Suối Rạch Mọi ngày càng ô nhiễm

Nhiều người dân ở ấp Bình Thạch (xã Bình Hòa, H.Vĩnh Cửu) cho biết, trước đây, suối Rạch Mọi có nguồn nước dồi dào, trong vắt, nhiều loại cá, tôm tự nhiên sinh sống, là nguồn cung cấp nước thủy lợi và là nơi đánh bắt thủy sản để mưu sinh của người dân trong vùng. Thế nhưng hơn 15 năm qua, khi một số công ty đến hoạt động và sản xuất trên địa bàn, dòng suối ngày càng ô nhiễm.

Nước suối Rạch Mọi chảy qua ấp Bình Thạch, xã Bình Hòa (H.Vĩnh Cửu) vàng sậm và có mùi tanh hôi. Ảnh: Phương Liễu

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Đồng Nai tại hiện trường, nước suối Rạch Mọi có màu vàng sậm, bốc mùi tanh hôi (theo người dân nơi đây là mùi tanh của gỉ sắt và mùi hôi của hóa chất mạ đinh ốc). Trên mặt nước còn có nhiều váng dầu. Một số mương dẫn nước vào khu vườn của nhà những hộ dân gần đó bùn đọng lại có màu đen đặc.

* Khổ vì nước thải ô nhiễm

Chỉ về những dòng kênh dẫn nước từ suối Rạch Mọi vào vườn bưởi đặc đen như nước cống, ông Phạm Văn Sự (ngụ ấp Bình Thạch, xã Bình Hòa) bức xúc: “Nhà tôi mấy đời trồng bưởi từ nguồn nước này, cây cối luôn tốt tươi. Từ khi một số công ty chuyên sản xuất đinh, ốc vít đi vào hoạt động trên địa bàn đã thường xuyên xả nước có màu vàng đục, mùi hôi axit và váng dầu nhớt ra môi trường thì vườn cây nhà tôi cứ èo uột dần, hoa rụng, quả non cũng rụng”.

Một số người dân ở đây cho biết, để “qua mặt” cơ quan chức năng, một số công ty thường lén xả nước thải vào ban đêm hoặc mỗi khi trời mưa to. Điều đáng lo ngại, suối Rạch Mọi là nguồn cung cấp nước chính cho cánh đồng lúa hơn 200ha của xã Bình Hòa và nguồn nước này còn chảy thẳng ra sông Đồng Nai, nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước chung rất cao.

Theo UBND xã Bình Hòa, Công ty TNHH Header Plan nhiều lần bị xử phạt hành chính về hành vi xả nước thải chưa qua xử lý, vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải ra môi trường. Cụ thể, vào năm 2019, UBND tỉnh ra quyết định xử phạt công ty này 573 triệu đồng về hành vi xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Trước đó, vào năm 2016, công ty này cũng bị xử phạt 205 triệu đồng về hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải ra môi trường.

Phải mang nợ tiền triệu vì cứ thả cá xuống ao nuôi là chết hàng loạt, ông Lê Văn Bảnh ở khu 2, ấp Bình Thạch cho biết, gần nhất là vào cuối năm 2019, ông nuôi vụ cá Tết, nhưng chỉ một ngày sau khi thả, hàng ngàn con cá giống của ông chết hàng loạt. Ngoài ra, những cây dừa ông trồng dọc theo bờ suối cũng thối gốc mà chết dần.

Ông Bảnh kể lại, trước kia nước suối Rạch Mọi rất trong và nhiều cá tôm sinh sống nhưng vài năm gần đây nước suối Rạch Mọi đã bị ô nhiễm và làm nông dân ở khu vực này lao đao, có cả những người phải mang bệnh tật bởi tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm này.

Ông Nguyễn Văn Quan, một người dân sống ở khu 2, ấp Bình Thạch, từng làm nghề lưới cá ở suối Rạch Mọi cho biết, tháng 7-2020, ông thấy chân mình bị lở loét và nhiễm trùng nên đi khám tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai. Sau đó, ông được chuyển lên Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM. Sau nhiều ngày theo dõi và làm các xét nghiệm, bệnh viện kết luận ông bị nhiễm một loại virus sống tại nguồn nước có lượng chì rất cao. Ông Quan đã phải điều trị rất tốn kém để ngăn tình trạng nhiễm độc toàn thân, hạn chế tổn thương gan và thận.

