Syria yêu cầu Nga giao nộp ông al-Assad để được tiếp tục sử dụng căn cứ quân sự
Căn cứ quân sự Nga tại Syria có nguy cơ sớm đóng cửa khi Moskva khó lòng đáp ứng yêu cầu từ phía Damascus.
Để tiếp tục sử dụng các căn cứ quân sự tại Syria, Nga sẽ phải thực hiện một yêu cầu rất khó đáp ứng, thậm chí bị xem là bất khả thi vừa được chính quyền mới tại Damascus đưa ra.
Tổng thống lâm thời của Syria Ahmed al-Sharaa đã yêu cầu Điện Kremlin giao nộp cựu lãnh đạo Bashar al-Assad - người được Nga bảo vệ kể từ khi chạy trốn khỏi Damascus vào tháng 12/2024.
Thông tin này đã được kênh truyền hình Al Arabiya cho biết vào ngày 21/3/2025, sau khi tham khảo nguồn tin riêng của họ có liên hệ mật thiết với ông al-Sharaa.
Theo quan điểm của ông Al-Sharaa, nhân vật đã lên nắm quyền sau cuộc tấn công nhanh chóng và lật đổ cựu tổng thống al-Assad, nhà cựu lãnh đạo Syria phải được đưa ra xét xử tại quê nhà.
Kênh truyền hình Al Arabiya không nêu rõ chi tiết yêu cầu, nhưng tuyên bố trên đã trở thành một tín hiệu căng thẳng khác trong quan hệ giữa Moskva và Damascus, bởi vì gần như chắc chắn các căn cứ của Nga chẳng thể duy trì tiếp.
Cựu tổng thống Bashar al-Assad đã chạy trốn khỏi đất nước vào đầu tháng 12/2024 khi lực lượng Hayat Tahrir al-Sham (HTS) do ông al-Sharaa lãnh đạo chiếm được thủ đô Damascus, chấm dứt 13 năm nội chiến và hàng chục năm cầm quyền của gia tộc al-Assad.
Hiện tại ông al-Assad đang tị nạn chính trị ở Nga và trở thành trung tâm của những cuộc đàm phán ngoại giao phức tạp, khi Moskva đang cố gắng duy trì sự hiện diện quân sự của mình tại Syria, với hai căn cứ có tầm quan trọng chiến lược ở Tartus và Hmeimim.
Hai căn cứ trên có vai trò rất quan trọng, khi cơ sở thứ nhất cung cấp hỗ trợ hậu cần ở Địa Trung Hải, còn căn cứ tiếp theo đóng vai trò địa điểm tập kết quan trọng cho các hoạt động của Quân đội Nga ở châu Phi.
Mặc dù vậy chính quyền mới của Syria nhiều lần nhấn mạnh bất kỳ thỏa thuận nào với Nga đều phải tính đến lợi ích của họ nhằm sửa chữa những sai lầm trong quá khứ, bởi chính Moskva đã ném bom rất dữ dội lực lượng HTS ngay cả trong những ngày cuối cùng của chính quyền cũ.
Cần lưu ý thêm, vào ngày 20/3/2025, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi thông điệp tới nhà lãnh đạo lâm thời al-Sharaa bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực ổn định tình hình ở Syria.
Theo cơ quan báo chí Điện Kremlin, Moskva đã khẳng định sẵn sàng tăng cường quan hệ song phương với Damascus cũng như phát triển hợp tác thực chất trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế tới chính trị và cả quân sự.
Ông Putin nhấn mạnh cam kết của Nga trong việc bảo vệ chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Syria, nhưng riêng số phận cựu tổng thống al-Assad không được đề cập trong thông điệp.
Đây rõ ràng là một phần trong nỗ lực của Điện Kremlin nhằm duy trì ảnh hưởng trong khu vực, bất chấp sự thay đổi quyền lực ở Damascus, nhưng mọi cố gắng của Nga có thể sẽ trở thành vô ích.
Ngoài việc khó lòng giao nộp ông al-Assad cho lực lượng HTS đang nắm quyền, chính quyền Moskva còn phải chịu sự cạnh tranh lớn từ phía Thổ Nhĩ Kỳ - nhà bảo trợ chính của lực lượng HTS.
Ankara mới đây tuyên bố sẽ đẩy mạnh hợp tác quân sự với Damascus, bao gồm cung cấp vũ khí hiện đại nhằm đổi lấy chỗ đứng tại các địa bàn chiến lược, do vậy những căn cứ quân sự Nga tại Syria được dự báo sẽ sớm phải đóng cửa.
