Súng tiểu liên STV-380 - bước tiến của công nghiệp quốc phòng Việt Nam

STV là chữ viết tắt của “Súng tiểu liên Việt Nam”; ký hiệu 380 chỉ độ dài của nòng súng (đơn vị tính là mi-li-mét).

Súng được thiết kế theo nguyên lý trích khí thuốc để tự động nạp đạn cho phát bắn tiếp theo. Đặc điểm chung của các dòng STV là đều sử dụng cỡ đạn 7,62x39mm và có thể sử dụng bất kỳ băng đạn tiêu chuẩn nào của AK-47/AKM...

Nhà máy Z111 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) thực hiện quy trình lắp ráp súng bộ binh. Ảnh: SƠN BÌNH

Với chiều dài 900mm khi mở báng và khoảng 600mm khi gấp báng, STV-380 được thiết kế gọn nhẹ với trọng lượng (không đạn) khoảng 3,6kg. Điểm nổi bật của STV-380 là khả năng gắn các loại phụ kiện như kính ngắm, đèn pin, laser, súng phóng lựu kẹp nòng, lê... trên các ray Picatinny (ở trên và dưới ốp lót). Đây là xu thế phát triển các loại súng trường tiến công hiện đại trên thế giới.

Hiện nay, Việt Nam đã tự chủ trong chế tạo súng STV nói chung, STV-380 nói riêng và Nhà máy Z111 là đơn vị duy nhất có nhiệm vụ sửa chữa, sản xuất các loại súng bộ binh (nòng có rãnh xoắn) với quy trình công nghệ khép kín từ tạo phôi đến gia công, tổng lắp và thử nghiệm, hoàn thiện sản phẩm. Trung tá Nguyễn Giang Châu, Phó trưởng phòng Kỹ thuật, Nhà máy Z111, cho biết: Đội ngũ cán bộ kỹ thuật sử dụng các phần mềm hiện đại chuyên dụng để thiết kế; sau đó, những bản vẽ được chuyển xuống các phân xưởng sản xuất. Dựa vào bản vẽ kỹ thuật, máy sẽ tạo ra các chi tiết súng bằng sáp dễ nóng chảy. Các chi tiết này được phủ cát thạch anh và nhúng qua dung dịch đặc biệt nhiều lần để hình thành lớp vỏ gốm cứng. Sau khi nung nóng để loại bỏ sáp, khuôn gốm rỗng được đổ thép nóng chảy vào, hình thành chi tiết súng. Tại phân xưởng đúc, thép nóng chảy được đổ vào các khuôn gốm này để tạo ra chi tiết của khẩu súng. Đó là kết quả kết hợp giữa công nghệ vật liệu, nhiệt luyện và kỹ thuật cơ khí chính xác, thể hiện trình độ cao trong làm chủ quy trình đúc hiện đại.

Trong các bộ phận của súng bộ binh, bệ khóa nòng là một trong những bộ phận có yêu cầu kỹ thuật khắt khe nhất. Đây là chi tiết đảm nhận chức năng tiếp nhận lực từ viên đạn khi bắn, điều khiển chu trình đóng-mở nòng, bảo đảm an toàn, ổn định và độ chính xác cho toàn bộ hệ thống. Tại Nhà máy Z111, công nghệ chế tạo bệ khóa nòng cho STV-380 được triển khai trên dây chuyền tích hợp đồng bộ giữa thiết kế số, vật liệu đặc chủng, gia công CNC chính xác. Mỗi chi tiết của bệ khóa nòng từ khối thân chính cho đến các gờ chịu lực, rãnh trượt, hay lỗ dẫn hướng đều được gia công trong môi trường kiểm soát chặt chẽ về rung động, nhiệt độ và độ chính xác hình học. Độ bền, khả năng chịu tải, tương thích lắp ghép và không làm ảnh hưởng đến các tính năng cơ bản của vũ khí. Đối với STV-380, bệ khóa nòng là một trong những chi tiết được cải tiến nhằm tối ưu thao tác, tăng tính an toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng của vũ khí.

Nòng súng chính là “trái tim” của khẩu súng, là chi tiết khó nhất trong thiết kế, chế tạo. Nó không chỉ là một ống thép đơn thuần mà là kết tinh của công nghệ cao về gia công cơ khí, luyện kim và kiểm soát chất lượng. Với STV-380, nòng súng được chế tạo với những yêu cầu khắt khe về hình học bên trong, rãnh xoắn, bề mặt lòng nòng-những yếu tố quyết định tới độ chính xác, ổn định bắn và tuổi thọ của vũ khí. Trung tá Nguyễn Công Tuyên, Phó quản đốc Phân xưởng Nòng, Nhà máy Z111, cho hay: Chế tạo nòng súng phải trải qua rất nhiều công đoạn. Chúng tôi áp dụng phương pháp rèn nguội-phương pháp tiên tiến nhất với 100% tự động trong sản xuất nòng súng bộ binh hiện nay. Bên cạnh các chi tiết, cụm chi tiết như nòng súng, thanh ray, cụm bệ khóa nòng... một số chi tiết bằng thép của súng như băng đạn, lò xo, nắp hộp khóa nòng sẽ được gia công tại Nhà máy bằng kỹ thuật cơ khí nguội. Sau khi hoàn thiện, tất cả chi tiết sẽ được đưa đến bộ phận kiểm tra chất lượng bằng máy laser tự động để loại bỏ sản phẩm lỗi...

Với những kết quả thu được sau khi thử nghiệm súng STV-380 ở Nhà máy Z111 và kiểm chứng trên thao trường cho thấy những nỗ lực của ngành công nghiệp quốc phòng nước ta khi từng bước chuyển từ nhập khẩu công nghệ sang làm chủ công nghệ theo định hướng xây dựng nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự lực, tự cường, hiện đại, lưỡng dụng.