Súng in 3D - hiểm họa trong tương lai gần

1. Tháng 6/2023, một thợ máy ở Canberra, Australia trong lúc sửa chữa chiếc xe hơi hiệu BMW thì phát hiện ra một điều đáng sợ dưới ghế ngồi: Đó là một khẩu súng lục! Theo lời người thợ máy thì khẩu súng nhìn rất lạ. Nó hoàn toàn được làm bằng nhựa, một nửa màu trắng còn nửa kia màu đen.

Lập tức, anh ta báo cảnh sát rồi sau đó cảnh sát xác định rằng chiếc xe này thuộc về một kẻ buôn bán ma túy đường phố đến từ Sydney, hoạt động ở ngoại ô Canberra. Kết quả phân tích cho thấy khẩu súng được chế tạo bởi máy in 3D nên không thể truy tìm nguồn gốc, xuất xứ của súng vì không có số series cũng như địa chỉ của nơi làm ra nó.

Súng tiểu liên 3D do FBI thu được từ các băng nhóm tội phạm.

Theo các chuyên gia tội phạm học Australia, việc phát hiện súng 3D đã làm “đảo lộn hoàn toàn hệ thống kiểm soát vũ khí của quốc gia này” bởi lẽ việc sản xuất hoặc sở hữu bất kỳ loại súng nào mà không có giấy phép đều là bất hợp pháp nhưng luật cụ thể về in 3D lại khác nhau giữa các bang.

Vẫn theo chuyên gia nói trên, khẩu súng được tìm thấy ở Canberra giống với hình ảnh của mẫu súng lục in 3D có tên là Harlot và “Harlot là loại súng dành cho người mới bắt đầu học cách chế tạo vì nó in rất nhanh, dễ lắp ráp, những phần cứng cần thiết để hoàn thiện cũng rất dễ tìm”.

Ngược dòng thời gian, súng 3D đầu tiên trên thế giới ra đời hồi tháng 5/2013 tại Công ty Defense Distributed, Mỹ. Nó có thể tải xuống và sao chép bởi bất kỳ người nào có máy in 3D. Khi việc thử nghiệm đã thành công, Defense Distributed tiếp tục trình làng hộp tiếp đạn và đạn 5,56mm, là loại đạn phổ thông dùng cho các loại súng quân dụng như AR 15, M 16…

Trước những phát minh nguy hiểm ấy, Bộ Ngoại giao và Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã yêu cầu Defense Distributed xóa các tệp tin chế tạo súng khỏi trang web của họ vì “hoạt động này là vi phạm Đạo luật kiểm soát xuất khẩu vũ khí”. Tuy nhiên hành động pháp lý của FBI nhằm chống lại Defense Distributed đã truyền cảm hứng cho việc thành lập các nhóm vũ khí 3D.

Thành viên của những nhóm này đều ẩn danh và hoạt động bên ngoài lãnh thổ Mỹ, dẫn đến sự bùng nổ của loại súng tiểu liên FGC-9 bắn đạn 9mm do Jacob Duygu, nhà thiết kế người Đức gốc Kurd phát minh nên rất nhanh chóng, FGC-9 trở thành súng 3D phổ biến nhất thế giới. Theo ghi nhận của FBI, những người đầu tiên chết vì súng 3D là 6 thành viên thuộc băng nhóm tội phạm Blood Gangs, chuyên về mua bán ma túy, hoạt động ở khu ổ chuột Harlem, New York.

Trong một vụ tranh giành lãnh địa với băng nhóm Blue Angels, nhóm Blue Angels đã dùng 2 khẩu FGC-9 bắn vào nhóm Blood Gangs. Kết quả giảo nghiệm tử thi cho thấy nòng súng của những khẩu FGC-9 đều là nòng trơn, không có đường khương tuyến nên tầm bắn bị hạn chế, chỉ vào khoảng 150m thay vì 1.000 đến 2.000m như những khẩu tiểu liên quân dụng. Ông John Drake, đội trường đội điều tra vụ án nói: “Mặc dù có những hạn chế nhưng FGC-9 vẫn là loại vũ khí đa sát thương, giết người hàng loạt”.

Sau khi cho ra đời khẩu FGC-9, đến tháng 4/2021, Jacob Duygu tiếp tục phổ biến mẫu FGC-9 thứ 2 với nhiều cải tiến, chi phí chưa đến 300 USD. Nó nhanh chóng được các nhóm phiến quân chống chính quyền quân sự ở Myanmar đưa vào sử dụng.

Đáng kể hơn hết là nhóm Hamas ở Dải Gaza cũng bắt đầu thực hiện việc in súng 3D, trong đó chủ yếu là loại tiểu liên FGC-9 với cỡ nòng 9mm, băng đạn 30 viên. Còn tại Yemen, nhóm Houthi dựa trên nguyên bản FGC-9 đã cho ra lò tiểu liên 3D MK II.

