Suy ngẫm 'chữ Đồng' trong tư tưởng Hồ Chí Minh

Cũng chính từ thực tiễn hoạt động cách mạng mà Bác đã khẳng định “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Tinh thần đoàn kết trong Đảng, đoàn kết trong dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế không chỉ được Người nhấn mạnh trong các bài nói, bài viết mà còn có trong rất nhiều tác phẩm thi ca. Và hai câu thơ: “Dân ta xin nhớ chữ đồng / Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh” trong bài “Lịch sử nước ta”, được Bác viết ngay sau khi trở về nước là một điển hình.

Đồng tình là sự nhất quán, muôn người một ý trong thực hiện các quyết sách đề ra. Sử sách còn ghi, vào thế kỷ XIII, giặc Mông - Nguyên hung hãn, sức mạnh như nước vỡ bờ, vó ngựa kéo đến đâu cỏ không mọc được đến đó, nhiều nước chưa đánh đã phải xin hàng. Tuy nhiên, với tinh thần “tiền hô hậu ủng”, “nhất hô bá ứng”, vua tôi nhà Trần đã ngùn ngụt khí thế bảo vệ giang sơn. Khi Thượng hoàng Trần Thánh Tông hỏi về chủ trương “hòa” hay “đánh”, nhất thảy đều đồng thanh hô “đánh”.

Qua đó có thể thấy rằng, trong mọi việc, dù lớn hay nhỏ, khó hay dễ, muốn hoàn thành thắng lợi, trước hết cần phải có sự đồng tình, bởi lẽ, nếu “tư tưởng không thông” thì “mang bình tông cũng nặng”. Đó chính là cơ sở để chúng ta càng thêm tin tưởng và tiếp tục khẳng định sự đúng đắn, tính cách mạng, khoa học trong các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; luôn luôn cảnh giác đối với những âm mưu, thủ đoạn kích động, chia rẽ khối đoàn kết, thống nhất nội bộ ta của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị.

Chủ tịch Hồ Chí Minh ngồi làm việc. Ảnh tư liệu: TTXVN

Đồng thời, thực hiện tốt “bốn kiên” để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đó là: Kiên định Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội; kiên trì giữ vững hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân; kiên cường vượt qua khó khăn, thách thức, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; kiên quyết đấu tranh phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch.

Đồng sức là sự cố kết cộng đồng, tạo nên sức mạnh tổng hợp cả về vật chất lẫn tinh thần để hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ chung. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, ông cha ta đã đúc rút nên câu tục ngữ: “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” nhằm nhắc nhở các thế hệ con cháu rằng, phải biết “chung lưng đấu cật” để cùng nhau chiến thắng mọi kẻ thù; vượt qua thiên tai, dịch bệnh; cùng nhau xây dựng quê hương, đất nước. Bởi lẽ, nếu biết đồng sức thì dẫu việc khó đến mấy cũng sẽ làm xong.

Còn nhớ, giữa thời khắc “nước sôi lửa bỏng”, để bảo đảm cho bộ đội có đầy đủ lương thực, khí giới phục vụ chiến đấu, toàn miền Bắc đã quyết tâm “mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”. Trong đó, câu chuyện “xe chưa qua, nhà không tiếc” đã trở thành biểu tượng cho tinh thần đoàn kết, sẵn sàng dâng hiến sức người, sức của để bảo vệ non sông gấm vóc của nhân dân ta. Để rồi, trong hiểm nguy, gian khó, từng đoàn quân Nam tiến đã “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai”, làm nên những chiến thắng vang dội, thu non sông về một mối.

Khi đất nước hòa bình, thiên tai, dịch họa ập tới, phát huy tinh thần đồng sức, Đảng, Chính phủ ta lại kêu gọi cả nước ra sức sản xuất, “làm gấp đôi, gấp ba, quyết liệt hơn để bù đắp tổn thất, mất mát”, cùng đồng bào miền Trung, miền Nam chiến thắng bão lũ và đại dịch Covid-19… Hiện nay, trong bối cảnh các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang ra sức chống phá sự nghiệp cách mạng trên tất cả các lĩnh vực, nhất là mặt trận tư tưởng, lý luận, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta vẫn tiếp tục nêu cao tinh thần “tiến công liên tục”; địch đem phi nghĩa làm công cụ để “xâm lấn”, ta lấy chính nghĩa làm vũ khí để “phản công”; địch ra sức phát tán thông tin xấu, độc, ta mỗi người, mỗi ngày chia sẻ cho nhau một thông điệp tốt đẹp để môi trường trên Internet, mạng xã hội trở nên tích cực, lành mạnh hơn.

Đồng lòng là sự thống nhất cao về ý chí và hành động, thể hiện niềm tin tuyệt đối trong các tổ chức, các lực lượng vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc.Thành ngữ Việt Nam có câu: “Thuận vợ thuận chồng tát Biển Đông cũng cạn”. Điều đó có nghĩa là, khi đã tìm được “mẫu số chung” là sự hòa thuận, sẵn sàng chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ, thì việc lớn hóa nhỏ, việc khó hóa dễ. Đây là bài học thực tiễn sâu sắc, được ông cha ta chiêm nghiệm, đúc kết để các thế hệ con cháu tiếp tục vận dụng, phát huy. Quán triệt sâu sắc tư tưởng ấy, trong suốt sự nghiệp lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn đề cao dân chủ, đối thoại thẳng thắn; thường xuyên quan tâm, lắng nghe, tôn trọng ý kiến của quần chúng; giải quyết thấu tình đạt lý các nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích chính đáng của nhân dân; những chủ trương, đường lối, chính sách đề ra đều trên cơ sở cách mạng, khoa học, phản ánh đúng bản chất của nền dân chủ cộng sản, chứ hoàn toàn không phải sự “áp đặt chủ quan duy ý chí”, “độc đoán”, “hà khắc” của một “đảng độc tài”, “chế độ chuyên chế”, hay sự “xảo ngôn”, “ngụy tạo”… như những gì các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị vẫn thêu dệt.

