Tác hại của ma túy biến tướng

Hiện nay, ma túy đang chuyển dạng, trong vòng 5-10 năm nay rất ít người mới chơi heroin mà chủ yếu là nhóm kích thích. Đặc biệt, trong đó, giới trẻ có khuynh hướng sử dụng ma túy tổng hợp.

Đáng lo ngại là nhiều loại ma túy mới được du nhập bất hợp pháp vào Việt Nam như tem giấy/bùa lưỡi (LSD), muối tắm (chiết xuất từ lá khat), cỏ Mỹ (cần sa tổng hợp) và ma túy đội lốt kẹo, siro, nước vui, bánh lười…

Về phương diện dược lý học thần kinh, ma túy được chia thành 2 nhóm gồm nhóm ức chế trầm dịu (nhóm thuốc phiện và các dẫn xuất, Ketamine - bản chất là thuốc gây mê) và nhóm kích thích (tất cả các chất ma túy còn lại). Do tính chất đối kháng của 2 nhóm ma túy này nên hầu như chúng không được trộn chung với nhau.

Hiện có nhiều chất khác nhau như MDMA, Ketamine, Diazepam. Mỗi chất này đều có tác động và biểu hiện khác nhau đối với cơ thể người dùng. Điển hình, thuốc lắc (MDMA) là một loại ma túy có tác dụng kích thích thần kinh trung ương nên người sử dụng loại ma túy này sẽ lắc lư, nhảy nhót điên cuồng theo điệu nhạc với âm thanh có cường độ cao tại các vũ trường. Sử dụng MDMA có thể gây loạn thần (ảo giác - hoang tưởng) và kích động hành vi (tấn công người chung quanh).

MDMA thường được bán dưới dạng 1 viên thuốc. Do dạng bào chế này đã quá quen thuộc, sẽ khó qua mắt các cơ quan chức năng nên thế giới ngầm đã chuyển sang dạng bào chế dưới dạng bột hương trái cây hòa tan trong nước. Ngoài ra, với dạng bào chế này dễ làm cho giới trẻ mất cảnh giác, vì nghĩ rằng chỉ là nước trái cây giải khát mà không nghĩ đó chính là ma túy lắc.

Ketamine là một loại thuốc gây mê và hiện vẫn đang được sử dụng trong y học dưới dạng dung dịch tiêm và rất tinh khiết. Trong khi Ketamine ma túy dưới dạng bột trắng có thể bị lẫn tạp chất nguy hại và được sử dụng bằng cách hít trực tiếp.

Việc trộn những loại ma túy này với nhau có thể gây ra tương tác dược lý học khó kiểm soát. Ví dụ, trộn Ketamin với Diazepam có thể gây suy hô hấp; trộn MDMA với Ketamin gây loạn nhịp tim, tăng huyết áp (MDMA với Ketamine), có thể dẫn đến tử vong.

Không chỉ ma túy lắc biến tướng dưới dạng bột hương trái cây mà hiện còn có biến tướng từ cần sa dưới dạng bánh lười, kẹo dẻo. Cần sa có mùi khét rất đặc trưng và dễ nhận biết. Để hóa giải được mùi khét này họ đã chiết xuất các chất có trong lá cần sa thành dung dịch, sau đó, trộn với nguyên liệu làm bánh ngọt, kẹo. Loại này thông thường được trộn thêm hương dâu, hương sô-cô-la… nên dễ qua mặt cơ quan chức năng, cũng như sẽ làm cho các phụ huynh, học sinh mất cảnh giác.

Cuộc chiến với ma túy sẽ còn dài, vì khi cấm chất này thì "thế giới ngầm" sẽ tìm ra chất khác thay thế. Do đó, biện pháp hiệu quả và khả thi nhất là giáo dục thế hệ trẻ biết những tác hại của ma túy để tránh xa nó. Phụ huynh cần quan tâm, hướng dẫn con không ăn các loại bánh kẹo, nước uống lạ không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, cha mẹ chỉ nên cho con đủ tiền ăn sáng, ngăn nguy cơ con có cơ hội tiếp xúc với ma túy tổng hợp trá hình.

Hải Yến ghi

BSCK2 HUỲNH THANH HIỂN (nguyên Phó Phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Tâm thần TP HCM)