Không chỉ gây ảnh hưởng đến nguồn nước mà hoạt động của các công ty này còn gây tiếng ồn ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhiều hộ dân. Bà Phạm Thị Mỹ Lệ có nhà sau lưng Công ty TNHH Header Plan kiến nghị: “Cần di dời các nhà máy này vào khu công nghiệp tập trung, nhằm trả lại nguồn nước, môi trường trong lành, không gian yên tĩnh cho người dân ấp Bình Thạch”.

* Đang xác định nguyên nhân

Theo UBND xã Bình Hòa, hiện suối Rạch Mọi là nơi tiếp nhận nguồn nước xả thải bao gồm: nước thải sinh hoạt, nước thải sản xuất của 3 công ty chuyên sản xuất đinh, ốc vít các loại là: Công ty TNHH Header Plan, Công ty CP Hiệp Đạt Đồng Nai, Công ty TNHH A-Plus và khoảng 100 hộ dân sinh sống dọc theo hai bên bờ suối. Ngoài ra, còn có nguồn xả thải sinh hoạt của các hộ phía thượng nguồn Rạch Mọi (thuộc địa bàn xã Tân Bình, H.Vĩnh Cửu) chảy vào. Trong đó, riêng tổng lượng nước thải sinh hoạt là 480m3/ngày đêm; nước sản xuất của Công ty TNHH Header Plan là 480m3/ngày đêm và xả thải vào suối Rạch Mọi với lưu lượng 40m3/ngày đêm.

Kênh dẫn nước từ suối Rạch Mọi vào vườn một hộ dân ở ấp Bình Thạch có bùn lắng đọng đen đặc

Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Bình Hòa Nguyễn Thanh Bình cho biết, nhiều năm qua, UBND xã đã nhận được ý kiến phản ảnh của người dân ấp Bình Thạch về việc Công ty TNHH Header Plan gây ô nhiễm nguồn nước suối Rạch Mọi, làm ảnh hưởng đến đời sống người dân. Tuy nhiên, trong khu vực này hiện có 2 công ty khác cũng sản xuất đinh ốc vít là Công ty CP Hiệp Đạt Đồng Nai và Công ty TNHH A-Plus, do đó UBND xã đã đề nghị Phòng TN-MT huyện cho kiểm tra luôn nhằm xác định nguồn phát tán ô nhiễm để có cơ sở xử lý.

Nước giếng của một hộ dân ấp Bình Thạch đóng cặn vàng, có váng dầu không sử dụng được. Ảnh: P.Liễu

Ngày 9-10, Phòng TN-MT huyện đã phối hợp với đại diện Công an H.Vĩnh Cửu và UBND xã Bình Hòa tiến hành kiểm tra Công ty TNHH Header Plan theo đơn phản ảnh của người dân. Tiếp đó, ngày 14-10, Sở TN-MT và các đơn vị liên quan cũng kiểm tra việc xử lý nước thải sản xuất của công ty này. Qua 2 lần làm việc, Phòng TN-MT yêu cầu Công ty TNHH Header Plan lắp 1 camera giám sát vị trí ngã ba điểm giao nhau của suối Rạch Mọi chảy qua công ty và nguồn nước từ 2 Công ty CP Hiệp Đạt Đồng Nai, Công ty TNHH A-Plus chảy ra và cử cán bộ giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vi phạm về xả thải. Đồng thời, yêu cầu người dân khi phát hiện dấu hiệu bất thường báo cho UBND xã để kiểm tra, xử lý. Để xác định nguồn xả thải gây ô nhiễm, Phòng TN-MT huyện đang đề nghị UBND huyện cho tiến hành kiểm tra hoạt động xả thải của các công ty trên để có cơ sở xử lý.

Phương Liễu