Trong ảnh: Tại Đại hội lần thứ III Những người viết báo Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén” (8-9-1962). Ảnh minh họa: Tư liệu/TTXVN

Cũng chính bởi xây dựng được sự đồng thuận cao trong toàn hệ thống chính trị, đúng với tinh thần “trên dưới đồng lòng”, “dọc ngang thông suốt”, đã củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo nên sức mạnh tổng hợp, đưa nước ta vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu vĩ đại, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Tự hào là vậy, nhưng chúng ta tuyệt đối không “ngủ quên trên vòng nguyệt quế”, mà vẫn tiếp tục đồng tâm hiệp lực, gắn bó mật thiết hơn nữa, quyết tâm cao hơn nữa để thực hiện thắng lợi mục tiêu cuối cùng là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho toàn dân.

Đồng minh là tinh thần đoàn kết quốc tếthủy chung trong sáng, chí nghĩa chí tình vì độc lập, tự do cho dân tộc và hòa bình, ổn định của toàn nhân loại. Ấy vậy mà vừa qua, nhân sự kiện cuộc xung đột quân sự giữa Nga - Ukraine, khối kẻ đã giở trò “chọc gậy bánh xe” nhằm bóp méo, xuyên tạc đường lối đối ngoại của ta với những luận điệu, như: Việt Nam “không có lập trường”, “không có chính kiến”, “không theo số đông”… Thoạt nghe tưởng chừng “đầy nghĩa khí”, song kỳ thực lại là “ly gián kế”, nhằm thực hiện “mục tiêu kép”: Vừa xúi giục, kích động, chia rẽ ở bên trong; vừa bao vây, cô lập, chống phá ta từ bên ngoài.

Tuy nhiên, sự thực là từ trước đến nay, chúng ta luôn luôn nhất quán quan điểm ủng hộ giải quyết các tranh chấp, bất đồng, mâu thuẫn bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, góp phần giữ vững môi trường ổn định, hợp tác, phát triển chung của toàn cầu, bảo vệ tài sản, tính mạng của người dân. Bất luận trong mọi tình huống, Việt Nam luôn luôn đứng về lẽ phải, đứng về công lý; chúng ta chỉ chọn chính nghĩa chứ không bao giờ “chọn bên”. Hơn nữa, trong các giai đoạn, thời kỳ cách mạng, Đảng, Chính phủ, nhân dân ta luôn đề cao đoàn kết, hữu nghị, chủ động hội nhập, hợp tác quốc tế; kết hợp chặt chẽ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực để phát triển đất nước.

Đặc biệt, chúng ta đã xây dựng nên trường phái “ngoại giao cây tre” độc đáo, đặc sắc: “Gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển” theo tinh thần “dĩ bất biến, ứng vạn biến” với đặc trưng nổi bật là: Mục tiêu kiên định, tư tưởng vững vàng, tinh thần nhân văn, đường lối sáng suốt, hành động khôn khéo - mềm dẻo - linh hoạt.Đồng thời, triển khai thực hiện nhất quán chính sách quốc phòng “bốn không” (không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế), từ đó xây dựng nên một Việt Nam gần gũi, thân thiện, thực sự “là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.

Bằng chứng là chúng ta đã kề vai sát cánh cùng Mặt trận Đoàn kết Dân tộc Cứu nước Campuchia tiến hành cuộc chiến tranh tự vệ thần tốc, lật đổ chế độ diệt chủng tàn ác của tập đoàn Pol Pot; phát huy truyền thống “lá lành đùm lá rách”, trong hoạn nạn vẫn dốc lòng, dốc sức giúp đỡ nước bạn Lào, Campuchia, Myanmar… chống dịch Covid-19; nêu cao tinh thần “giúp bạn là tự giúp mình”, không quản khó khăn, gian khổ, vượt hàng nghìn cây số, ngày đêm cùng các lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả động đất… Đó không chỉ là sự khẳng định về tinh thần đoàn kết quốc tế sắt son, cao cả, trước sau như một của Việt Nam, mà còn là cơ sở để đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.

Mấy nghìn năm lịch sử, đất nước ta chưa bao giờ nghỉ ngơi, qua bao cuộc trường kỳ kháng chiến, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta lại cùng nhau chiến thắng thiên tai, dịch bệnh; xây dựng chủ nghĩa xã hội đi đôi với bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng; phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn liền với đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Dẫu nhiều phen vận mệnh dân tộc tựa “ngàn cân treo sợi tóc”, song nhờ toàn dân đồng lòng, cả nước góp sức, “trong ấm” - “ngoài êm”, nên thắng lợi, chính nghĩa luôn thuộc về Việt Nam. Qua đó, chúng ta lại càng thêm thấm nhuần tư tưởng về phát huy tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

VŨ QUỐC - NGHIÊM TÚ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.