Với Taliban, một video do Bộ Quốc phòng Afghanistan công bố cho thấy họ đã in 3D thành công một khẩu súng phóng lựu dựa trên nguyên mẫu RPG 7 của Nga nhưng không rõ cấu tạo ống phóng như thế nào, bằng nhựa hay bằng kim loại, chưa kể Taliban còn biến khẩu súng lục Glock - vốn đã nổi tiếng khắp thế giới về độ chính xác - thành súng bắn liên thanh thay vì từng phát một nên gần như ngay lập tức Bộ Tư pháp Mỹ đã liệt khẩu Glock này vào hàng vũ khí quân dụng nguy hiểm, và “người nào cố tình chế tạo nó có thể sẽ phải chịu mức án từ 10 năm tù giam trở lên cộng với khoản tiền phạt 250.000 USD theo luật liên bang”.

Ông Morrison, quan chức của Bộ Tư pháp nói: “Taliban chẳng thèm che giấu chuyện này. Trên một số trang web, họ đã tung ra bản thiết kế súng Glock với tất cả các chi tiết nhỏ nhặt nhất, từ chất liệu nhựa để in báng súng, thân súng, cò súng đến loại bột hợp kim để in nòng súng, lò so hoàn lực, khối cơ bẩm, hộp tiếp đạn cùng lời kêu gọi các chiến binh thánh chiến ở Mỹ, châu Âu “nhanh chóng làm chủ công nghệ 3D để tiêu diệt bọn tà giáo!…”.

Thành viên Houthi với tiểu liên MK II lấy cảm hứng từ khẩu FGC-9.

Vẫn theo ông Morrison, súng 3D là súng tự chế đã khiến chúng trở nên “vô cùng hấp dẫn đối với các tổ chức khủng bố cùng các băng nhóm tội phạm” vì các cơ quan thực thi pháp luật khó tìm ra nguồn gốc của súng, dẫn đến mỗi quốc gia có cách tiếp cận khác nhau để quản lý loại vũ khí này.

Với Nhật Bản, luật pháp nghiêm cấm sản xuất vũ khí trái phép, bao gồm cả súng in 3D. Năm 2014, một người đàn ông Nhật Bản 28 tuổi đã bị kết án 2 năm tù vì tội sản xuất súng in 3D còn với Canada, chính phủ chính thức cấm “súng ma” bắt đầu từ cuối năm 2023.

Trên khắp Liên minh Châu Âu mà cụ thể là tại nước Anh, sau khi Matthew Cronjager, 18 tuổi, là thành viên của một nhóm tân Quốc xã đã bị kết án 11 năm tù vào tháng 10/2021 với cáo buộc in súng 3D nhằm chuẩn bị cho các hành vi khủng bố thì Daniel Harris, người có những video cực hữu do chịu ảnh hưởng của Payton Gendron, kẻ đã xả súng hàng loạt tại một siêu thị ở thành phố Buffalo, bang New York, Mỹ, giết và làm bị thương 18 người cũng bị kết tội khủng bố vì đã sử dụng máy in 3D để chế tạo hàng loạt súng. Tương tự như vậy, cảnh sát Anh cũng đã bắt Old Bailey vì anh ta huyên hoang tuyên bố với bạn bè rằng “đã in thành công một khẩu súng để giết một thằng bạn châu Á” chơi xấu mình!

Giữa năm 2025, súng 3D lại có thêm những bước tiến mới. Lấy cảm hứng từ khẩu Glock liên thanh do Taliban phát triển, súng 3D không còn cần đến những bộ phận bằng kim loại. Ngay cả đạn cũng thế, 3D in ra được vỏ đạn, đầu đạn còn hạt nổ và thuốc súng thì phải lấy “hàng thật” lắp vào nhưng theo giáo sư Hod Lipson, người đi tiên phong trong lĩnh vực in 3D thì trong tương lai gần, những trở ngại này “sẽ được giải quyết”.

2. Trở lại với những quốc gia đã ban hành lệnh cấm in và sở hữu súng 3D, Australia coi việc tải các bản vẽ và hồ sơ kỹ thuật số để in súng 3D là hành vi phạm tội theo Đạo luật vũ khí ban hành năm 2006 bởi lẽ trước đó - năm 2005 - một khẩu súng 3D đã nạp đạn được tìm thấy trong một cuộc đột kích của cảnh sát vào một phòng điều chế ma túy đá.

