến nhất và cuối cùng thuộc giai đoạn sau thế chiến II, đã phục vụ Quân đội Liên Xô và Nga trong gần 40 năm.
Khái niệm về xe tăng hạng nặng (ban đầu gọi là IS-5) được trình bày bởi nhà thiết kế Joseph Kotin vào năm 1944. Tuy nhiên giới chức quân sự Liên Xô đã nghiêng về các mẫu khác là IS-6 và IS-7.
Nhưng sau một vài năm, Quân đội Liên Xô quay trở lại thiết kế của Kotin, vào cuối những năm 1940, quá trình hoàn thiện bắt đầu diễn ra với tên gọi IS-8. Ngày 15/12/1953, tên gọi T-10 đã được Bộ Quốc phòng Liên Xô chấp nhận.
Ban đầu, ý tưởng là phát triển từ các mẫu IS-3 và IS-4 nhằm nâng cao độ tin cậy và tăng cường khả năng bảo vệ của vỏ giáp, cũng như mức độ việt dã và cơ động. Việc chế tạo vỏ giáp cho xe tăng được thực hiện theo nguyên tắc dốc hợp lý của các tấm giáp, mức độ bảo vệ tăng lên do vị trí của đạn nghiêng một góc so với đường bay ước tính.
Phần phía trước của thân xe được chế tạo theo sơ đồ "mũi cọc", các đường viền của tháp pháo được tối ưu hóa cho điều kiện lan truyền sóng xung kích nhằm chống lại vụ nổ bom nguyên tử.
Vũ khí chính của xe tăng hạng nặng T-10 là pháo 122 mm D-25TA. Cơ cấu hỗ trợ nạp đạn giúp tăng tốc độ bắn lên 3 hoặc 4 viên mỗi phút, trong khi ở các xe tăng dòng IS trước đây, con số là 2 hoặc 3 viên.
Xe tăng hạng nặng T-10 cho thấy nó có tiềm năng hiện đại hóa rất lớn, do đó một số mẫu đã được cải tiến trong quá trình chế tạo hàng loạt từ năm 1954 đến năm 1966.
Phiên bản T-10A nhận được khẩu pháo với bộ ổn định theo chiều dọc, thiết bị ngắm mới và kính nhìn đêm. Trong khi T-10B là sự phát triển xa hơn, được phân biệt bởi bộ ổn định hai mặt phẳng và kính ngắm tiên tiến hơn.
T-10BK là biến thể xe tăng chỉ huy, phiên bản này lắp đặt thêm một đài phát thanh và động cơ điện phụ trợ, khoảng không gian cho khí tài có được bằng cách cắt giảm số lượng đạn mang theo.
Thay đổi lớn nhất là ở biến thể T-10M. Xe tăng nhận được khẩu pháo M-62-T2 mới với và thiết bị ổn định hai mặt phẳng 2E12 Liven. Ngoài ra thay vì khẩu DShK 12,7 mm, súng máy KPVT 14,5 mm đã được lắp đặt. Giáp tháp pháo gia cố thêm 250 mm ở phía trước. Tất cả thành viên kíp lái, ngoại trừ lính nạp đạn đều có kính nhìn đêm.
Tổng cộng hơn 1.500 xe tăng T-10 đã được sản xuất. Theo một số chuyên gia quân sự, phương tiện chiến đấu này có thể duy trì sức cạnh tranh cho đến cuối những năm 1980, với điều kiện phải trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực mới và bổ sung giáp phản ứng nổ. Chiếc T-10 cuối cùng đã ngừng hoạt động vào năm 1993.