Sumo ghi dấu ấn tại Mỹ

Một trận đấu Sumo tại Mỹ. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Với chiều cao 1m70 và cân nặng khoảng 76 kg, Angelo Jesus Lizardi không gây ấn tượng khi đứng cạnh các võ sĩ đồ sộ trong môn sumo. Tuy nhiên, trong buổi thi đấu tại sân Japan Village, Brooklyn (Mỹ), Lizardi đã khiến khán giả phải ồ lên thán phục khi hạ gục đối thủ nặng hơn anh đến 87 kg, cao gần 2 m. Chiến thắng bất ngờ ấy không chỉ giúp anh dẫn đầu hạng cân mở rộng mà còn tượng trưng cho một làn sóng đang lên của phong trào sumo nghiệp dư tại Mỹ.

Lizardi là thành viên của Câu lạc bộ Sumo New York, do Oscar Dolan, một người yêu văn hóa Nhật Bản và cũng là một đô vật có kinh nghiệm thành lập năm 2022. Dolan, 25 tuổi, khởi đầu là một sinh viên chuyên ngành tiếng Nhật, rồi bén duyên với sumo qua một dự án nghiên cứu về Enho Yuya, một trong những võ sĩ hạng nhẹ nổi tiếng nhất của Nhật. Từ đam mê đến hành động, Dolan tự tay gây dựng câu lạc bộ với mục tiêu đơn giản: Tạo không gian cho người Mỹ trải nghiệm sumo đúng nghĩa.

Ba năm sau, đứa con tinh thần của anh đã có chỗ đứng vững chắc. Empire Cup, giải đấu sumo nghiệp dư đầu tiên tại New York, tổ chức ngày 17/5 đã thu hút 56 võ sĩ và hàng trăm khán giả. Dolan cho biết, câu lạc bộ hiện có khoảng 100 thành viên, trong đó có 20 người tập luyện thường xuyên. Ban đầu, họ chỉ là một nhóm nhỏ gặp nhau trong Công viên Prospect để tập luyện trên bãi cỏ. Nhưng giờ đây, họ luyện tập cố định tại một trung tâm võ thuật, có cả võ đài di động nhập khẩu từ Nhật Bản. Với mức phí 20 USD/buổi, Câu lạc bộ Sumo New York không chỉ duy trì hoạt động ổn định, mà còn dần tiệm cận trạng thái tự chủ tài chính.

Điều đáng chú ý là thành viên câu lạc bộ rất đa dạng về vóc dáng, giới tính và hoàn cảnh xuất thân. Từ những người từng bị coi là “quá to lớn để thi đấu thể thao”, đến những huấn luyện viên thể hình như Lizardi, tất cả đều tìm thấy điều gì đó đặc biệt trong sumo. Christopher Arnau, 41 tuổi, đã bị sumo mê hoặc sau khi xem một giải đấu tại Madison Square Garden. Với cân nặng 100 kg, anh không nghĩ mình có thể thi đấu cho đến khi chứng kiến những người “có vóc dáng như mình” đọ sức cùng các đối thủ khổng lồ. Anh tham gia câu lạc bộ và đã có giải đấu đầu tiên ở Las Vegas.

Tại các buổi tập, mọi người không chỉ rèn luyện thể lực mà còn học cách ứng xử theo tinh thần Bushido, bộ quy tắc danh dự của các samurai thời phong kiến Nhật Bản. Dolan nhấn mạnh: “Trên võ đài, chúng ta là samurai”. Vì vậy, ngay cả khi giành chiến thắng, các đô vật cũng không được ăn mừng. Quy tắc này khiến sumo khác biệt hoàn toàn với các môn thể thao đối kháng hiện đại, nơi người chiến thắng thường được tung hô.

Douglas, huấn luyện viên của Lizardi và cũng là phó chủ tịch câu lạc bộ cho biết, bản thân anh tìm được cảm giác được tôn trọng nhờ sumo. Douglas còn sáng lập Công ty Mountain Mawashi chuyên sản xuất đai cho các võ sĩ nghiệp dư. Đây là minh chứng cho việc sumo không chỉ là đam mê mà còn có thể trở thành hệ sinh thái nhỏ trong cộng đồng.

Điều khiến Sumo tại Mỹ hấp dẫn không chỉ nằm ở tính chất thể thao mà còn ở chiều sâu văn hóa. Các trận đấu diễn ra nhanh, thường chỉ vài giây, nhưng đi kèm là nghi lễ cúi chào, tung muối thanh tẩy, và tiếng hô “hakkeyoi!”, lời động viên truyền thống của trọng tài. Dù được tổ chức tại New York, các giải đấu vẫn giữ gần như nguyên vẹn hình thức cổ truyền từ Nhật Bản, chỉ trừ một vài điều chỉnh nhỏ.

Trong khi giới trẻ Nhật Bản ngày nay có xu hướng ít quan tâm đến sumo hơn thì tại Mỹ, môn thể thao nghìn năm tuổi này lại đang sống dậy mạnh mẽ, được đón nhận bởi những người chưa từng nghĩ mình sẽ bước chân lên võ đài. Dolan tin rằng chính sự “tối giản, nguyên thủy và trung thực” của sumo là điều giúp nó vượt qua thời gian và biên giới.

Theo The New York Times, sumo đang dần ghi dấu ấn tại Mỹ khi ngày càng thu hút sự quan tâm của công chúng. Môn thể thao này đã chứng minh rằng với niềm đam mê, tính kỷ luật và cộng đồng gắn bó, mọi giới hạn đều có thể bị phá vỡ.

TRẦN ANH