Một vụ khác vào tháng 2/2017, Sicen Sun bị bắt vì các cáo buộc liên quan đến súng 3D. Trong phiên tòa xét xử vào tháng 12/2017, Sicen đã nhận tội bao gồm sở hữu bản thiết kế kỹ thuật số để chế tạo vũ khí, chế tạo súng và sở hữu súng trái phép, đăng quảng cáo trên Internet để bán một trong những khẩu súng của mình với giá 1.000 USD.

Thanh tra John Watson, chỉ huy đội phòng chống ma túy và vũ khí tại sở cảnh sát New South Wales và là người đứng đầu nhóm công tác phòng chống vũ khí bất hợp pháp cho biết cảnh sát Austrlia đã phát hiện vũ khí 3D từ trước đó nhưng những năm gần đây, “xu hướng đã chuyển từ súng chỉ bắn từng phát một sang bắn liên thanh. Chúng tôi đã tìm thấy một khẩu súng carbine được in 3D thường được biết đến trên mạng Internet với tên gọi là Urutau”.

Tại Mỹ, các vụ bắt giữ và tịch thu liên quan đến súng 3D đang gia tăng nhanh chóng. Theo báo cáo năm 2024 của Cục Rượu, thuốc lá, súng và chất nổ Mỹ, từ năm 2017 đến năm 2021, các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ đã thu giữ gần 3.000 súng 3D. Chỉ riêng tại bang New York, số lượng súng 3D bị thu giữ đã tăng vọt, từ 100 khẩu vào năm 2019 lên 637 khẩu vào năm 2022, Châu Âu đứng thứ hai với 348 vụ trong khi Australia đứng thứ ba với 240 vụ, Canada với 134 vụ còn tại Nhật, Yoshitomo Imura là người đầu tiên bị bắt vì sở hữu súng 3D hồi tháng 5/2014.

Anh ta đã in 5 khẩu súng, trong đó có 2 khẩu súng lục ổ quay có tên Zig Zag, bắn đạn 9mm và hoàn toàn có thể làm chết người. Riêng tại Tây Ban Nha, Brasil, Congo, Sudan và đặc biệt là ở Mexico, cơ quan an ninh mạng tại các quốc gia này đã ghi nhận một số lượng kỷ lục trong việc tải xuống các mẫu súng 3D từ những trang web bất hợp pháp.

Súng tiểu liên 3D do FBI thu được từ các băng nhóm tội phạm.

Tại Đức, sau vụ xả súng tại giáo đường Do Thái ở thành phố Halle khiến hàng chục người chết và bị thương khiến nó trở nên nổi tiếng vì thủ phạm sử dụng súng 3D thì ngoài việc thu được khẩu súng, hộp tiếp đạn, cảnh sát Đức còn phát hiện máy in của kẻ sát nhân đã in thêm nhiều loại súng khác.

Và mặc dù luật pháp nước Đức “nghiêm cấm việc sản xuất vũ khí không giấy phép bất kể bằng phương pháp nào” nhưng theo ông Kard Steiner, cảnh sát trưởng thành phố Halle: “Jacob Duygu, cha đẻ của súng FGC-9 đã truyền cảm hứng cho những kẻ in súng bất hợp pháp và những kẻ này thường hoạt động bí mật nên nếu không có những biện pháp nghiệp vụ nhằm phát hiện sớm thì những vụ thảm sát như đã xảy ra ở Halle vẫn sẽ còn tiếp diễn và chúng ta chỉ biết khi đã có máu đổ đầu rơi…”.

Ở Italia, hồi tháng 11/2021 một điện thoại iPhone do một nhân viên mật của cảnh sát nước này, lấy được từ thi thể của một thành viên băng nhóm Camorra sau cuộc chạm súng tranh giành lãnh địa với băng nhóm La Morta, cho thấy tại thành phố Naples và các khu vực khác của Campania, băng nhóm tội phạm Camorra đã in súng và đạn để phục vụ cho hoạt động của chúng. Trên đoạn phim lưu trong điện thoại, cảnh sát Italia đếm được 18 khẩu súng lục, 12 khẩu tiểu liên, 40 hộp tiếp đạn các loại.

Với ông Wiliamson, chuyên gia Liên hợp quốc trong lĩnh vực chiến tranh phi đối xứng, thì: “An ninh thế giới đang đối mặt với thách thức lớn khi mà vũ khí in 3D xuất hiện ngày càng nhiều. Hiện tại là súng ngắn, súng tiểu liên, súng phóng lựu nhưng mai này sẽ là súng trung liên, đại liên, lựu đạn, mìn và thậm chí sẽ là súng cối. Nếu chúng ta không quyết liệt ngăn chặn thì chắc chắn súng 3D sẽ là hiểm họa cho toàn xã hội trong tương lai gần…”.

Vũ Cao (Theo Inside Politics)