Tác động của lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel của Nga đến toàn cầu

Nghị định của Chính phủ cho biết lệnh cấm sẽ chỉ là tạm thời nhưng không đưa ra ngày kết thúc.

Một số nhà phân tích cho rằng lệnh cấm sẽ khiến giá dầu diesel trên thị trường thế giới tăng cao trong mùa đông này. Nga là một trong những nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu dầu thô lớn. Năm ngoái, nước này đã xuất khẩu 4,8 triệu tấn xăng và gần 35 triệu tấn dầu diesel.

Ảnh minh họa: OIlprice.

Lệnh cấm ảnh hưởng đến tất cả các loại động cơ diesel và có hiệu lực từ ngày 21/9.

Tuy nhiên, dữ liệu từ Tập đoàn giao dịch chứng khoán London cho thấy Moscow đã cắt giảm gần 30% xuất khẩu dầu diesel và khí đốt trên biển trong 20 ngày đầu tháng 9, so với cùng kỳ tháng trước.

Bộ trưởng bộ Năng lượng Nga cho biết biện pháp này cũng sẽ ngăn chặn việc xuất khẩu nhiên liệu động cơ “xám” trái phép.

Điện Kremlin cho biết họ cần thị trường diesel đạt điểm bão hòa trước khi lệnh cấm được dỡ bỏ.

Các quốc gia thuộc Liên Xô cũ là thành viên của Liên minh Kinh tế Á-Âu do Moscow lãnh đạo, bao gồm Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan sẽ không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm.

Mặc dù giá bán lẻ bị giới hạn, giá nhiên liệu bán buôn vẫn tăng vọt trong bối cảnh lạm phát cao, trở nên tồi tệ hơn do chiến tranh và các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với nền kinh tế.

Nga là nước sản xuất ngũ cốc lớn nhất thế giới và tình trạng thiếu nhiên liệu cần thiết cho máy móc nông nghiệp đã khiến nông dân ở một số vùng không thể thu hoạch, các phương tiện truyền thông địa phương đưa tin.

Các nhà phân tích cho biết, sự tụt dốc của đồng rúp Nga, do các lệnh trừng phạt của phương Tây sau chiến sự Nga - Ukraine, đã làm biến dạng thị trường nhiên liệu trong nước, vì quốc gia này khuyến khích xuất khẩu nhiên liệu để thu ngoại tệ.

Các yếu tố khác khiến giá tăng bao gồm việc bảo trì tại các nhà máy lọc dầu và tắc nghẽn giao thông.

Các nhà phân tích thị trường lo ngại rằng điều này có thể làm trầm trọng thêm lượng tồn kho dầu diesel toàn cầu, vốn đã ở mức thấp.

Một số người cho rằng Moscow đang thắt chặt nguồn cung toàn cầu giống như các Chính phủ và ngân hàng trung ương trên thế giới đang cố gắng ngăn chặn sự bùng phát trở lại của lạm phát, vốn đã đạt mức cao nhất trong nhiều thập kỷ ở nhiều quốc gia vào năm ngoái và đang giảm trở lại.

Khi tin tức về lệnh cấm bị phá vỡ hôm thứ Năm, giá dầu diesel ở châu Âu đã tăng gần 5% lên trên 1.010 USD (952 euro) một tấn.

Dầu diesel là huyết mạch của nền kinh tế toàn cầu và được sử dụng để cung cấp năng lượng cho ngành vận tải biển, hàng không và vận tải hàng hóa. Dầu sưởi là sản phẩm phái sinh của dầu diesel và một số nhà phân tích cho rằng giá cũng có thể tăng mạnh vào thời điểm nhu cầu cao trong mùa đông này.

Năm ngoái, giá khí đốt tự nhiên tăng vọt khi Nga cắt giảm nguồn cung sang châu Âu để trả đũa lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc chiến Ukraine. Khi cuộc xung đột diễn ra, châu Âu nhanh chóng giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga - tìm kiếm nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ, Na Uy và Trung Đông.

Nhưng trong vài tháng trước mùa đông, người ta lo ngại về một cuộc khủng hoảng năng lượng sẽ khiến mất điện và sưởi ấm trong những tháng lạnh nhất trong năm.

Theo chuyên gia Henning Gloystein tại Eurasia Group nói với Financial Times (FT): “Nga cho biết năm ngoái việc cắt giảm nguồn cung khí đốt chỉ là tạm thời nhưng liên tục thắt chặt thòng lọng”.

“Khi mùa đông đang đến gần, việc nhắm mục tiêu vào dầu diesel có thể dễ dàng đẩy giá dầu trở lại trên 100 USD/thùng, kéo theo tất cả những hậu quả khó chịu mang lại cho nền kinh tế thế giới”, ông nhận định thêm.

Bloomberg News trích dẫn công ty tư vấn công nghiệp FGE cho biết lệnh cấm khó có thể kéo dài vì nó “sẽ buộc các nhà máy lọc dầu phải đóng cửa và có tác động chính xác mà Moscow đang cố gắng chống lại – giá bán bơm cao hơn và tình trạng thiếu nhiên liệu trong nước”.

Trong khi đó, chuyên gia Helima Croft tại RBC Capital Markets nói với FT rằng “việc cắt giảm xuất khẩu chỉ ra mong muốn “chứng tỏ sự sẵn sàng của Điện Kremlin trong việc vũ khí hóa nguồn cung dầu”.

Điệp Nguyễn (Theo HSNW)