Suy giáp và cường giáp ảnh hưởng như nào đến giấc ngủ?
Suy giáp, cường giáp gây ảnh hưởng đến giấc ngủ là những vấn đề khá phổ biến và liên quan, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, hoàn cảnh, giới tính, đặc biệt là phụ nữ.
Khoảng 1/4 số người bị suy giáp gặp phải chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Mặc dù chưa có số liệu cụ thể, nhưng có khả năng rối loạn giấc ngủ cũng phổ biến ở những người bị cường giáp.
Suy giáp, cường giáp và rối loạn giấc ngủ là những vấn đề khá phổ biến và liên quan, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, hoàn cảnh, giới tính, đặc biệt là phụ nữ.
Cơ chế tác động của tuyến giáp và giấc ngủ
Hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến giấc ngủ thông qua đồng hồ sinh học (nhịp sinh học).
Hormone kích thích tuyến giáp (TSH) có mô hình bài tiết ngày/đêm rõ rệt, ảnh hưởng đến nồng độ hormone tuyến giáp trong máu.
Giấc ngủ sâu (slow-wave sleep) làm giảm biên độ bài tiết TSH và hormone tuyến giáp, giúp duy trì cấu trúc giấc ngủ và mang lại sự thư giãn. Ngược lại, giấc ngủ kém chất lượng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình bài tiết hormone tuyến giáp.
Sự gia tăng nồng độ T4 khi thiếu ngủ có thể là cơ chế thích nghi sinh lý, giúp tăng cường năng lượng cho các tế bào thần kinh.
Dopamine đóng vai trò trung gian trong mối quan hệ giữa giấc ngủ và tuyến giáp. Dopamine vừa ức chế bài tiết prolactin, TSH và hormone tuyến giáp, vừa thúc đẩy giấc ngủ.
Ảnh hưởng của suy giáp và cường giáp đến giấc ngủ
Suy giáp
Tăng thời gian ngủ ở giai đoạn N1 (ngủ nông) và N2 (ngủ sâu), giảm thời gian ngủ ở giai đoạn N3 (ngủ rất sâu) và giấc ngủ REM (ngủ mơ).
Tăng số lần thức giấc vào ban đêm và giảm giấc ngủ sâu.
Giấc ngủ kéo dài có liên quan đến giảm nồng độ T3 tự do, nhưng mối liên hệ này chỉ có ý nghĩa khi thời gian ngủ dưới 7 tiếng.
Cường giáp
Cũng ảnh hưởng tiêu cực đến giai đoạn N3, gây khó ngủ và ngủ không ngon giấc.
Các triệu chứng như tim đập nhanh, bồn chồn, lo lắng cũng có thể góp phần gây rối loạn giấc ngủ.
Nên tầm soát tuyến giáp ở những bệnh nhân có các triệu chứng như buồn ngủ ban ngày, mệt mỏi, không chịu được lạnh và tăng cân.
Lời khuyên của thầy thuốc
Không có phương pháp lâm sàng đặc hiệu để phân biệt rối loạn giấc ngủ do tuyến giáp với các rối loạn giấc ngủ khác. Các bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng tuyến giáp là cách tốt nhất để chẩn đoán.
Nên tầm soát tuyến giáp ở những bệnh nhân có các triệu chứng như buồn ngủ ban ngày, mệt mỏi, không chịu được lạnh và tăng cân. Nếu sau vài tuần điều trị mà giấc ngủ không cải thiện, cần đánh giá lại hiệu quả điều trị hoặc xem xét khả năng có rối loạn giấc ngủ nguyên phát khác.
Giấc ngủ và chức năng tuyến giáp có mối liên hệ chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau. Để có giấc ngủ tốt, bạn cần thực hiện:
Duy trì ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm, đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm.
Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
Tạo môi trường ngủ thoải Không dùng những chất kích thích như trà, thuốc lá, cà phê, sô cô la, vitaman C vào buổi tối.
Ăn tối không trễ quá, nên ăn nhẹ nhàng, không ăn quá no và nên uống một ly sữa vào buổi tối.
Không nên chơi những môn thể thao nặng vào buổi tối, trước khi ngủ có thể tắm nước ấm, mát xa nhẹ nhàng tạo cảm giác thư giãn.
Phòng ngủ nên bố trí thoáng mát, yên tĩnh, giường gối êm ái, ánh sáng dịu nhẹ.
Tránh lạm dụng thuốc ngủ, chỉ dùng khi cần thiết và tham khảo ý kiến thầy thuốc.
Nếu nghi ngờ có rối loạn giấc ngủ nguyên phát, cần được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa về giấc ngủ để đánh giá và điều trị phù hợp.
